Κύπρος: Μεταβίβασε στον ΑΔΜΗΕ τις άδειες ιδιοκτήτη και διαχειριστή του καλωδίου (GSI)

Στην τακτοποίηση ενός εκ των πολλών οικονομοτεχνικών εκκρεμοτήτων γύρω από το καλώδιο, της μεταβίβασης στον ΑΔΜΗΕ των αδειών ιδιοκτησίας και διαχειριστή του GSI, προχώρησε σήμερα η κυπριακή πλευρά.

Σε συνέχεια της κινητοποίησης των τελευταίων ημερών για το καλώδιο και προκειμένου οι υπουργοί Ελλάδας και Κύπρου να πάνε έχοντας προχωρήσει τα διαδικαστικά στη σύσκεψη της Τρίτης με τον Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) μεταβίβασε σήμερα στον ΑΔΜΗΕ τις σχετικές άδειες, όπως γράφει ο Φιλελεύθερος.

Το θέμα είχε προαναγγείλει νωρίτερα σήμερα ο υπουργός ΠΕΝ Σταύρος Παπασταύρου, λέγοντας ότι είναι θέμα ημερών να δημοσιευθεί η απόφαση με την οποία οι άδειες για την κυριότητα και διαχείριση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας Κύπρου θα μεταβιβαστεί από τον προηγούμενο φορέα του έργου (Euroasia) στον ΑΔΜΗΕ. Στην πράξη, η μεταβίβαση των αδειών στο νέο φορέα υλοποίησης του καλωδίου έρχεται με καθυστέρηση δύο ετών από τότε που ο ΑΔΜΗΕ απέκτησε το έργο από τον προηγούμενο operator.

Το θέμα ωστόσο των αδειών αποτελεί ένα από τα θεωρητικά πιο εύκολα ζητήματα που διχάζει τα δύο μέρη και φυσικά δεν αφορά αποδέσμευση χρημάτων, που είναι και το ζητούμενο στη διένεξη Ελλάδας – Κύπρου γύρω από το καλώδιο. Στην ουσία, δεν αλλάζει τη μεγάλη εικόνα δύο «εταίρων» που επί της ουσίας τους χωρίζει μια εντελώς διαφορετική «κοσμοθεωρία» για το έργο.

Η μεν Κύπρος δεν δέχεται να δώσει χρήματα όταν υπάρχει και το άλλοθι ότι δεν γίνονται έρευνες στο βυθό, λόγω των αντιδράσεων της Τουρκίας. Συνοψίζοντας τη στάση της στη φράση, «ξεκινήστε εσείς τις έρευνες πόντισης του καλωδίου και μετά πληρώνουμε».

Η δε, Ελλάδα, δεν δέχεται να ξοδέψει άλλο διπλωματικό κεφάλαιο και να αναλάβει μόνη της το γεωπολιτικό ρίσκο, για ένα έργο όπου κύριος ωφελημένος είναι η Λευκωσία, εφόσον η τελευταία δεν επιλύσει τις πολλές οικονομικές και ρυθμιστικές εκκρεμότητες που της αναλογούν. Ειδικά όταν βλέπει ότι η κυπριακή πλευρά δεν έχει πρόθεση να καταβάλει ούτε τα πρώτα 25 εκατομμύρια (οι ετήσιες δόσεις θα συνεχιστούν μέχρι το 2029) και υπεκφεύγει των υπολοίπων υποχρεώσεών της.

Η απόσταση που χωρίζει τα δύο μέρη παραμένει χαοτική, που σημαίνει ότι ακόμη και χρόνος να υπήρχε για κάτι το πιο ουσιαστικό, απουσιάζει η διάθεση να βρεθεί η περίφημη «τεχνική» λύση που θα ξεμπλοκάρει το έργο, παρά τις εκ νέου πολιτικές διαβεβαιώσεις ότι Αθήνα και Λευκωσία στηρίζουν το έργο.

Τι άλλο εκκρεμεί

Σταχυολογώντας τα οικονομικοτεχνικά θέματα που εκκρεμούν, και τα οποία αναμένεται να τεθούν από τη πλευρά Παπασταύρου στη σύσκεψη της Τρίτης, το πρώτο αφορά την αποδέσμευση των 25 εκατ. ευρώ της πρώτης δόσης για το 2025, που κρατά δεσμευμένα ο κύπριος υπ. Οικονομικών, Μ. Κεραυνός, παρ’ ότι τα έχει εγκρίνει η ΡΑΕΚ από το περασμένο Ιούλιο.

