Αρθρο του Reuters για τους κινδύνους της ρήτρας διαφυγής

Με αφορμή την εφαρμογή της λεγγόμενης ρήτρας διαφυγής στην ΕΕ, δηλαδή την δυνατότητα οι χώρες μέλη να δανείζονται για αμυντικές δαπάνες και αυτές οι δαπάνες να μην υπολογίζονται στο χρέος από ένα ποσοστό και πάνω, το Reuters φιλοξενεί  άρθρι για τους κινδύνους, που μπορεί να συνεπάγεται αυτό.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα η ρήτρα διαφυγής σχεδιάστηκε για έκτακτες ανάγκες κάθε χώρας και θα έχει ισχύ τέσσερα χρόνια. Αλλά η νομική συνέπεια τίθεται σε αμφισβήτηση. Οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι η ευελιξία θα ισχύει μόνο για την άμυνα, αλλά βασίζεται σε ασταθείς νομικούς λόγους: η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής σημαίνει επίσης ότι η Επιτροπή δεν θα επιτρέπεται πλέον να παρακολουθεί την εξέλιξη των δημοσίων δαπανών σε άλλους τομείς. Με άλλα λόγια, οι κανόνες δεν θα ισχύουν πλέον, ανεξάρτητα από την κατηγορία των δημοσίων δαπανών.
Σύμφωνα με το άρθο οδεύοντας προς το 2029 το πρόβλημα είναι προφανές. Εάν βασίζεται μόνο στον δανεισμό για την χρηματοδότηση της άμυνας η ΕΕ θα προσθέσει 4% έως 6% του ΑΕΠ στο συνολικό φορτίο χρέους της, το οποίο στη συνέχεια θα προσεγγίσει το 90% του ΑΕΠ. Αυτό δεν είναι ένα μη βιώσιμο επίπεδο. Όμως, μεγάλες χώρες που ήδη παλεύουν με βαριά φορτία χρέους – η Γαλλία ήδη στο 114% του ΑΕΠ, η Ιταλία στο 136% το 2024 – θα αντιμετωπίσουν σοβαρές αμφισβητήσεις από τις αγορές. Και με τη δημοσιονομική επιτήρηση εκτός, ο αντίκτυπος στα επίπεδα του δημόσιου χρέους είναι πιθανό να είναι μεγαλύτερος από την απλή αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.
Η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα είναι μόνιμη και δεν θα περιοριστεί στα τέσσερα χρόνια της παρεχόμενης εξαίρεσης της ΕΕ. Η Επιτροπή θα βρεθεί τότε σε δύσκολη θέση. Θα μπορούσε να επιμείνει σε νέα λιτότητα για να θέσει υπό έλεγχο το χρέος. Ή, θα αγωνιστεί να κάνει τα κράτη μέλη να τηρήσουν ξανά τους κανόνες του, όπως έκανε με το δημοσιονομικό καθεστώς που μόλις πρόσφατα ανανεώθηκε μετά τον Covid-19.
Μια καλύτερη προσέγγιση θα ήταν να αδράξουμε την ευκαιρία για μεταρρύθμιση του συστήματος, εξαιρώντας ταυτόχρονα τις αμυντικές επενδύσεις – και μόνο τις αμυντικές επενδύσεις. Θα έδινε στην ΕΕ προβλέψιμες κατευθυντήριες γραμμές και στις αγορές ομολόγων μεγαλύτερη προβολή.
Προς το παρόν, η ΕΕ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο τεσσάρων ετών χωρίς δημοσιονομικούς κανόνες που θα ακολουθούνται από μια σκληρή οικονομική προσγείωση μόλις τελειώσει το πάρτι.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Τι σημαίνει η ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες

Η Ελλάδα ιστορικά δαπανά πολύ μεγαλύτερο μέρος μέρος του ΑΕΠ της σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για τις αμυντικές της δαπάνες