Κοινή δήλωση ΕΕ, Καναδά, Ιαπωνίας για σχέδιο Τραμπ: «Βάση συνομιλιών η οποία θα απαιτήσει πρόσθετη εργασία»

Οι ηγέτες 11 ευρωπαϊκών κρατών και της ΕΕ εξέδωσαν σήμερα κοινή δήλωση όπου αναφέρεται πως το αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων για την ειρήνη στην Ουκρανία είναι μια βάση που απαιτεί «πρόσθετη εργασία».

Η ομάδα της G7 και Ευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν στο περιθώριο της Συνόδου της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ προκειμένου να συζητήσουν ένα αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μποϊκόταρε τη Σύνοδο.

Το προτεινόμενο σχέδιο των ΗΠΑ για ειρήνη στην Ουκρανία είναι μια καλή βάση για συζήτηση, ωστόσο χρειάζεται πρόσθετη εργασία για να υλοποιηθεί.

Αυτό επισημαίνουν με κοινή ανακοίνωση, οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Κομισιόν, Ευρωπαίοι ηγέτες και οι πρωθυπουργοί των Καναδά και Ιαπωνίας.

Αναλυτικότερα το κοινό ανακοινωθέν επισημαίνει:

«Η δήλωση εγκρίθηκε από:

Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού ΣυμβουλίουΠρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, António Costa,

Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen,

Καγκελάριος της Γερμανίας, Friedrich Merz,

Πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron,

Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Keir Starmer,

Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Giorgia Meloni,

Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Pedro Sánchez,

Πρόεδρος της Φινλανδίας, Alexander Stubb,

Πρωθυπουργός των Κάτω Χωρών, Dick Schoof,

Πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, Micheál Martin,

Πρωθυπουργός της Νορβηγίας, Jonas Gahr Støre,

Πρωθυπουργός του Καναδά, Mark Carney,

Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Sanae Takaichi.

Χαιρετίζουμε τις συνεχείς προσπάθειες των ΗΠΑ να φέρουν την ειρήνη στην Ουκρανία.

Το αρχικό σχέδιο του σχεδίου 28 σημείων περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία που θα είναι απαραίτητα για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη.

Πιστεύουμε, επομένως, ότι το σχέδιο αποτελεί μια βάση η οποία θα απαιτήσει πρόσθετη εργασία. Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι η μελλοντική ειρήνη θα είναι βιώσιμη. Είμαστε ξεκάθαροι ως προς την αρχή ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία. Ανησυχούμε επίσης για τους προτεινόμενους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, οι οποίοι θα αφήσουν την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντικές επιθέσεις.

Επαναλαμβάνουμε ότι η εφαρμογή των στοιχείων που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και που αφορούν το ΝΑΤΟ θα χρειαζόταν τη συγκατάθεση των μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ αντίστοιχα.

Με την ευκαιρία αυτή υπογραμμίζουμε τη δύναμη της συνεχιζόμενης υποστήριξής μας προς την Ουκρανία. Θα συνεχίσουμε να συντονιζόμαστε στενά με την Ουκρανία και τις ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες».

Τι μεταδίδει το Politico

Οι πιο πιστοί σύμμαχοι της Ουκρανίας πραγματοποίησαν έκτακτες συνομιλίες στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20 στη Νότια Αφρική, σε μια προσπάθεια να σταματήσουν τον Ντόναλντ Τραμπ από το να αναγκάσει το Κίεβο να παραχωρήσει τμήματα εδάφους στη Ρωσία σε μια μη ισορροπημένη ειρηνευτική συμφωνία.

Οι δυτικές κυβερνήσεις σοκαρίστηκαν και απογοητεύτηκαν κατ’ ιδίαν από το νέο σχέδιο 28 σημείων για μια ειρηνευτική συμφωνία από την ομάδα του προέδρου των ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα, θεωρώντας το ως μια προσπάθεια να αναγκαστεί η Ουκρανία να δώσει στον Βλαντιμίρ Πούτιν ό,τι θέλει.