Έτερο μείζον θέμα που πυροδοτεί τριβές είναι η αναγνώριση από την κυπριακή πλευρά του συνόλου των 251 εκατ. ευρώ που αποτελούν τις βεβαιωμένες έως σήμερα επενδυτικές δαπάνες του ΑΔΜΗΕ, εκ των οποίων η ΡΑΕΚ έχει αναγνωρίσει μόνο τα 82 εκατ. (εξ ου και η ένσταση που υπέβαλε ο Διαχειριστής, πυροδοτώντας την «έκρηξη» του Προέδρου Χριστοδουλίδη). Εκκρεμεί επίσης μεταξύ άλλων, η αναγνώριση του κόστους για τις λεγόμενες σταλίες, δηλαδή των ποσών (κοντά στα 19 εκατ.) που έχει πληρώσει ο ΑΔΜΗΕ σε ερευνητικά σκάφη για την περίοδο που παρέμειναν αδρανή, παρά τον αρχικό προγραμματισμό.

Οι αποφάσεις της ΡΑΕΚ

Στη σημερινή έκδοση της Επίσημης Εφημερίδας της Δημοκρατίας δημοσιεύονται οι αποφάσεις 302 και 303 του 2025, της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου, με τις οποίες η ΡΑΕΚ μεταβιβάζει στον ΑΔΜΗΕ την Άδεια Ιδιοκτήτη Γραμμής Διασύνδεσης και την Άδεια Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης, οι οποίες μέχρι σήμερα ανήκαν στον προηγούμενο φορέα υλοποίησης, τη EuroAsia Interconnector.

Ειδικότερα, στη δημοσίευση αναφέρεται:

Α- Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ στη Συνεδρία υπ αρ. 40/2025 ημερομηνίας 03/09/2025, ασκώντας τις αρμοδιότητες και εξουσίες τους δυνάμει του άρθρου 32 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 έως 2025 (Ν. 130(Ι)/2021), στη βάση των διαμειφθέντων αποφάσισαν:

1. Nα εγκρίνουν το αίτημα μεταβίβασης της υπ’ αριθμόν ΙΓΔ1/2023 Άδειας Ιδιοκτήτη Γραμμής Διασύνδεσης της εταιρείας EuroAsia Interconnector LTD (ΗΕ 296435) προς την εταιρεία Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Ανώνυμη Εταιρεία (Αρ. ΓΕΜΗ Ελλάδος 004001001000).

2. Η παρούσα Απόφαση να γνωστοποιηθεί στην εταιρεία EuroAsia Interconnector LTD (ΗΕ 296435) και στην εταιρεία ΑΔΜΗΕ Α.Ε. (Αρ. ΓΕΜΗ Ελλάδος 004001001000) όπως προβλέπεται από τους περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού (Έκδοση Αδειών) Κανονισμούς, κανονισμός 9(1) και να δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα της ΡΑΕΚ.

3. Η Μεταβίβαση να εκδοθεί εντός σαράντα πέντε (45) ημερών από τη λήψη της παρούσας Απόφασης.

4. Την επιβολή ετήσιου τέλους της άδειας για το 2025 στην εταιρεία ΑΔΜΗΕ Α.Ε. (Αρ. ΓΕΜΗ Ελλάδος 004001001000), ως τη νέα κάτοχο άδειας, στο οποίο να συμπεριλαμβάνεται το υπολειπόμενο ποσό των €29,14 που αφορά στο τέλος αιτήματος μεταβίβασης.

5. Η παρούσα Απόφαση να τεθεί σε ισχύ από την ημέρα δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Β- Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ στη Συνεδρία υπ αρ. 40/2025 ημερομηνίας 03/09/2025, ασκώντας τις αρμοδιότητες και εξουσίες τους δυνάμει του άρθρου 32 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 έως 2025 (Ν. 130(Ι)/2021) και αφού έλαβαν υπόψιν τα κριτήρια που παρατίθενται στο άρθρο 30, στη βάση των διαμειφθέντων, αποφάσισαν:

1. Nα εγκρίνουν το αίτημα μεταβίβασης της υπ’ αριθμόν ΔΓΔ1/2023 Άδειας Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης της εταιρείας EUTSO LTD (ΗΕ 366961) προς την εταιρεία Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Ανώνυμη Εταιρεία (Αρ. ΓΕΜΗ Ελλάδος 004001001000).

2. Η παρούσα Απόφαση να γνωστοποιηθεί στην εταιρεία EUTSO LTD (ΗΕ 366961) και στην εταιρεία ΑΔΜΗΕ Α.Ε. (Αρ. ΓΕΜΗ Ελλάδος 004001001000) όπως προβλέπεται από τους περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού (Έκδοση Αδειών) Κανονισμούς, κανονισμός 9(1) και να δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα της ΡΑΕΚ.

3. Η Μεταβίβαση να εκδοθεί εντός σαράντα πέντε (45) ημερών από τη λήψη της παρούσας Απόφασης

4. Την επιβολή ετήσιου τέλους της άδειας για το 2025 στην εταιρεία ΑΔΜΗΕ Α.Ε. (Αρ. ΓΕΜΗ Ελλάδος 004001001000), ως τη νέα κάτοχο άδειας, στο οποίο να συμπεριλαμβάνεται το υπολειπόμενο ποσό των €29,14 που αφορά στο τέλος αιτήματος μεταβίβασης.

5. Η παρούσα Απόφαση να τεθεί σε ισχύ από την ημέρα δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.