Ερευνα οικογενειακών προϋπολογισμών: Φτώχεια με €8.740 μέση δαπάνη ανά άτομο – Ο πληθωρισμός τρώει εισόδημα

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) δημοσίευσε τα αποτελέσματα της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) 2024, σκιαγραφώντας με λεπτομέρεια την οικονομική καθημερινότητα των ελληνικών νοικοκυριών. Η έρευνα, που βασίστηκε σε δείγμα 6.198 ιδιωτικών νοικοκυριών, αποτυπώνει την κατανάλωση, τις ανισότητες και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής μέσα σε ένα περιβάλλον πληθωριστικών πιέσεων και διαφοροποιημένων κοινωνικών αναγκών.

Η έρευνα αναδεικνύει μια Ελλάδα που βλέπει μικρή βελτίωση στην κατανάλωση, αλλά παραμένει μακριά από το επίπεδο διαβίωσης του 2008. Οι ανισότητες μεταξύ κοινωνικών ομάδων και περιφερειών συνεχίζουν να είναι βαθιές, ενώ ο πληθωρισμός περιορίζει το πραγματικό όφελος από την αύξηση των δαπανών.

Κατανάλωση σε άνοδο αλλά μακριά από τα προ κρίσης επίπεδα
Η μέση ετήσια δαπάνη ανά νοικοκυριό διαμορφώθηκε σε 20.694,48 ευρώ (1.724,54 ευρώ τον μήνα), αυξημένη κατά 3,6% σε τρέχουσες τιμές σε σχέση με το 2023. Σε σταθερές τιμές, η αύξηση περιορίζεται σε 1%, γεγονός που υπογραμμίζει την επίδραση του πληθωρισμού (2,6%).
Παρά την ανάκαμψη, η μέση δαπάνη παραμένει 16,6% χαμηλότερη από το 2008, δείχνοντας το διαρκές αποτύπωμα της οικονομικής κρίσης.

Ανά άτομο η μέση ετήσια δαπάνη ανέρχεται σε 8.740 ευρώ το 2024 αυξημένη 3,7% σε τρέχουσες τιμές σε σχέση με το 2023.

Πού ξοδεύονται τα περισσότερα χρήματα

Οι βασικές ομάδες δαπανών παραμένουν σταθερές:

• Είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά: 20,7% του προϋπολογισμού.
• Στέγαση: 14,4%.
• Μεταφορές: 13,3%.

Εντυπωσιακές αυξήσεις καταγράφονται σε αναψυχή και πολιτισμό (+13,5%), ένδυση και υπόδηση (+9,5%) και εστίαση/ξενοδοχεία (+6,5%), ένδειξη μερικής επιστροφής στην κατανάλωση «προαιρετικών» αγαθών

Η γεωγραφία της κατανάλωσης
Οι περιφερειακές ανισότητες είναι εμφανείς:

Αττική: υψηλότερη μέση ετήσια δαπάνη, 24.363 ευρώ, δηλαδή 117,7% του εθνικού μέσου.

Στερεά Ελλάδα: χαμηλότερη, μόλις 14.215 ευρώ (68,7% του μέσου).

Τα νοικοκυριά σε αγροτικές περιοχές ξοδεύουν κατά μέσο όρο 28,8% λιγότερο από εκείνα σε αστικές

Κοινωνικές και ηλικιακές διαφοροποιήσεις
Νοικοκυριά με υπεύθυνο 35-44 ετών δαπανούν το 133,6% του μέσου όρου, το υψηλότερο ποσοστό.
Μονοπρόσωπα νοικοκυριά άνω των 65 περιορίζονται στο 49,4% του μέσου όρου.
Οι αυτοαπασχολούμενοι με μισθωτούς δαπανούν υπερδιπλάσια (228,1%) από τα νοικοκυριά όπου ο υπεύθυνος είναι άνεργος ή οικονομικά μη ενεργός (71,2%)

Επισιτιστική και ενεργειακή κατανάλωση

Η έρευνα δείχνει αυξήσεις στην αξία αγορών τροφίμων όπως έλαια και λίπη (+12,6%), ψάρια (+9,3%) και φρούτα (+4,8%), αλλά ταυτόχρονα μειώσεις στις ποσότητες πολλών βασικών προϊόντων, όπως ελαιόλαδο (-13,9%), ψωμί (-3,7%) και γάλα (-3,6%).
Στην ενέργεια, παρατηρείται αύξηση 8,3% στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά μείωση σε στερεά καύσιμα και φυσικό αέριο

Ανισότητες και φτώχεια
Οι κοινωνικές ανισότητες παραμένουν έντονες:
Το πλουσιότερο 20% του πληθυσμού δαπανά 5,68 φορές περισσότερα από το φτωχότερο 20%.
Τα φτωχά νοικοκυριά διαθέτουν 33,7% του προϋπολογισμού τους σε τρόφιμα, έναντι 19,7% των μη φτωχών, αποτυπώνοντας τη διαφορά στα πρότυπα κατανάλωσης

Συνθήκες διαβίωσης και εξοπλισμός κατοικιών
Η πλειονότητα των νοικοκυριών διαθέτει τηλεόραση (98,8%) και κινητό τηλέφωνο (95,8%), ενώ το 80,2% έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Το 56,2% χρησιμοποιεί κεντρική θέρμανση, με πτωτική τάση. Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση 10,4% των νοικοκυριών που διαθέτουν πλυντήριο πιάτων, στοιχείο που δείχνει σταδιακή βελτίωση του οικιακού εξοπλισμού

Εδώ όλη η έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