ΗΠΑ: Καμία πρόοδος για την ειρήνη στη Γάζα μετά τη συνάντηση Τραμπ – Νετανιάχου

Η συνάντηση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, τη Δευτέρα (30/12) στη Φλόριντα, με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπένιαμιν Νετανιάχου, είχε πολλά θερμά σχόλια — αλλά καμία σαφή πρόοδο στο ειρηνευτικό τους σχέδιο για τη Γάζα.

Οι δύο ηγέτες είχαν ένα ιδιωτικό γεύμα στο Μαρ-α-Λάγκο με στόχο την επίλυση μιας σειράς ζητημάτων στη Μέση Ανατολή, καθώς οι δύο πλευρές προσπαθούν για τον οριστικό τερματισμό του πολέμου του Ισραήλ με τη Χαμάς, διασφαλίζοντας ευρύτερη ειρήνη σε όλη την περιοχή.

Ο Τραμπ, πριν από τη συνάντηση, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι σχεδίαζε να μιλήσει με τον Νετανιάχου για «πέντε σημαντικά θέματα», υπονοώντας αργότερα ότι θα πλησίαζαν στη διευθέτηση τριών από αυτά μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά.

Εκτός από τη Γάζα, ο Τραμπ υπέδειξε σχέδια για την αντιμετώπιση ζητημάτων στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και πιθανών απειλών από το Ιράν.

Αλλά περισσότερο από μία ώρα αργότερα, οι δύο ηγέτες εμφανίστηκαν χωρίς κάτι νέο για ανακοίνωση.

Αντίθετα, φάνηκε να αρκούνται στο να επαινούν ο ένας τον άλλον, με τον Νετανιάχου να φτάνει στο σημείο να ανακοινώσει ότι σχεδίαζε να απονείμει στον Τραμπ την υψηλότερη τιμητική διάκριση για την πολιτική αριστεία του Ισραήλ.

«Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει παραβιάσει τόσους πολλούς κανόνες για να εκπλήξει τους ανθρώπους, οπότε αποφασίσαμε να παραβιάσουμε μια παράδοση ή να δημιουργήσουμε μια νέα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Νετανιάχου.

Η επίσκεψη του Νετανιάχου σηματοδότησε το δεύτερο μεγάλο ταξίδι στο Μαρ-α-Λάγκο από ξένο ηγέτη μέσα σε δύο ημέρες (προηγήθηκε η συνάντηση με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι), καθώς ο Τραμπ, πριν εκπνεύσει η χρονιά, έχει στρέψει την προσοχή του στην εξωτερική πολιτική.

Έντονες κολακείες, επίμονες διαφωνίες

Ο Τραμπ και ο Νετανιάχου πέρασαν μεγάλο μέρος του χρόνου τους ανταλλάσσοντας δημόσια κομπλιμέντα, καθώς και οι δύο προσπάθησαν να δείξουν ότι η σχέση τους παραμένει καλύτερη από ποτέ παρά τις περιστασιακές εντάσεις του περασμένου έτους – και την αυξανόμενη επιφυλακτικότητα του Τραμπ για ορισμένες από τις ενέργειες του Ισραήλ εν μέσω των προσπαθειών του να διατηρήσει την ειρήνη στη Μέση Ανατολή.

«Ποτέ δεν είχαμε έναν φίλο σαν τον Πρόεδρο Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Δεν είναι καν κοντά», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Νετανιάχου κατά την άφιξή του.

Ο Τραμπ ανταπέδωσε τη φιλοφρόνηση λίγο αργότερα, δηλώνοντας ότι «το Ισραήλ δεν θα υπήρχε σήμερα με τους περισσότερους άλλους ηγέτες».

«Η σχέση είναι εξαιρετική», πρόσθεσε ο Τραμπ.

Οι κολακείες εντάθηκαν στη συνέχεια, με αποκορύφωμα την ανακοίνωση του Νετανιάχου ότι θα έκανε τον Τραμπ τον πρώτο μη Ισραηλινό αποδέκτη του Βραβείου Ειρήνης του Ισραήλ.

Ο Τραμπ, ο οποίος χαρακτήρισε το βραβείο «πραγματικά εκπληκτικό και πολύτιμο», επαίνεσε τον Νετανιάχου ως «πολεμικό ηγέτη», υποβαθμίζοντας τις ανησυχίες ότι το Ισραήλ δεν κινείται αρκετά γρήγορα προς την επόμενη φάση της ειρηνευτικής συμφωνίας στη Γάζα. Αντ’ αυτού, έριξε το βάρος σχεδόν εξ ολοκλήρου στη Χαμάς.

Ωστόσο, αναγνώρισε τις συνεχιζόμενες διαφωνίες μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ, κυρίως για τη Δυτική Όχθη. Ο Τραμπ έχει αντιταχθεί στην προσάρτηση της περιοχής από το Ισραήλ, ευθυγραμμιζόμενος με πολλά δυτικά και αραβικά έθνη στο θέμα. Από την άλλη, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει συζητήσει την προσάρτηση τμημάτων της Δυτικής Όχθης στο παρελθόν και έχει εντείνει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις στην περιοχή, μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.

«Είχαμε μια συζήτηση, μια μεγάλη συζήτηση, για μεγάλο χρονικό διάστημα για τη Δυτική Όχθη και δεν θα έλεγα ότι συμφωνούμε για τη Δυτική Όχθη 100%», δήλωσε ο Τραμπ στο CNN.

