Αναστασία Ρήγα (Πρόεδρος ΔΑΠΕΕΠ): Η μεγάλη ανάπτυξη των ΑΠΕ θέτει τον ΔΑΠΕΕΠ στο επίκεντρο της αγοράς

Για τον ενισχυμένο ρόλο του ΔΑΠΕΕΠ, δηλαδή του Διαχειριστή ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης Ενέργειας, ο οποίος είναι και ο μεγαλύτερος μέτοχος στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, μιλά στο FinancialReport η Πρόεδρος του οργανισμού, Αναστασία Ρήγα. Η κυρία Ρήγα εξηγεί τι ακριβώς κάνει ο οργανισμός, πώς έχει έρθει στο επίκεντρο των εξελίξεων και πώς λειτουργεί στην πράξη ο νέος μηχανισμός αντιστάθμισης.

Ερ.: Ποιοι είναι οι βασικοί ρόλοι του ΔΑΠΕΕΠ; 

Απ.: Σε μια εποχή όπου η ενέργεια δεν είναι απλώς ζήτημα υποδομών, αλλά υπόθεση  κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης, οι αρμοδιότητες του ΔΑΠΕΕΠ είναι  καθοριστικής σημασίας. Διαχειριστής ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης είναι ο  δημόσιος φορέας που εκπροσωπεί τους παραγωγούς ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ στην αγορά  ενέργειας, συνάπτει μαζί τους συμβάσεις και τις διαχειρίζεται, ενώ παράλληλα  φροντίζει για τον υπολογισμό και την καταβολή των αντίστοιχων αποζημιώσεων  μέσω του ΕΛΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ). 

Διαχειρίζεται επίσης τον Ειδικό Λογαριασμό για το Σύστημα Εμπορίας  Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων Θερμοκηπίου, ενός ισχυρού εργαλείου που μετατοπίζει τη βιομηχανία και την ενέργεια σε πιο καθαρές λύσεις, ενώ  παράλληλα κρατά ζωντανή την ανταγωνιστικότητα. Τα έσοδα του λογαριασμού  αυτού χρηματοδοτούν πολιτικές που στοχεύουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. 

Στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου, ο ΔΑΠΕΕΠ δεν αποτελεί απλώς έναν  «οικονομικό διαχειριστή», αλλά δραστηριοποιείται και σε άλλους τομείς. Ένας εξ  αυτών είναι και οι Εγγυήσεις Προέλευσης, καθώς ο Διαχειριστής έχει οριστεί ως  ο μοναδικός φορέας έκδοσης εγγυήσεων που πιστοποιούν την γνησιότητα της  πράσινης ενέργειας στη χώρα μας. 

Οι δραστηριότητες του ΔΑΠΕΕΠ τον τοποθετούν στο επίκεντρο της Ενεργειακής  Μετάβασης, υποστηρίζοντας την επίτευξη των εθνικών και ευρωπαϊκών στόχων  μέσω του ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα). Διαμορφώνοντας  ένα ενεργειακό και παραγωγικό μοντέλο που βασίζεται στις ΑΠΕ, στην ενεργειακή  αποδοτικότητα και αυτονομία και στην δραστική μείωση των εκπομπών ρύπων, ο  φορέας όχι μόνο συμβάλλει στην κοινωνική και περιβαλλοντική εξέλιξη, αλλά  προάγει την ενέργεια σε μια επενδυτικά ελκυστική αγορά. 

Ερ.: Ποιος ο ρόλος του ΔΑΠΕΕΠ στο Χρηματιστήριο Ενέργειας; Πως συμβάλει στη  διαχείριση ρίσκου; 

Απ.: Ο ΔΑΠΕΕΠ είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος του ΕΧΕ (Ελληνικό Χρηματιστήριο  Ενέργειας με ποσοστό 22%. Σε ένα ευμετάβλητο οικονομικά περιβάλλον, όπως  αυτό της αγοράς ενέργειας, ο ΔΑΠΕΕΠ διαδραματίζει σταθεροποιητικό και  εξισορροπητικό ρόλο. Μέσω του χαρτοφυλακίου του,εκπροσωπεί μεγάλο μέρος των παραγωγών ΑΠΕ που λειτουργούν υπό καθεστώς στήριξης, διασφαλίζοντας  την ομαλή, αποτελεσματική και αποδοτική ένταξη τους στην αγορά. Ο φορέας υποβάλλει προσφορές και διαχειρίζεται τα προγράμματα των παραγωγών ΑΠΕ ως  εκπρόσωπος φορτίου για όσους δεν συμμετέχουν άμεσα στο χρηματιστήριο,  αποτελώντας ουσιαστικά το μεγαλύτερο ΦΟΣΕ στη χώρα μας αυτή τη στιγμή.

