Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA): Ποια πράσινη ενέργεια! Άνοδος πετρελαίου και φυσικού αερίου έως το 2050

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) προειδοποιεί ότι, αν οι κυβερνήσεις συνεχίσουν με τις σημερινές επιλογές, η παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα 25 χρόνια, χωρίς ουσιαστική μείωση των εκπομπών CO₂. Το νέο σενάριο «Τρέχουσες Πολιτικές», που παρουσιάζεται στη φετινή έκθεση World Energy Outlook, αντανακλά την εξασθένηση των δεσμεύσεων για το κλίμα, την έμφαση στην «ασφαλή και προσιτή» ενέργεια και την επιβράδυνση της διείσδυσης των ηλεκτρικών οχημάτων.

«Η κλιματική αλλαγή υποχωρεί στην ατζέντα της διεθνούς ενεργειακής πολιτικής», δήλωσε στους Financial Times ο επικεφαλής του IEA, Φατίχ Μπιρόλ, υπενθυμίζοντας ότι το 2024 καταγράφηκε ως η θερμότερη χρονιά. Η έκθεση, ενόψει της COP30 στο Μπελέμ της Βραζιλίας, σημειώνει πως είναι σχεδόν βέβαιο ότι η υπέρβαση του +1,5°C θα συμβεί μέσα στην επόμενη δεκαετία και ότι τα μονοπάτια για περιορισμένη «υπέρβαση» απομακρύνονται.

Μέχρι πρόσφατα, τα μοντέλα του IEA προέβλεπαν κορύφωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων μέσα στη δεκαετία,  εκτίμηση που αμφισβητήθηκε από τη βιομηχανία υδρογονανθράκων και την Ουάσιγκτον.

Με το νέο σενάριο μπορεί να συμβούν τα εξής:

• το μερίδιο των ηλεκτρικών οχημάτων «κολλάει» γύρω στο 40% έως το 2035.
• Η ζήτηση πετρελαίου ανεβαίνει από τα 100 εκατ. βαρέλια/ημέρα το 2024 σε 113 εκατ. βαρέλια/ημέρα έως το 2050, με ώθηση από αεροπορία, οδικές μεταφορές και πετροχημικά.
• Το φυσικό αέριο συνεχίζει να αναπτύσσεται, ενώ ο άνθρακας κορυφώνεται αυτή τη δεκαετία και μετά υποχωρεί.

Στο εναλλακτικό σενάριο «Δηλωμένων Πολιτικών» (policies που έχουν προταθεί αλλά όχι θεσμοθετηθεί), η ζήτηση πετρελαίου κορυφώνεται στα 102 εκατ. βαρέλια/ημέρα έως το 2030, με το 50% των νέων αυτοκινήτων το 2035 να είναι ηλεκτρικά.

Ηλεκτρισμός: ο μεγάλος πρωταγωνιστής
Κοινός παρονομαστής όλων των σεναρίων είναι η εκρηκτική άνοδος της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια. Περίπου αύξηση 40% έως το 2035 στα δύο βασικά σενάρια και +50% στο σενάριο Μηδενικών Εκπομπών. Το 80% της νέας κατανάλωσης προέρχεται από περιοχές με υψηλό ηλιακό δυναμικό. Κινητήριες δυνάμεις είναι η εξάπλωση οικιακών συσκευών και κλιματισμού, η προηγμένη μεταποίηση και τα κέντρα δεδομένων/ΤΝ.

Παρότι τα data centers αναπτύσσονται κυρίως σε ώριμες αγορές, ο ενεργειακός χάρτης θα καθορίζεται ολοένα και περισσότερο από αναδυόμενες οικονομίες με αιχμή την Ινδία και τη Νοτιοανατολική Ασία, αλλά και τη Μέση Ανατολή, τη Λατινική Αμερική και την Αφρική.

Πολιτικές εντάσεις και αντιδράσεις
Ο IEA τονίζει ότι η επαναφορά του σεναρίου «Τρέχουσες Πολιτικές» δεν έγινε κατόπιν αμερικανικών πιέσεων, παρά τις αιχμές της Ουάσιγκτον για τη «κορυφή του πετρελαίου». Ο οργανισμός μιλά για «ευρύτερο φάσμα αβεβαιότητας» και ενδιαφέρον των κρατών-μελών για πολλαπλά σενάρια, χωρίς να αποδίδει πιθανότητες σε καθένα εξ αυτών.