Μπαταρίες: Έλλειψη ολοκληρωμένου ρυθμιστικού πλαισίου, αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και αλλαγή στον τρόπο χρηματοδότησης

Λίγο καιρό μετά τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης (του τέως υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκη), που θέτει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις standalone μπαταρίες και προβλέπει ανάπτυξη έργων συνολικής ισχύς 4.7 γιγαβάτ, η συζήτηση για την αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες δεν θα μπορούσε να λείπει από την 9η Βαλκανική Σύνοδος για την Ενέργεια που έλαβε χώρα στις 29 και 30 Απριλίου στην Αθήνα. Κι αυτό γιατί όλα τα Βαλκάνια αντιμετωπίζουν πάνω κάτω τις ίδιες προκλήσεις σχετικά με την τεχνολογία αυτή.

Το σχετικό πάνελ συζήτησης, με συντονιστή τον Στάθη Σιδέρη, Country Manager για την Ελλάδα της Econergy, είχε τίτλο «Ξεκλειδώνοντας την επανάσταση της μπαταρίας:Εξερευνώντας την καινοτομία μπαταριών στα Βαλκάνια». Συζητήθηκε σε αυτό, η ανάγκη για χρηματοδότηση και την απορβλεψιμότητα των έργων με ανανεώσιμες πηγές και δη μπαταρίες, την έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου για τις μπαταρίες γενικότερα στα Βαλκάνια, για ορισμένα είδη μπαταριών που είναι διαθέσιμα εκτός από τις standalone καθώς και για τα βασικά εμπόδια προς υιοθέτηση των μπαταριών από τις βαλκανικές χώρες.

Στη συζήτηση, συμμετείχαν ο Dr. Péter Holicza, Αναπληρωτής υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων & Διεθνών Σχέσεων του Ουγγρικού Υπουργείου Ενέργειας, ο Απόστολος Πάνος, Εμπορικός Διευθυντής της Principia Energy, ο Νίκος Ατζαράκης, BESS Projects Coordinator, στη Rokas Renewables και ο Χάρης Δαμάσκος, Associate Director της EBRD.

Χρηματοδότηση και απροβλεψιμότητα

Τόσο η ανάγκη χρηματοδότησης για τα έργα με μπαταρίες, όσο και η απροβλεψιμότητα των έργων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας γενικότερα ήταν μεταξύ των κύριων θεμάτων της συζήτησης.

Οι συμμετέχοντες στη συζήτηση επισήμαναν ότι η μεγάλη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βοηθά μεν στην μείωση του κινδύνου των έργων από ανανεώσιμες πηγές και κατά κάποιο τρόπο βοηθά στην επίτευξη μεγάλων εσόδων, από την άλλη δε αυτά τα έσοδα γίνονται όλο και πιο απρόβλεπτα, ιδίως για τα ηλιακά έργα. Και αυτή η απροβλεψιμότητα των ανανεώσιμων ενεργειακών έργων επισημάνθηκε ως κύρια πρόκληση.

Σε ερώτηση τους συντονιστή για το τι έχει γίνει σε οικονομικό επίπεδο προκειμένου να στηριχθεί η χρηματοδότηση σε έργα εμπορικής μπαταρίας στην Ελλάδα, ειπώθηκε μεταξύ άλλων ότι μπορεί μεν να έχει γίνει μια σοβαρή πρόοδος αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν στο κομμάτι της χρηματοδότησης καθώς εξακολουθεί να υπάρχει μια συντηρητική προσέγγιση σε αυτό ειδικά από τις τράπεζες.

Ποιο μοντέλο λειτουργεί καλύτερα

Σε ερώτηση του συντονιστή  σχετικά με το ποιο επιχειρηματικό μοντέλο διακρίνεται ότι ισχύει στα Βαλκάνια, αν δηλαδή επικρατούν, οι μπαταρίες standalone, τα co-located (συνεγκατεστημένα) έργα ή οι υπηρεσίες δικτύου, δεν μπόρεσε αυτό να προσδιοριστεί με ακρίβεια καθώς πρόκειται για έναν συνδυασμό όλων των μοντέλων, είπε μεταξύ άλλων ο Απόστολος Πάνος, Εμπορικός Διευθυντής της Principia Energy.

«Νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός, δεν είναι ένα επιχειρηματικό μοντέλο. Πρέπει να διαφοροποιείς το χαρτοφυλάκιό σου γενικά, όχι μόνο ως επενδυτής ή ανεξάρτητος παραγωγός ενέργειας, αλλά και από την άποψη των φορέων εκμετάλλευσης, είτε πρόκειται για διαχειριστές μεταφοράς είτε για φορείς εκμετάλλευσης δικτύου», δήλωσε ο Εμπορικός Διευθυντής της Principia Energy.

«Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, νομίζω ότι το επιχειρηματικό μοντέλο που θα επικρατήσει είναι αυτό των συνεγκατεστημένων έργων. Έτσι, αν συνδυάζεις την ηλιακή ενέργεια, την αιολική ενέργεια μαζί με μπαταρία, τότε δημιουργείς έναν πολύ ανταγωνιστικό πάροχο παραγωγής», συμπλήρωσε.

