Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Nέοι κανόνες και αυστηρότερα μέτρα για τα διπλώματα οδήγησης

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε νέους κανονισμούς για τις άδειες οδήγησης με σκοπό την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και τη μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων, τα οποία κοστίζουν τη ζωή σε περίπου 20.000 άτομα κάθε χρόνο εντός της ΕΕ. Ως ένα από τα δύο νομοθετικά σώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωκοινοβούλιο κατέληξε σε κοινή συμφωνία με το Συμβούλιο της ΕΕ όσον αφορά τους κανονισμούς για τις άδειες οδήγησης, τόσο για κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά όσο και σε επίπεδο ΕΕ συνολικά.

Οι νέοι αυτοί κανονισμοί προβλέπουν, μεταξύ άλλων, αυστηρότερες ρυθμίσεις για νέους οδηγούς, ανανέωση των αδειών κάθε 15 χρόνια, καθώς και δυνατότητα έναρξης οδήγησης λεωφορείων και φορτηγών νωρίτερα.

Οι υποψήφιοι οδηγοί θα εξετάζονται πλέον και σε νέα θέματα, όπως η αναγνώριση των τυφλών σημείων, η λειτουργία των συστημάτων υποβοήθησης οδήγησης, η ασφαλής έξοδος από το όχημα, καθώς και οι κίνδυνοι από τη χρήση κινητού κατά την οδήγηση. Επιπλέον, η εκπαίδευση και οι εξετάσεις θα εστιάζουν περισσότερο στην προστασία των ευάλωτων χρηστών του δρόμου, όπως οι πεζοί, τα παιδιά και οι ποδηλάτες.

Οι νέες άδειες οδήγησης θα ισχύουν για 15 χρόνια για μοτοσικλέτες και επιβατικά αυτοκίνητα. Σε χώρες όπου η άδεια λειτουργεί και ως ταυτότητα, η διάρκεια μπορεί να μειώνεται στα 10 χρόνια. Για τα φορτηγά και λεωφορεία, η ισχύς της άδειας θα περιορίζεται στα 5 χρόνια.

Τα κράτη-μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να μειώνουν τη διάρκεια ισχύος για άτομα άνω των 65 ετών, απαιτώντας συχνότερους ιατρικούς ελέγχους ή παρακολούθηση επιμορφωτικών μαθημάτων.

Πριν τη χορήγηση νέας άδειας ή την ανανέωση υπάρχουσας, οι οδηγοί θα πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρικό έλεγχο που θα περιλαμβάνει εξετάσεις όρασης και καρδιαγγειακής κατάστασης. Ωστόσο, δίνεται η δυνατότητα σε κάθε χώρα να αντικαταστήσει τον έλεγχο με αυτοαξιολόγηση ή άλλες μεθόδους εκτίμησης για οδηγούς αυτοκινήτων και μηχανών.

Δοκιμαστική περίοδος για νέους οδηγούς

Για πρώτη φορά, καθιερώνεται πανευρωπαϊκά μια δοκιμαστική περίοδος τουλάχιστον δύο ετών για αρχάριους οδηγούς. Κατά τη διάρκεια αυτής, θα ισχύουν αυστηρότεροι κανόνες και ποινές για παραβάσεις, όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η μη χρήση ζώνης ή παιδικών καθισμάτων.

Επιπλέον, νέοι ηλικίας 17 ετών θα μπορούν να αποκτούν άδεια κατηγορίας Β (επιβατικό αυτοκίνητο), αλλά θα οδηγούν μόνο υπό την εποπτεία έμπειρου οδηγού μέχρι να συμπληρώσουν τα 18.

Για να καλυφθεί η ζήτηση σε επαγγελματίες οδηγούς, οι νέοι κανονισμοί επιτρέπουν την απόκτηση άδειας φορτηγού (κατηγορία Γ) από τα 18 έτη και λεωφορείου (κατηγορία Δ) από τα 21, εφόσον υπάρχει πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας. Χωρίς το πιστοποιητικό αυτό, το ελάχιστο ηλικιακό όριο ορίζεται στα 21 και 24 έτη αντίστοιχα.

Ψηφιακή μορφή άδειας οδήγησης

Οι νέες ρυθμίσεις προβλέπουν τη σταδιακή υιοθέτηση της ψηφιακής άδειας οδήγησης, η οποία θα είναι διαθέσιμη και μέσω κινητού τηλεφώνου. Παράλληλα, εξασφαλίζεται το δικαίωμα των πολιτών να ζητούν την άδειά τους και σε έντυπη μορφή, η οποία θα εκδίδεται εντός τριών εβδομάδων.

Μέχρι το 2030, όλες οι άδειες θα είναι διαθέσιμες μέσω μιας κοινής ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ. Η ψηφιακή άδεια θα αποτελεί την βασική μορφή, προσβάσιμη μέσω smartphone, αλλά πάντα με τη δυνατότητα έκδοσης και φυσικού αντιγράφου. Θα αναγνωρίζεται σε όλα τα κράτη-μέλη.

Για να μειωθούν τα φαινόμενα επικίνδυνης οδήγησης σε διαφορετικά κράτη, οι αποφάσεις περί αφαίρεσης, περιορισμού ή αναστολής της άδειας θα κοινοποιούνται στο κράτος που την εξέδωσε.

Οι εθνικές αρχές θα υποχρεούνται να μοιράζονται άμεσα τέτοιες πληροφορίες, ειδικά για σοβαρά περιστατικά όπως:

• Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών
• Εμπλοκή σε θανατηφόρα τροχαία
• Σοβαρές υπερβάσεις του ορίου ταχύτητας (π.χ. πάνω από 50 χλμ./ώρα).

Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα, περίπου το 40% των παραβάσεων που διαπράττονται σε άλλη χώρα της ΕΕ δεν τιμωρούνται, είτε λόγω αδυναμίας εντοπισμού του οδηγού είτε γιατί δεν καταφέρνουν να εισπραχθούν τα πρόστιμα.