Όπως μεταδίδει το Politico, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επεξεργάζονται τώρα μανιωδώς αντιπροτάσεις για να υποβάλουν στον Τραμπ, σε μια προσπάθεια να μετριάσουν τα χειρότερα του αμερικανικού σχεδίου , σύμφωνα με πολλούς αξιωματούχους που γνωρίζουν το θέμα, οι οποίοι διατηρούν την ανωνυμία τους για να μιλήσουν ειλικρινά.

Περισσότεροι από δώδεκα ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων του Φρίντριχ Μερτς της Γερμανίας, του Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας, του Κιρ Στάρμερ του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν της ΕΕ, του Αλεξάντερ Στουμπ της Φινλανδίας και του Μαρκ Κάρνεϊ του Καναδά, συναντήθηκαν για επείγουσα συζήτηση στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ για να συντονίσουν την αντίδρασή τους με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

«Το προσχέδιο αποτελεί μια βάση που θα απαιτήσει πρόσθετη εργασία », ανέφεραν οι ηγέτες σε κοινή δήλωση μετά τη συζήτηση του σχεδίου του Τραμπ. «Είμαστε σαφείς ως προς την αρχή ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάξουν με τη βία. Ανησυχούμε επίσης για τους προτεινόμενους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, οι οποίοι θα άφηναν την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντικές επιθέσεις ».

Οι ηγέτες επανέλαβαν τη «δύναμη» της συνεχιζόμενης υποστήριξής τους προς την Ουκρανία και επέμειναν ότι οποιεσδήποτε διατάξεις σε μια ειρηνευτική συμφωνία που θα επηρέαζαν την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ θα απαιτούσαν την κατάλληλη «συγκατάθεση» από τα μέλη αυτών των πολυεθνικών συνασπισμών.

Η Ουκρανία σκοπεύει να πραγματοποιήσει συνομιλίες υψηλού επιπέδου με Αμερικανούς αξιωματούχους στην Ελβετία τις επόμενες ημέρες, σύμφωνα με τον Ρουστέμ Ούμεροφ, γραμματέα του ουκρανικού συμβουλίου εθνικής άμυνας και ασφάλειας.

Ο κύριος στόχος των φίλων της Ουκρανίας είναι να ενισχύσουν τη θέση του Ζελένσκι και να διασφαλίσουν ότι έχει την δημόσια υποστήριξή τους για ό,τι κι αν συμβεί στη συνέχεια. Ενώ κανένας από τους συμμάχους της Ουκρανίας δεν έχει συμμετάσχει στη σύνταξη του σχεδίου του Τραμπ ή δεν έχει δηλώσει ότι το θεωρεί δίκαιο, φρόντισαν να μην απορρίψουν ευθέως το σχέδιο των 28 σημείων, από φόβο μήπως προκαλέσουν αντιδράσεις στον απρόβλεπτο Αμερικανό πρόεδρο.

Συνομιλίες για την κρίση

Αντ’ αυτού, οι σύμμαχοι του Κιέβου εργάζονται εντατικά στο παρασκήνιο για να επινοήσουν εναλλακτικές λύσεις στο σχέδιο Τραμπ που θα προστατεύσουν καλύτερα τα ουκρανικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Ωστόσο, είναι σαφές ότι κανένας από τους φίλους και συμμάχους της Ουκρανίας δεν πιστεύει ότι το ακατέργαστο σχέδιο Τραμπ είναι αποδεκτό και ορισμένοι δεν θέλουν να του δώσουν καμία απολύτως αξιοπιστία.

Ένας διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε ότι η συμμετοχή στην πρόταση των ΗΠΑ θα «προσέδιδε νομιμότητα σε κάτι που έχει συνταχθεί χωρίς την εμπλοκή της Ουκρανίας ή της Ευρώπης, ενώ ο αντίκτυπός της θα μας επηρεάσει άμεσα. Ως εκ τούτου, είναι κάτι που δεν έχει ξεκινήσει».

