ΕΚΤ: Μικρή και απρόσμενη σύσφιξη στα κριτήρια δανεισμού προς επιχειρήσεις, ισχυρή ζήτηση για στεγαστικά

Αυστηροποίηση στα κριτήρια χορήγησης δανείων προς τις επιχειρήσεις και παράλληλα έντονη ανάκαμψη της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια καταγράφει η τελευταία Έρευνα Τραπεζικού Δανεισμού (BLS) της ΕΚΤ για το γ’ τρίμηνο 2025, που δημοσιεύτηκε την 28η Οκτωβρίου. Συγκεκριμένα, οι τράπεζες ανέφεραν καθαρή σύσφιξη 4% στα πιστοδοτικά κριτήρια για εταιρικά δάνεια, σταθερά κριτήρια για στεγαστικά (0%) και ήπια σύσφιξη για καταναλωτικά (5%).

Η αυστηροποίηση στα εταιρικά δάνεια αποδίδεται κυρίως στην επιδείνωση των αντιλήψεων για τους κινδύνους της οικονομίας, ενώ η γεωπολιτική αβεβαιότητα και οι εμπορικοί κίνδυνοι οδήγησαν αρκετές τράπεζες σε πιο εντατική παρακολούθηση και διαφοροποίηση ανά κλάδο ή επιχείρηση. Παρά τα αυστηρότερα κριτήρια, οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις στα συμβόλαια έμειναν περίπου αμετάβλητοι για τις επιχειρήσεις, αλλά χαλάρωσαν για στεγαστικά και καταναλωτικά. Τα ποσοστά απόρριψης αιτήσεων αυξήθηκαν σε όλες τις κατηγορίες, πιο έντονα στα καταναλωτικά, ενώ στα στεγαστικά ήταν η πρώτη καθαρή άνοδος απορρίψεων από το α’ τρίμηνο 2024.

Στο μέτωπο της ζήτησης, οι επιχειρήσεις ζήτησαν ελαφρώς περισσότερη πίστη (καθαρό +2%), αν και συνολικά παραμένει υποτονική. Η υποχώρηση των επιτοκίων δανεισμού και οι ανάγκες αναχρηματοδότησης και αναδιάρθρωσης χρέους λειτούργησαν υποστηρικτικά, ενώ επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, αποθέματα και κεφάλαιο κίνησης είχαν ουδέτερη επίδραση. Αντίβαρο αποτέλεσε η παγκόσμια αβεβαιότητα και οι σχετικές εμπορικές εντάσεις.

Αυξημένη ζήτηση για στεγαστικά 
Στα νοικοκυριά, η ζήτηση για στεγαστικά «έτρεξε» δυναμικά (καθαρό +28%), τροφοδοτούμενη από βελτιωμένες προοπτικές στην αγορά κατοικίας και χαμηλότερα επιτόκια, ενώ η ζήτηση για καταναλωτικά έμεινε ουσιαστικά αμετάβλητη (καθαρό +1%).
Για το δ’ τρίμηνο 2025, οι τράπεζες προσδοκούν αμετάβλητη ζήτηση στα εταιρικά δάνεια και περαιτέρω αλλά ηπιότερη άνοδο στα στεγαστικά και μικρή αύξηση στα καταναλωτικά.

Οι συνθήκες χρηματοδότησης των τραπεζών παρέμειναν γενικά αμετάβλητες στο γ’ τρίμηνο. Μικρή χαλάρωση σε αγορές χρήματος και τιτλοποιήσεις και πιο αισθητή στη χρηματοδότηση με χρεόγραφα. Για τους επόμενους τρεις μήνες, οι τράπεζες προβλέπουν ελαφρά βελτίωση στη λιανική χρηματοδότηση, μικρή σύσφιξη στις αγορές χρήματος και σταθερότητα σε χρεόγραφα και τιτλοποιήσεις.

Η σταδιακή μείωση του χαρτοφυλακίου τίτλων της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ είχε ουδέτερη επίδραση στις συνθήκες χρηματοδότησης στην αγορά και στη ρευστότητα των τραπεζών το τελευταίο εξάμηνο, αν και ώθησε σε περαιτέρω αύξηση των τοποθετήσεων σε κρατικά ομόλογα της ζώνης του ευρώ. Η επίδραση στους όρους δανεισμού παρέμεινε συγκρατημένη και αναμένεται να μείνει ουδέτερη και στο επόμενο εξάμηνο. Παράλληλα, οι αποφάσεις για τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ πίεσαν αρνητικά τα καθαρά περιθώρια επιτοκίου των τραπεζών, ενώ ο όγκος χορηγήσεων επηρεάστηκε θετικά· τα αποτελέσματα αυτά εκτιμάται ότι θα διατηρηθούν, αλλά με μικρότερη ένταση.

Ως προς την ποιότητα ενεργητικού, οι δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων και λοιποί δείκτες πιστωτικού κινδύνου είχαν μικρή καθαρή επίδραση σύσφιξης στα κριτήρια για εταιρικά δάνεια, δίχως αντίστοιχη επίδραση στα στεγαστικά και τα καταναλωτικά. Για το δ’ τρίμηνο, οι τράπεζες αναμένουν πιο αισθητή σύσφιξη από πλευράς ποιοτικών δεικτών στα εταιρικά και στα καταναλωτικά.

Στοιχεία έρευνας
Η έρευνα διεξήχθη μεταξύ 19 Σεπτεμβρίου και 7 Οκτωβρίου 2025, με τη συμμετοχή 154 τραπεζών και ποσοστό απόκρισης 100%.
Συνολικά, το τοπίο διαμορφώνεται από τη σύγκρουση δύο τάσεων. Τα χαμηλότερα επιτόκια στηρίζουν τη ζήτηση ιδίως στη στέγη ενώ η διαρκής αβεβαιότητα και οι προσεκτικότερες αξιολογήσεις κινδύνου κρατούν «φρένο» στα κριτήρια και τις εγκρίσεις, ιδιαίτερα για επιχειρήσεις και καταναλωτική πίστη.