Κοινωνική κατοικία: Ο σχεδιασμός και το ενδιαφέρον από εταιρείες, με φόντο τη ραγδαία αύξηση σε ενοίκια και αγορά

Μέσα στο 2026 επιδιώκει να βάλει μπροστά η πολιτεία, κατά όσα αναφέρουν φορείς της πολιτείας, το πρόγραμμα του στεγαστικού προβλήματος μέσω της ενεργοποίησης προγράμματος για την κοινωνική κατοικία, το οποίο θα τρέξει το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Με δεδομένο, ωστόσο, ότι η ‘’κοινωνική κατοικία’’ έχει γίνει όρος που αναφέρεται σε εξαγγελίες και σε συνέδρια τα τελευταία πέντε- έξι χρόνια, χωρίς να υπάρχει εξέλιξη, μένει να δούμε αν, όντως, θα δρομολογηθούν ή θα εξακολουθήσουν να μένουν κενό γράμμα.

Την ίδια στιγμή οι πωλήσεις κατοικιών, ειδικά στα αστικά κέντρα, παίρνουν κάθε χρόνο την ανηφόρα. Σύμφωνα με στοιχεία της BluPeak Estate Analytics, εταιρείας αναλύσεων δεδομένων ακινήτων, από το 2017 έως το 2024 οι τιμές πώλησης κατοικιών έχουν καταγράψει αύξηση άνω του 70% σε περιοχές ειδικά όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και η Κρήτη.

Σε παρόμοιο μήκος κύματος και τα ενοίκια, καθώς σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι μισθώσεις ακινήτων έχουν αυξηθεί ραγδαία  κατά 48% από το 2018 μέχρι και σήμερα με το πρόβλημα να είναι έντονο όχι μόνο στα αστικά κέντρα, αλλά και σε μικρότερες πόλεις.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν οδηγήσει και σε υψηλά ποσοστά παραμονής ενηλίκων μαζί με τους γονείς τους, αφού στην Ελλάδα αυτό το ποσοστό είναι 42%, τη στιγμή που σε χώρες όπως Δανία και Σουηδία, αυτό το νούμερο είναι σαφέστατα χαμηλό, λίγο πιο πάνω από 11%, κατά στοιχεία της Eurostat.

Τρεις άξονες

Στο επίκεντρο του προγράμματος για την κοινωνική κατοικία υπάρχουν τρεις βασικοί πυλώνες όπως η αξιοποίηση δημοσίων ακινήτων, η κατασκευή νέων κατοικιών σε στρατόπεδα τα οποία δεν χρησιμοποιούνται και η ανακαίνιση παλαιών κατοικιών.

Κατά πληροφορίες, μέσα στο 2026 αναμένεται να υπάρξει η προκήρυξη των πρώτων 10 δημοσίων ακινήτων σε ιδιώτες για την ανάπτυξη προσιτής στέγης, ώστε να αξιοποιηθούν εγκαταλελειμμένοι χώροι προς όφελος των πολιτών. Πηγές κοντά στο Υπουργείο μιλούν ακόμα και για κάποια παλαιά κτίρια του ΕΦΚΑ και άλλων δημοσίων οργανισμών.

Προγραμματίζεται, εξάλλου, και η αξιοποίηση του ακινήτου της ΧΡΩΠΕΙ ανάμεσα σε Αθήνα και Πειραιά, έκτασης 17.893 τ.μ., του οικοπέδου «Ανατόλια» έκτασης 29.576 τ.μ. στη Νέα Ιωνία Θεσσαλονίκης, που βρίσκεται στη δικαιοδοσία της ΕΤΑΔ, καθώς και του ακινήτου 25 στρεμμάτων της πρώην Κλωστοϋφαντουργίας Ρετσίνα, στον δήμο Πειραιά, το οποίο ανήκει στην Εθνική Τράπεζα.

Όπως έχει γίνει γνωστό, δε, μέρος από τα περίφημα 36.000 ακίνητα της ΕΤΑΔ αναμένεται να κατευθυνθεί σε ανακατασκευή κοινωνικών κατοικιών, χωρίς ωστόσο, να έχει διευκρινιστεί, πέρα από αυτό στη Θεσσαλονίκη, με ακρίβεια ούτε το πότε ούτε τα πόσα από αυτά θα αξιοποιηθούν.

Σε σχέση με τα στρατόπεδα που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας, δρομολογείται η κατασκευή περίπου 1.350 κατοικιών σε τρία ανενεργά στρατόπεδα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα, με σημαντική χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο. Στα συγκεκριμένα μπορούν να κατασκευαστούν πάνω από 2000 διαμερίσματα.

