Ιράν: Συνομιλίες με Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία για το πυρηνικό του πρόγραμμα

Εκπρόσωποι από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, πρόκειται να πραγματοποιήσουν συνομιλίες της τελευταίας στιγμής με τους Ιρανούς ομολόγους τους στη Γενεύη την Τρίτη 26/08, εν μέσω της ταχείας προσέγγισης της προθεσμίας για την επανέκδοση των κυρώσεων κατά του Ιράν από τους Ευρωπαίους, μέσω της ενεργοποίησης του λεγόμενου μηχανισμού «snapback».

Η συνάντηση ανακοινώθηκε από τον εκπρόσωπο του Ιρανικού Υπουργείου Εξωτερικών τη Δευτέρα.

Συνομιλίες είχαν πραγματοποιηθεί και στην Κωνσταντινούπολη στις 25 Ιουλίου.

Η ανησυχία των Ευρωπαίων για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, το οποίο εμπλουτίζει ουράνιο σε επίπεδα κοντά σε αυτά που απαιτούνται για την κατασκευή όπλων, πριν από τον 12ήμερο πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ισραήλ τον Ιούνιο, κατά τον οποίο βομβαρδίστηκαν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας, έχει ενταθεί από τότε που η Τεχεράνη διέκοψε κάθε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας μετά τη σύγκρουση.

Αυτό έχει αφήσει τη διεθνή κοινότητα ακόμη πιο τυφλή όσον αφορά το πρόγραμμα του Ιράν, καθώς και την κατάσταση των αποθεμάτων του σε ουράνιο εμπλουτισμένο σε καθαρότητα 60%, ένα μικρό τεχνικό βήμα για την επίτευξη του επιπέδου 90% που απαιτείται για την κατασκευή όπλων.

Το Ιράν επιμένει εδώ και καιρό ότι το πρόγραμμά του είναι ειρηνικό, αν και είναι η μόνη χώρα χωρίς πυρηνικά όπλα που εμπλουτίζει ουράνιο σε αυτό το επίπεδο. Οι ΗΠΑ, η ΔΟΑΕ και άλλοι ισχυρίζονται ότι το Ιράν είχε πρόγραμμα πυρηνικών όπλων μέχρι το 2003.

Οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν με τις ΗΠΑ νωρίτερα φέτος να ορίσουν ως προθεσμία τα τέλη Αυγούστου για την ενεργοποίηση του μηχανισμού, εάν το Ιράν δεν εκπληρώσει διάφορες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων η επανάληψη των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ για το πυρηνικό του πρόγραμμα, η πρόσβαση των επιθεωρητών του ΟΗΕ στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις και η λογοδοσία για τα πάνω από 400 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου.

Η διάταξη «επαναφοράς» της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 με το Ιράν μπορεί να επικαλεστεί οποιοδήποτε μέρος, εάν διαπιστώσει ότι το Ιράν δεν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις. Σκοπός της είναι η ταχεία επαναφορά όλων των κυρώσεων που ίσχυαν πριν από τη συμφωνία, χωρίς να απαιτείται βέτο από τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων των μόνιμων μελών Ρωσίας και Κίνας.

Το Ιράν υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει νομική βάση για την επανέκδοση των κυρώσεων του ΟΗΕ μέσω της διάταξης «snapback», ισχυριζόμενο ότι οι χώρες δεν τήρησαν τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ το 2018, ιδίως όσον αφορά τη διασφάλιση των αναμενόμενων οικονομικών οφελών για το Ιράν.

Σε μια προσπάθεια να διασφαλίσουν ότι το Ιράν δεν θα μπορούσε να αναπτύξει ατομικά όπλα, οι παγκόσμιες δυνάμεις συνήψαν συμφωνία με την Τεχεράνη το 2015, βάσει της οποίας το Ιράν συμφώνησε να περιορίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στα επίπεδα που είναι απαραίτητα για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, με αντάλλαγμα την άρση των οικονομικών κυρώσεων. Οι επιθεωρητές του ΟΗΕ ανέλαβαν την παρακολούθηση του προγράμματος.

Σύμφωνα με την αρχική πυρηνική συμφωνία, το Ιράν είχε το δικαίωμα να εμπλουτίζει ουράνιο μόνο έως καθαρότητα 3,67%, να διατηρεί αποθέματα ουρανίου 300 κιλών και να χρησιμοποιεί μόνο πολύ βασικούς φυγοκεντρικούς διαχωριστές IR-1 — μηχανήματα που περιστρέφουν αέριο ουράνιο σε υψηλή ταχύτητα για σκοπούς εμπλουτισμού.