Ρυθμιστικές προκλήσεις

Το κομμάτι του ρυθμιστικού πλαισίου αξιολογείται εξίσου κρίσιμο στην ανάπτυξη έργων αποθήκευσης ενέργειας, καθώς χωρίς αυτό δεν προστατεύεται η οποιαδήποτε επένδυση και δεν οριοθετούνται τα σωστά κριτήρια.

Έτσι, σε ερώτηση του Στάθη Σιδέρη για το ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν όσες εταιρίες αναπτύσσουν τέτοιου είδους έργα, ο Νίκος Ατζαράκης, BESS Projects Coordinator, στη Rokas Renewables δήλωσε τα εξής:

«Η μεγαλύτερη πρόκληση σήμερα είναι η πρόσβαση στο δίκτυο. Ωστόσο, πραγματικά ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι με την τελευταία υπουργική απόφαση, θα επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία».

Επιπλέον, ο ίδιος τόνισε ότι αυτό που χρειάζονται περισσότερο αυτές οι εταιρίες είναι η «διαδικασία αδειοδότησης να είναι ταχύτερη και πιο διαφανής και άκαμπτη». «Φυσικά χρειαζόμαστε καλύτερο ρυθμιστικό πλαίσιο για την εγκατάσταση μπαταριών. Υπάρχει ένα πλαίσιο αλλά δεν πιστεύουμε ότι είναι ολοκληρωμένο», δήλωσε ο κ. Ατζαράκης.

«Έτσι πρέπει να αμβλυνθεί οποιαδήποτε αβεβαιότητα που προκύπτει είτε από την αδειοδότηση είτε από τη συμμετοχή στην αγορά», συμπλήρωσε.

Ποιες οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις

Στο τέλος της συζήτησης, επισημάνθηκαν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στον τομέα αυτό ώστε να ενθαρρυνθεί η ταχύτερη δράση για την αποθήκευση μπαταριών, δεδομένων των οικονομικών συνθηκών που επικρατούν στις χώρες των Βαλκανίων (π.χ. πάγωμα του Ταμείου Ανάκαμψης στη Βουλγαρία) καθώς και δεδομένης της μάχης που δίνουν τα δυτικά Βαλκάνια να ενσωματώσουν τους ενεργειακούς νόμους της ΕΕ.

Από την πλευρά της ανάπτυξης των συστημάτων μπαταριών και του ρυθμιστικού πλαισίου, έγινε ξεκάθαρο ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα σαφές μήνυμα και σαφείς κανόνες στον τρόπο με τον οποίο οι μπαταρίες ή τα συνεγκατεστημένα έργα (συνδυασμός έργων ανανεώσιμων πηγών και μπαταρίες) λαμβάνουν όρους σύνδεσης, δεδομένου ότι δεν δημιουργούν καμία επιβάρυνση στο δίκτυο, ενώ αντίθετα αυτό που κάνουν είναι να παρέχουν υπηρεσίες δικτύου, τόνισε μεταξύ άλλων ο Απόστολος Πάνος, Εμπορικός Διευθυντής της Principia Energy.

«Δεν θα πρέπει να υπάρχει κανένα εμπόδιο στην παροχή τέτοιου είδους όρων σύνδεσης σε εταιρείες και επενδυτές που είναι πρόθυμοι να προχωρήσουν γρήγορα. Οι διαχειριστές θα πρέπει να αλλάξουν τον παραδοσιακό τρόπο αξιολόγησης με τον οποίο εκδίδουν τους όρους σύνδεσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε έναν πιο ευέλικτο τρόπο για τέτοιου είδους έργα», δήλωσε συγκεκριμένα ο κ. Πάνος.

Σχετικά με το κομμάτι της χρηματοδότησης αυτών των έργων, «τα κίνητρα που προέρχονται από τις κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα γενικά θα μπορούσαν να είναι δημοπρασίες, παρόμοιες με αυτές που είχαμε στην Ελλάδα, αλλά με λίγο περισσότερο ευελιξία», συμπλήρωσε.

«Tο καλύτερο μέτρο για τις μπαταρίες, το οποίο θα μπορούσε να συνδυαστεί με βέλτιστο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη και την εμπορική πρόσκληση που έχουμε τώρα στην Ελλάδα, θα μπορούσε να είναι η εισαγωγή ενός μηχανισμού CRM (μηχανισμός αποζημίωσης επάρκειας ισχύος), μιας δυνατότητας πληρωμής , μέσω δημοπρασιών και πάλι, που θα λειτουργεί ως οδοστρωτήρας στο μέλλον, με πενταετή παράταση. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα πολύ ασφαλές περιβάλλον για επενδύσεις σε μπαταρίες», κατέληξε ο κ. Απόστολος Πάνος κλείνοντας τη συζήτηση.