Στον αέρα η δεύτερη φάση του σχεδίου για τη Γάζα

Τραμπ και Νετανιάχου δεν κατάφεραν επίσης να καταλήξουν σε συμφωνία για τη μετάβαση στη δεύτερη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου για τη Γάζα – ένα σημείο τριβής που έχει επιβραδύνει τις εργασίες προς τη μόνιμη ειρήνη και μια ενδεχόμενη προσπάθεια ανοικοδόμησης.

Ο Τραμπ υποβάθμισε την έλλειψη προόδου, επιμένοντας ότι «δεν ανησυχεί» για τις ενέργειες του Ισραήλ στην περιοχή, παρόλο που ο στρατός του έχει σκοτώσει εκατοντάδες Παλαιστίνιους από τότε που τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία τον Οκτώβριο. Αντ’ αυτού, υποστήριξε ότι η επιτυχία του σχεδίου εξαρτάται κυρίως από τη συμφωνία της Χαμάς για αφοπλισμό.

Αυτό ωστόσο είναι απίθανο να μετριάσει τις ανησυχίες εντός της κυβέρνησης Τραμπ ότι ο Νετανιάχου καθυστερεί τη μετάβαση στην επόμενη φάση, αφήνοντας τις ΗΠΑ εγκλωβισμένες στη Μέση Ανατολή σε μια στιγμή που οι Ρεπουμπλικάνοι παροτρύνουν τον Τραμπ να στρέψει την προσοχή του σε εσωτερικά ζητήματα.

Ο Τραμπ, σε κάποιο σημείο, φάνηκε να αναφέρεται στη δυσκολία των διαπραγματεύσεων, υπονοώντας ότι ο Νετανιάχου ήταν επιφυλακτικός στο να δώσει «δεύτερες ευκαιρίες», σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει ότι η εκεχειρία θα παραμείνει μόνιμη. Παρ’ όλα αυτά, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «το Ισραήλ τήρησε το σχέδιο 100%.»

«Είναι ισχυροί. Είναι σταθεροί», είπε ο Τραμπ.

Σοβαρές προειδοποιήσεις για το Ιράν

Ο Τραμπ είχε ένα πολύ πιο σαφές μήνυμα για το Ιράν, εν μέσω προειδοποιήσεων του Ισραήλ ότι προσπαθεί να ανοικοδομήσει τις πυραυλικές του δυνατότητες μετά τις αμερικανικές επιθέσεις σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις νωρίτερα φέτος.

Ο πρόεδρος υποσχέθηκε να χτυπήσει ξανά το Ιράν εάν διαπιστώσει ότι επιδιώκει επέκταση του προγράμματος των βαλλιστικών πυραύλων του, αναφέροντας ότι είχε ακούσει ενδείξεις για κατασκευή νέων εγκαταστάσεων στη χώρα.

«Ακούω ότι το Ιράν προσπαθεί να χτίσει ξανά, και αν το κάνει, θα πρέπει να τους γκρεμίσουμε» είπε, προσθέτοντας, «Θα τους καταστρέψουμε εντελώς».

Ο Τραμπ αργότερα απείλησε με «πολύ ισχυρές» συνέπειες το Ιράν, προτρέποντας την ηγεσία της χώρας να επιδιώξει αντ’ αυτού μια συμφωνία με τις ΗΠΑ για να αποφύγει τα χειρότερα (στρατιωτική δράση).

Ωστόσο έδωσε επανειλημμένα μια απαισιόδοξη νότα, ακόμα και όταν εξέφρασε την ελπίδα ότι θα μπορούσαν να αποφευχθούν περισσότερα χτυπήματα.

«Αυτό ακριβώς ακούμε», είπε ο Τραμπ για τις ενέργειες του Ιράν. «Συνήθως, όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά».

Η εξωτερική πολιτική κυριαρχεί στην προσοχή του Τραμπ

Πέρα από την επίσκεψη του Νετανιάχου, οι διακοπές του Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο έχουν μέχρι στιγμής αναλωθεί στις διάφορες εμπλοκές του σε εξωτερικά ζητήματα, κάτι που χαρακτήρισε τον πρώτο χρόνο επιστροφής του στην εξουσία.

Ανάμεσα στον αποχαιρετισμό του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον χαιρετισμό του Νετανιάχου, ο Τραμπ πέρασε το πρωί της Δευτέρας στο τηλέφωνο με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Αργότερα ανέφερε ότι ο Ρώσος πρόεδρος τού είπε πως μια ουκρανική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στόχευσε μια από τις κατοικίες του, κάτι που τον «θύμωσε πολύ».

«Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή», είπε ο Τραμπ, παρόλο που παραδέχτηκε ότι ήταν πιθανό ο ισχυρισμός να ήταν ψευδής.

Ο πρόεδρος έδωσε επίσης μερικές νέες λεπτομέρειες σχετικά με μια επιχείρηση που στόχευε μια «μεγάλη εγκατάσταση» στη Βενεζουέλα – ένα περιστατικό που δημοσιοποιήθηκε μόνο επειδή το ανέφερε αυθόρμητα σε προηγούμενη ραδιοφωνική συνέντευξη.

«Είναι μια περιοχή δράσης», είπε ο Τραμπ για την αποβάθρα που ισχυρίστηκε ότι χρησιμοποιούνταν για να «φορτώνουν τα σκάφη με ναρκωτικά».

Αλλά αρνήθηκε να πει πολλά περισσότερα, αφήνοντας τις επόμενες κινήσεις στη Βενεζουέλα – καθώς και ασαφή την κατάσταση στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή – μέχρι το τέλος της ημέρας.