Μπλόκα παντού μέχρι να υπάρξει «βάση διαπραγμάτευσης» – Πού οδηγείται η σύγκρουση

Με τα τρακτέρ παρατεταγμένα σε κομβικά σημεία των εθνικών οδών και με τελωνεία να ανοιγοκλείνουν εμποδίζοντας τη διέλευση φορτηγών, οι αγροτικές κινητοποιήσεις μπαίνουν σε φάση νέας κλιμάκωσης, μετά την απόφαση των αγροτών να μην προσέλθουν στη συνάντηση που είχε προγραμματιστεί στο Μέγαρο Μαξίμου. Οι εκπρόσωποι του αγροτικού κινήματος ξεκαθαρίζουν ότι δεν πρόκειται να καθίσουν σε τραπέζι διαλόγου «χωρίς βάση», ζητώντας πρώτα σαφείς δεσμεύσεις  και, ει δυνατόν, αποδοχή μέρους των αιτημάτων τους  προτού γίνει οποιαδήποτε συνάντηση με τον πρωθυπουργό.
Η εικόνα στο οδικό δίκτυο παραμένει πιεστική. Μπλόκα έχουν στηθεί κατά μήκος του άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης σε σημεία όπως Θήβα, Κάστρο, Αταλάντη, Μπράλος, Μικροθήβες, Νίκαια και Μάλγαρα, ενώ αποκλεισμοί και ουρές χιλιομέτρων από φορτηγά καταγράφονται σε τελωνειακούς σταθμούς από Ορμένιο έως Κήπους, Προμαχώνα, Ευζώνους και Νίκη. Παράλληλα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό των μπλόκων, αυξάνονται οι ώρες αποκλεισμών και δεν αποκλείεται «πλήρης αποκλεισμός επ’ αόριστον» μέσα στην εβδομάδα, με τους παραγωγούς να διαμηνύουν ότι είναι έτοιμοι να περάσουν ακόμη και τις γιορτές στους δρόμους.

Στον πυρήνα της αντιπαράθεσης βρίσκεται η ασφυξία ρευστότητας που περιγράφουν αγρότες και κτηνοτρόφοι. Καθυστερήσεις σε ενισχύσεις και αποζημιώσεις, υψηλό ενεργειακό κόστος, αυξημένες τιμές σε εφόδια, αλλά και η σκιά της υπόθεσης των αγροτικών επιδοτήσεων που έχει οδηγήσει σε εκτεταμένους ελέγχους και πιο αργές εκταμιεύσεις. Διεθνή ρεπορτάζ αποτυπώνουν ότι οι καθυστερήσεις συνδέονται με ελέγχους μετά από έρευνες για απάτες, με αποτέλεσμα «τρύπα» άνω των 600 εκατ. ευρώ που περίμενε ο κλάδος.

Στο μεταξύ, οι κινητοποιήσεις έχουν επηρεάσει όχι μόνο την εσωτερική μετακίνηση αλλά και κρίσιμες εμπορικές ροές προς τα Βαλκάνια, με περιοδικές διακοπές ή περιορισμούς σε συνοριακές διελεύσεις (όπως Προμαχώνας και Κήποι), ενώ υπήρξαν και επεισόδια σε εστίες έντασης χαρακτηριστικά στην Κρήτη, όπου καταγράφηκαν διαταραχές στη λειτουργία του αεροδρομίου Ηρακλείου, με παρεμβάσεις της αστυνομίας.

«Οχι» σε συνάντηση χωρίς απαντήσεις
Το αγροτικό κίνημα, όπως μεταφέρεται από τις αποφάσεις των μπλόκων, θεωρεί ότι ο διάλογος «χωρίς χειροπιαστές δεσμεύσεις» κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μια διαδικασία εκτόνωσης χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι, αντί για παρουσία στο Μαξίμου, οι αγρότες επέλεξαν την οδό των εγγράφων. Απέστειλαν λίστα αιτημάτων στην κυβέρνηση και ζητούν συγκεκριμένες απαντήσεις πρώτα,  επιδιώκοντας να κατοχυρώσουν ότι, πριν από οποιαδήποτε φωτογραφία «καλής θέλησης», θα υπάρξει ουσιαστική πρόοδος σε καίρια ζητήματα.

