26 Οκτωβρίου – Μεγάλη γιορτή: Ο Βίος και το Μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά σήμερα, Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025, τη μνήμη του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτη και Μεγαλομάρτυρα, Πολιούχου της Θεσσαλονίκης και ενός από τους πλέον αγαπητούς Αγίους της Ορθοδοξίας.

Σύμφωνα με το εορτολόγιο, τιμώνται επίσης:

Η Ανάμνηση του Μεγάλου Σεισμού στην Κωνσταντινούπολη

Ο Άγιος Λούππος ο Μάρτυρας

Η Αγία Λέπτινα η Μάρτυς

Ο Άγιος Γλύκων ο Μάρτυρας

Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης, προστάτης της Θεσσαλονίκης, έζησε στα τέλη του 3ου και στις αρχές του 4ου αιώνα, επί αυτοκρατορίας Διοκλητιανού. Ήταν στρατηγός της πόλης και μυστικός χριστιανός.

Για την πίστη του συνελήφθη και φυλακίστηκε, όπου και μαρτύρησε με λόγχη. Από το σώμα του ανέβλυζε μύρο, σύμβολο της θείας χάριτος, γεγονός που του χάρισε το επίθετο «Μυροβλύτης».

Ο Άγιος Δημήτριος δεν αποτελεί μόνο σύμβολο ανδρείας και πίστης, αλλά και προστάτη των αδυνάτων και των κατατρεγμένων. Η παράδοση τον συνδέει με τη σωτηρία της Θεσσαλονίκης από πλήθος κινδύνων — από πολιορκίες έως επιδημίες — ενώ το όνομά του έχει ταυτιστεί με τη Θεία Πρόνοια και τη θαυματουργία.

Ο ναός του, η περίφημη βασιλική του Αγίου Δημητρίου, δεσπόζει στο κέντρο της πόλης εδώ και δεκαπέντε αιώνες και παραμένει σημείο προσκυνήματος για χιλιάδες πιστούς.

Το άγιο μύρο που αναβλύζει από τον τάφο του θεωρείται ευλογία και πηγή ίασης, ενώ η μορφή του εμπνέει δύναμη, ελπίδα και προστασία σε ολόκληρη την Ορθοδοξία.

Ο Άγιος Δημήτριος τιμάται επίσης ως προστάτης της Ελασσόνας, του Λαγκαδά, της Ναυπάκτου, της Σιάτιστας, του Αγίου Δημητρίου Αττικής, της Πετρούπολης, της Κερατέας και πολλών ακόμη πόλεων.

Η Ανάμνηση του Μεγάλου Σεισμού στην Κωνσταντινούπολη καθιερώθηκε για να θυμίζει τη θαυμαστή διάσωση της Πόλης τον 8ο αιώνα, ύστερα από προσευχές και λιτανείες του λαού.

Οι Άγιοι Λούππος, Λέπτινα και Γλύκων μαρτύρησαν για τον Χριστό, αποδεικνύοντας με τη θυσία τους ότι η πίστη υπερνικά κάθε φόβο και κάθε βία.

Η σημερινή Κυριακή ΣΤ΄ Λουκά είναι αφιερωμένη στη θαυματουργή πράξη του Ιησού, τη θεραπεία του δαιμονισμένου των Γεργεσηνών, μέσα από την οποία αποκαλύπτεται η δύναμη της θείας αγάπης που ελευθερώνει τον άνθρωπο από τα δεσμά του κακού.

Πότε έζησε ο Άγιος Δημήτριος και πού γεννήθηκε

Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη μεταξύ του 280 – 284 μ.Χ. και έζησε την περίοδο των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού.

Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και σε σύντομο χρονικό διάστημα κατέκτησε ανώτερες βαθμίδες στο Ρωμαϊκό στρατό. Μάλιστα, σε ηλικία 22 ετών έλαβε τον βαθμό του Χιλίαρχου.

Η μεταστροφή του Αγίου Δημητρίου στο Χριστιανισμό

Το 303 μ.Χ. ο Άγιος Δημήτριος έγινε Χριστιανός, όταν υπηρετούσε ως αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, κάτω από τη διοίκηση του Τετράρχη Γαλερίου Μαξιμιανού.

Μόλις έγινε γνωστή η πίστη του Αγίου, ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός διέταξε τη φυλάκισή του, με την κατηγορία ότι αγνόησε το αυτοκρατορικό διάταγμα «περί αρνήσεως του χριστιανισμού».

Η συνάντηση του Αγίου Δημητρίου με τον Νέστορα

Μέσα στη φυλακή ο Άγιος Δημήτριος συνάντησε έναν άλλον νέο και Χριστιανό, τον Νέστορα, ο οποίος επρόκειτο να μονομαχήσει με τον φοβερό μονομάχο της εποχής Λυαίο.

Ο Νέστορας, λίγο πριν την μονομαχία του, συναντήθηκε με τον Άγιο Δημήτριο και ζήτησε να τον βοηθήσει.

Ο Άγιος Δημήτριος έδωσε την ευχή του και ο Νέστορας νίκησε τον Λυαίο!

Το γεγονός αυτό προκάλεσε την οργή του αυτοκράτορα και αμέσως διέταξε να θανατωθούν και οι δύο.

Πώς απεικονίζεται ο Άγιος Δημήτριος στις βυζαντινές εικόνες

Στις βυζαντινές εικόνες και στη σύγχρονη Αγιογραφία, ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο να πατά τον άπιστο Λυαίο.

Το μέρος που μαρτύρησε ο Άγιος και ο τάφος του

Το σώμα του Αγίου Δημητρίου ετάφη στον τόπο του μαρτυρίου του, στην Κρύπτη που βρίσκεται στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.

Από τον τάφο του Αγίου δημιουργήθηκε φρέαρ που ανέβλυζε μύρο, γεγονός που έδωσε στον Άγιο το προσωνύμιο του Μυροβλήτου.

Ἀπολυτίκιον

Μέγαν εὕρατο ἐv τοῖς κιvδύvοις, σὲ ὑπέρμαχοv, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύvας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.