Οι μονάδες ΑΠΕ που περιλαμβάνονται στα χαρτοφυλάκια του ΔΑΠΕΕΠ  συμμετέχουν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας υπό καθεστώς «priority price taking»,  που σημαίνει ότι αποδέχονται την τιμή εκκαθάρισης που διαμορφώνεται στην  αγορά και δεν επηρεάζουν οι ίδιες την τιμή. Σύμφωνα με το ισχύον ρυθμιστικό  πλαίσιο, οι ΑΠΕ έχουν προτεραιότητα στην απορρόφηση του παραγόμενου ηλεκτρισμού στο σύστημα. Ως εκ τούτου, δεν υφίσταται εμπορικός κίνδυνος  αποκλεισμού των ΑΠΕ από την αγορά και ο ΔΑΠΕΕΠ, ως φορέας εκπροσώπησης, δεν φέρει ρίσκο μη συμμετοχής ή μη απορρόφησης των σταθμών που  εκπροσωπεί.  

Προκειμένου να υποβληθεί καθημερινά στο Χρηματιστήριο το πρόγραμμα  παραγωγής του Χαρτοφυλακίου ΑΠΕ του ΔΑΠΕΕΠ απαιτείται μια ορθή πρόβλεψη  της παραγωγής για την επόμενη μέρα. Η πρόβλεψη αυτή γίνεται σε συνεργασία  με τον ΑΔΜΗΕ και στόχος είναι να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο κοντά στην  πραγματική παραγωγή. Ο μηχανισμός εκπροσώπησης των ΑΠΕ στην αγορά από  τον ΔΑΠΕΕΠ ουσιαστικά μειώνει το ρίσκο για τους επενδυτές ΑΠΕ.  

Ερ.: Ο νέος μηχανισμός αντιστάθμισης δίνει παραπάνω αρμοδιότητες στον ΔΑΠΕΕΠ.  Εξηγήστε μας με απλά λόγια το ρόλο του οργανισμού στον νέο μηχανισμό και αν  αυτός είναι κρίσιμος για την όλη διαδικασία. 

Απ.: Ο Μηχανισμός Αναδιανομής της Λειτουργικής Ενίσχυσης Σταθμών ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ, ο οποίος βρίσκεται ακόμα υπό διαβούλευση, αφορά την αναδιανομή του  κόστους ανάμεσα στους παραγωγούς λόγω περικοπών ΑΠΕ. Τις ώρες της ημέρας  με έντονη ηλιοφάνεια παρουσιάζεται υπερπροσφορά στο Σύστημα που δεν  μπορεί να απορροφηθεί με αποτέλεσμα μονάδες ΑΠΕ να πρέπει να μείνουν  εκτός. Οι διαχειριστές του Συστήματος και του Δικτύου (ΑΔΜΗΕ,ΔΕΔΔΗΕ) έχουν  την δυνατότητα να σταματήσουν τις εγκαταστάσεις που διαθέτουν εξοπλισμό  τήλεδιαχείρισης.  

Το φαινόμενο των περικοπών έχει ως αποτέλεσμα, από τη μία πλευρά  κιλοβατώρες πράσινου και οικονομικού ρεύματος να απορρίπτονται απ’ το  Σύστημα, κι από την άλλη, παραγωγοί να εισπράττουν χαμηλότερα έσοδα. Ο  ΔΑΠΕΕΠ αναλαμβάνει τη δικαιότερη αναδιανομή του κόστους, αφού μέρος της  λειτουργικής ενίσχυσης για τις αποκλεισμένες εγκαταστάσεις θα παρακρατείται και θα επιστρέφεται από μονάδες ΑΠΕ που δεν είναι δυνατό να διακόψουν την  παραγωγή τους. Η εφαρμογή αυτή δεν αποτελεί μόνο τεχνική υποχρέωση αλλά κι  ένα στοιχείο κρίσιμο για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης στην αγορά. 

Ερ.: Τι είναι οι Εγγυήσεις Προέλευσης και πως αξιοποιούνται στο σύστημα των ΑΠΕ;  

Απ.: Οι Εγγυήσεις Προέλευσης είναι τα πιστοποιητικά που αποδεικνύουν ότι μια  συγκεκριμένη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας έχει παραχθεί από ΑΠΕ. Ο ΔΑΠΕΕΠ,  πλήρως εναρμονισμένος με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα, αποτελεί τον φορέα έκδοσης και διαχείρισης των Εγγυήσεων Προέλευσης στην Ελλάδα, διασφαλίζοντας την  χαρτογράφηση και ταυτοποίηση του πράσινου αποτυπώματος παραγωγών και  καταναλωτών. 