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεινε ότι «διάλογος δεν γίνεται με τελεσίγραφα», προειδοποιώντας ότι οι αποκλεισμοί δρόμων στρέφονται τελικά εναντίον άλλων κοινωνικών ομάδων και πλήττουν τοπικές οικονομίες. Την ίδια στιγμή, διαμηνύει ότι η πόρτα της κυβέρνησης «μένει ανοιχτή» είτε για συνάντηση μαζί του είτε με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ σημειώνει πως εξετάζεται πακέτο πρόσθετων μέτρων στήριξης «εντός δημοσιονομικών αντοχών» και ευρωπαϊκών κανόνων. Στο πεδίο της διαχείρισης των επιδοτήσεων, ο πρωθυπουργός υπερασπίζεται ως αναγκαία την αναδιάρθρωση του συστήματος (με αιχμή τον ΟΠΕΚΕΠΕ), την ώρα που αυτό ακριβώς αποτελεί κεντρικό σημείο τριβής με τα μπλόκα.

Τα αιτήματα ρεύμα από 7 λεπτά έως «να μη πληρώσουν οι τίμιοι τα πρόστιμα»
Η λίστα που απέστειλαν οι αγρότες είναι πολυεπίπεδη και «ακουμπά» από την καθημερινότητα της παραγωγής μέχρι το θεσμικό πλαίσιο των ενισχύσεων. Μεταξύ των βασικών αιτημάτων περιλαμβάνονται: κατώτερες εγγυημένες τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής, μείωση κόστους με αφορολόγητο πετρέλαιο και πλαφόν στο αγροτικό ρεύμα στα 7 λεπτά/kWh, ενισχύσεις/ρυθμίσεις για εφόδια και φορολογικά, αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος, έργα υποδομής (άρδευση, αντιπλημμυρικά/αντιπυρικά), αλλαγές στον ΕΛΓΑ για αποζημιώσεις 100%, πάγωμα οφειλών και ρυθμίσεις χρεών, αλλά και αιτήματα που αφορούν ελέγχους στις «ελληνοποιήσεις» και περιορισμό αθρόων εισαγωγών. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνουν στην υπόθεση των επιδοτήσεων: ζητούν να επιστραφούν/αποδοθούν χρήματα στους πραγματικούς δικαιούχους, να αποδοθούν ευθύνες και – κρίσιμα – δηλώνουν αντίθετοι στη μεταφορά της διαχείρισης/ελέγχου επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ.
Στο «πακέτο» εντάσσονται και ξεχωριστές διεκδικήσεις κτηνοτρόφων (π.χ. για εμβολιασμό/διαχείριση ζωονόσων και πλήρεις αποζημιώσεις) καθώς και μελισσοκόμων (με αιτήματα για αναπλήρωση εισοδήματος και ισότιμη πρόσβαση σε προγράμματα).

Η κυβέρνηση προβάλλει το επιχείρημα ότι ορισμένα μέτρα «εκτός ΚΑΠ» είναι δύσκολο να σταθούν ευρωπαϊκά, ενώ φορείς της οικονομίας καλούν σε αποκλιμάκωση και επιστροφή στον διάλογο, προειδοποιώντας για τις επιπτώσεις στην αγορά και στην εφοδιαστική αλυσίδα. Στο πεδίο της έντασης, οι κινητοποιήσεις έχουν ήδη μεταφερθεί και σε λιμάνια: στη Μαγνησία, αγρότες επιχείρησαν να επηρεάσουν τη λειτουργία του λιμανιού του Βόλου, ενώ οι αρχές δείχνουν διάθεση αυστηρότερης στάσης σε περιστατικά που θέτουν ζητήματα οδικής ασφάλειας.