Οι συνομιλίες για την κρίση στο Γιοχάνεσμπουργκ έλαβαν χώρα καθώς η κυβέρνηση Τραμπ ασκούσε πιέσεις στον Ζελένσκι να συμφωνήσει με τους όρους του σχεδίου έως την Ημέρα των Ευχαριστιών, την επόμενη Πέμπτη, ως προθεσμία. Εάν ο Ζελένσκι αρνηθεί, ο Τραμπ θα μπορούσε να διακόψει την πρόσβαση στις αμερικανικές πληροφορίες σχετικά με τις ρωσικές δραστηριότητες, καθώς και να σταματήσει την αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη, στοιχεία που έχουν διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της Ουκρανίας στον πόλεμο τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια.

Τότε η Ουκρανία θα εξαρτιόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από την βοήθεια από την Ευρώπη, και οι ηγέτες της ΕΕ ήδη αγωνίζονται να βρουν πώς να βοηθήσουν.

«Εργαζόμαστε για μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη με την Ουκρανία και για την Ουκρανία μαζί με τους φίλους και εταίρους μας», δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής von der Leyen μετά από συνάντηση με τον Ζελένσκι την Παρασκευή. «Συζητήσαμε την τρέχουσα κατάσταση και είμαστε σαφείς ότι δεν πρέπει να υπάρχει τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία».

Η Φον ντερ Λάιεν μίλησε επίσης με τον Μακρόν, τον Στάρμερ και την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.

Το προσχέδιο των ΗΠΑ θα απαιτούσε από την Ουκρανία να παραδώσει την κατεχόμενη από τη Ρωσία περιοχή Ντονμπάς στα ανατολικά της χώρας στον Πούτιν, να περιορίσει τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις σε 600.000 άτομα και να απαγορεύσει στη χώρα να ενταχθεί μόνιμα στο ΝΑΤΟ.

Ο Τραμπ εντείνει την προσπάθειά του για μια ειρηνευτική συμφωνία σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για τον Ζελένσκι — ο οποίος αγωνίζεται να περιορίσει ένα σκάνδαλο διαφθοράς που μαίνεται — και αυτό είναι εν μέρει το θέμα. Αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η αδυναμία του Ζελένσκι στο εσωτερικό θα κάνει πιο πιθανό να συμφωνήσει με τους όρους τους.

Ο ίδιος ο Ζελένσκι δήλωσε την Παρασκευή ότι η χώρα του αντιμετωπίζει μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία της και μπορεί να αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ της απώλειας της «αξιοπρέπειάς» της και της απώλειας «ενός βασικού εταίρου».

Η προθεσμία της Πέμπτης

Εν τω μεταξύ, ο Πούτιν έχει υποστηρίξει τη συμφωνία του Τραμπ , η οποία περιλαμβάνει την αποδέσμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται επί του παρόντος στην Ευρώπη και την προετοιμασία του εδάφους για δυνητικά επικερδείς εργασίες ανοικοδόμησης από τις οποίες θα ωφεληθεί η Αμερική. Η πρόταση των ΗΠΑ υποδηλώνει επίσης ότι μελλοντικά ρωσοαμερικανικά έργα θα προκύψουν από την ειρήνη.

Σε μια άλλη ενόχληση προς τις Βρυξέλλες, ο φιλικός προς τον Πούτιν ηγέτης της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, υποστήριξε επίσης το αμερικανικό σχέδιο .

Δεν είναι σαφές τι θα συμβεί εάν η Ουκρανία δεν υπογράψει τη συμφωνία μέχρι την προθεσμία που έθεσε ο Τραμπ την Πέμπτη. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι σημειώνουν ότι ο Τραμπ έχει συχνά επιβάλει προθεσμίες – στον Πούτιν καθώς και στους εμπορικούς εταίρους – μόνο και μόνο για να περάσουν χωρίς συνέπειες. Μια υπόνοια είναι ότι η Αμερική θα μπορούσε να διακόψει την υποστήριξη ανταλλαγής πληροφοριών προς τον στρατό της Ουκρανίας, κάτι που ο Τραμπ έχει κάνει και στο παρελθόν, πριν την επαναφέρει ξανά.