Την χρονιά που μας πέρασε, ο ΔΑΠΕΕΠ εγκαινίασε και τις δημοπρασίες Εγγυήσεων  Προέλευσης. Ο ΕΛΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ) ενισχύθηκε με περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ από τις 3,5  εκατομμύρια Εγγυήσεις που έχουν ήδη δημοπρατηθεί. Η συμμετοχή στις  ελληνικές δημοπρασίες αποδεικνύεται ιδιαίτερα δυναμική, με τιμές συμβατές με  αυτές αντίστοιχων εδραιωμένων ευρωπαϊκών αγορών. Αυτή η νέα αγορά  αποτελεί σημαντικό εργαλείο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των  καταναλωτών για την πράσινη ενέργεια.  

Ερ.: Αναμένετε να ενισχυθεί ο οργανισμός μελλοντικά με νέες αρμοδιότητες  δεδομένου της μεγάλης ποσότητας των ΑΠΕ που έχει εισρεύσει στο Ελληνικό  Σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας; Και αν ναι, ποιες θεωρείτε ότι θα  πρέπει να είναι αυτές;  

Απ.: Η μεγάλη ανάπτυξη των ΑΠΕ θέτει τον ΔΑΠΕΕΠ στο επίκεντρο των πολιτικών για  την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Με ένα ήδη ευρύ πλέγμα αρμοδιοτήτων και  με νέες ευθύνες, όπως η αναδιανομή του κόστους περικοπών, η υποστήριξη  των πρώτων εγκαταστάσεων αποθήκευσης και η διεύρυνση του Μητρώου  Εγγυήσεων Προέλευσης ώστε να καλύπτει και τα αέρια, ο οργανισμός οφείλει  να υποδείξει διαχειριστική και τεχνολογική προσαρμοστικότητα. Για τις ανάγκες  της ενεργειακής μετάβασης, ως βασικός πυλώνας, ο ΔΑΠΕΕΠ στοχεύει αρχικά στην ενίσχυση των λειτουργιών του, γι’ αυτό δίνει προτεραιότητα στην  αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων του και στην κατάλληλη  στελέχωση του με νέο προσωπικό.  

Ερ.: Για να επιστρέψουμε στον μηχανισμό αντιστάθμισης, υπάρχουν τα κατάλληλα  μέσα και οι μέθοδοι για να είναι επιτυχής ο μηχανισμός ως προς τον περιορισμό  των περικοπών των ΑΠΕ; Πιστεύετε ότι θα φέρει τη λύση στο πρόβλημα; 

Απ.: Ο ΔΑΠΕΕΠ είναι έτοιμος να υποστηρίξει τις απαραίτητες ενέργειες για ένα πιο  δίκαιο και οικονομικά βιώσιμο σύστημα. Ωστόσο, ο εν λόγω μηχανισμός δεν εξαλείφει πλήρως την πρόκληση των περικοπών. Το μέλλον της ενεργειακής  αγοράς βασίζεται στην ανάπτυξη της αποθήκευσης, στη βελτίωση των δικτύων  και τελικά στον μεγαλύτερο εξηλεκτρισμό της οικονομίας μας.  

Η ανάπτυξη της αποθήκευσης ενέργειας θα μειώσει σημαντικά τις περικοπές, θα  ενισχύσει τις δυνατότητες των ΑΠΕ και θα σταθεροποιήσει το δίκτυο. Στόχος μας  είναι η συνολική αξιοποίηση του οικονομικού και καθαρού ηλεκτρισμού από  ΑΠΕ με την αναβάθμιση των ενεργειακών υποδομών. Παράλληλα, η ορθή  διαχείριση της ζήτησης με το σχεδιασμό ενός προηγμένου και ευέλικτου  συστήματος μπορεί να κατανείμει την κατανάλωση σε ώρες υψηλής παραγωγής ώστε το Σύστημα να μην «βουλιάζει». Ο ΔΑΠΕΕΠ στέκεται δίπλα στους πρώτους  επενδυτές αποθήκευσης και συμβάλλει ενεργά στην τεχνολογική καινοτομία – μια έννοια όχι υποστηρικτική αλλά βασική προϋπόθεση για την διαμόρφωση του  ενεργειακού μέλλοντος.