Σε ό,τι αφορά δε τις ανακαινίσεις παλαιών κατοικιών υπάρχει ο σχεδιασμός μέσα στην επόμενα χρονιά για δύο νέα προγράμματα ανακαίνισης, που στοχεύουν σε αναβάθμιση παλαιών κατοικιών, οι οποίες είναι κλειστές στην παρούσα φάση, κυρίως στο κομμάτι της ενέργειας.

Αυτό το πρόγραμμα σχετίζεται με ανακαίνιση παλαιών κατοικιών, με την επιδότηση να φτάνει έως 90% και έως 300 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για κατοικίες κατασκευής 1990 και παλαιότερες, μεγέθους έως 120 τ.μ. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν ήπιες ενεργειακές βελτιώσεις (που ανεβάζουν την ενεργειακή κλάση του σπιτιού), υδραυλικά και ηλεκτρολογικά έργα, αντικατάσταση δαπέδων, πλακιδίων και ανακαίνιση κουζίνας και μπάνιου.

Υπάρχει, επίσης, και το κομμάτι της αξιοποίησης των δημοτικών κτιρίων, με το εν λόγω πρόγραμμα να καλύπτει παλαιά κτίρια που προορίζονται για κατοικίες σε δήμους και κοινότητες με έως 1.500 κατοίκους, προσφέροντας σημαντική οικονομική ενίσχυση για ανακαίνιση και εκσυγχρονισμό.

Από τεχνικά γραφεία μέχρι μεγάλες εταιρείες

Σύμφωνα με πληροφορίες του Financial Report οι σχετικές ανακοινώσεις από την πολιτεία βρίσκουν την αγορά σε μια εποχή που μπορεί να στηρίξει ένα τέτοιο project, το οποίο μπορούν να εκτελέσουν όχι μόνο μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, αλλά και μικρομεσαία τεχνικά γραφεία. Κατά όσα αναφέρει στο Financial Report παράγοντας της κατασκευαστικής αγοράς «η κατασκευαστική αγορά επιδιώκει τέτοιο σχεδιασμό για επανεκκίνηση παλαιών ακινήτων τα οποία στέκουν εγκαταλελειμμένα είτε και για καινούργια. Υπάρχουν πολλά αναξιοποίητα ακίνητα σε Αθήνα και Πειραιά, ακόμα και σε κεντρικούς κόμβους και είναι σε γνώση πλέον πολλών παραγόντων της ανάπτυξης ακινήτων ο σχετικός προγραμματισμός εδώ και χρόνια, μένει πλέον να προκηρυχθούν συγκεκριμένα κτίρια για να μπορέσουμε να ξέρουμε τί έχουμε στα χέρια μας. Αυτό που πρέπει να γνωρίζει ο κόσμος είναι ότι τέτοια έργα μπορούν να τα διεκπεραιώσουν από μικρομεσαία τεχνικά γραφεία μέχρι και μεγάλες γνωστές κατασκευαστικές εταιρείες και σε πολύ σύντομο χρόνο, είμαστε σε ένα πολύ καλό σημείο ακόμα και σε σχέση με μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες».

Προς το παρόν πάντως, οι μεγάλες εταιρείες είναι που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τέτοιες ανακατασκευές. Ο Δημήτρης Ανδριόπουλος της Dimand στο περιθώριο πρόσφατης εκδήλωσης για το Φιξ στη Θεσσαλονίκη είχε κάνει λόγο για κατασκευές κτιρίων κοινωνικής κατοικίας που θα έρθουν το 2026 και το 2027 στα οποία η εταιρεία θα συμμετέχει, σε περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη

Ανάμεσα σε αυτούς που έχουν, επιπρόσθετα, δηλώσει ενδιαφέρον για ένα είδος κοινωνικής κατοικίας, με την έννοια περισσότερου του affordable housing, είναι και ο επικεφαλής του ομίλου Aktor Αλέξανδρος Εξάρχου, με πηγές του ομίλου να δηλώνουν στο Financial Report στον απόηχο των ανακοινώσεων ότι «είναι ένας κλάδος που κοιτάμε, χωρίς ωστόσο να υπάρχει συγκεκριμένη στόχευση σε περιοχή ή κτίριο, τουλάχιστον ακόμα, ωστόσο θα είναι κάτι που θα εξετάσουμε σοβαρά σε περίπτωση παραχώρησης».