Οι Ευρωπαίοι είναι απογοητευμένοι που αυτοί – και η Ουκρανία – έχουν μέχρι στιγμής αποκλειστεί εντελώς από το έργο του Τραμπ σχετικά με το σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας, το οποίο συνέταξε ο απεσταλμένος του, Στιβ Γουίτκοφ. Αξιωματούχοι της ΕΕ επιμένουν ότι, δεδομένου ότι η Ευρώπη είναι πλέον πολύ μεγαλύτερος δωρητής από τις ΗΠΑ στη στρατιωτική προσπάθεια της Ουκρανίας, δεν πρέπει να αγνοηθεί σε καμία διαπραγμάτευση.

Το πιο σημαντικό για την φον ντερ Λάιεν, τον Στάρμερ και τους υπόλοιπους ηγέτες είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία χωρίς να δοθεί η συγκατάθεση του Ζελένσκι. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και πρώην αξιωματούχοι έχουν χαρακτηρίσει το σχέδιο των 28 σημείων ως «σκανδαλώδες» και έχουν δηλώσει ότι ο Γουίτκοφ χρειάζεται «ψυχίατρο» αν πιστεύει ότι θα πετύχει.

Επιστολή διαφοροποίησης από τον Όρμπαν

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, επί μακρόν αντίπαλος της υποστήριξης προς την Ουκρανία, εξετάζει μια αμφιλεγόμενη νέα διπλωματική ώθηση από την Ουάσινγκτον ως ευκαιρία να καθυστερήσει τη χρηματοδότηση δισεκατομμυρίων δολαρίων προς το Κίεβο.

Σε επιστολή που απέστειλε στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το Σάββατο, την οποία έλαβε το POLITICO , ο Όρμπαν κάλεσε την ΕΕ να υπογράψει τους όρους της αμερικανικής πρότασης των 28 σημείων, η οποία προβλέπει την παραίτηση της Ουκρανίας από εδάφη και τη μείωση του στρατού της στο μισό, ενώ παράλληλα θα δίνει στην Ουάσινγκτον μερίδιο 50% στα κέρδη από την ανοικοδόμηση της χώρας.

Η παρέμβαση έρχεται καθώς οι ηγέτες της ΕΕ διεξάγουν συνομιλίες για την αντιμετώπιση της κρίσης σχετικά με το πώς να ανταποκριθούν στις προτάσεις, οι οποίες αναπτύχθηκαν από τον απεσταλμένο του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, χωρίς τη συμβολή Ευρωπαίων συμμάχων και θα προβούν σε γενικές παραχωρήσεις στη Μόσχα.

«Οι Ευρωπαίοι πρέπει να υποστηρίξουν άμεσα και άνευ όρων την ειρηνευτική πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών», έγραψε ο Όρμπαν. «Εκτός από την υποστήριξη του Προέδρου των ΗΠΑ, πρέπει να ξεκινήσουμε χωρίς καθυστέρηση αυτόνομες και άμεσες διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία».

Εκτός από την Ουγγαρία, οι 26 άλλες χώρες της ΕΕ «έχουν επανειλημμένα καταστήσει σαφή την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία και ότι αυτή είναι κατηγορηματική», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ που θέσπισε την ανωνυμία του για να απαντήσει στην επιστολή. «Υπάρχει έντονη δέσμευση και συντονισμός μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, ακόμη και με εταίρους εκτός ΕΕ, για τη συνέχιση αυτής της υποστήριξης υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων».

Ταυτόχρονα, ο Όρμπαν ανέφερε στην επιστολή ότι η Ουγγαρία «δεν υποστηρίζει την αποστολή περαιτέρω οικονομικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην Ουκρανία υπό οποιαδήποτε μορφή» και «δεν συναινεί στη λήψη μιας τέτοιας απόφασης στο όνομα και στο πλαίσιο της ΕΕ».