Μέση Ανατολή: Το Ισραήλ έτοιμο να επιτεθεί στο Ιράν

Το Ισραήλ φαίνεται να προετοιμάζεται να εξαπολύσει σύντομα επίθεση κατά του Ιράν, αναφέρει δημοσίευμα των New York Times που επικαλείται αξιωματούχους των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να φουντώσει περαιτέρω την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και να υπονομεύσει τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να επιτύχει μια διπλωματική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Η αυξανόμενη ανησυχία για ενδεχόμενη ισραηλινή επίθεση και πιθανά ιρανικά αντίποινα οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να αποσύρουν διπλωμάτες από το Ιράκ και να εγκρίνουν την εθελοντική αποχώρηση οικογενειών στρατιωτικών από χώρες της Μέσης Ανατολής. Αν και το εύρος της σχεδιαζόμενης ισραηλινής επίθεσης παραμένει ασαφές, πηγές επισημαίνουν ότι η κινητικότητα αυτή έρχεται έπειτα από μήνες πιέσεων του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου προς τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ώστε να εκμεταλλευτεί τη φερόμενη «ευπάθεια» του Ιράν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Τι συμβαίνει με το Ιράν και οι Αμερικανοί έδωσαν εντολή για αποχώρηση στρατού από την περιοχή

Δεν υπάρχουν προς το παρόν συγκεκριμένη αναφορά στους λόγους που οδήγησαν σε αυτή την απόφαση

Ο Τραμπ είχε απορρίψει ένα ισραηλινό σχέδιο επίθεσης πριν από μερικούς μήνες, επιμένοντας στη διπλωματία. Όμως τις τελευταίες ημέρες εμφανίζεται ολοένα και λιγότερο αισιόδοξος για την επίτευξη συμφωνίας, ιδίως μετά την απόρριψη από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν μιας πρότασης που προέβλεπε τον περιορισμό των δυνατοτήτων εμπλουτισμού ουρανίου από την Τεχεράνη. Παρότι ο Τραμπ προειδοποίησε προσφάτως τον Νετανιάχου να μην δράσει μονομερώς ενόσω βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις, η επιρροή του στο Ισραήλ φαίνεται να φθίνει.

Την Κυριακή ήταν προγραμματισμένος ένας ακόμη γύρος συνομιλιών μεταξύ Αμερικανών και Ιρανών διαπραγματευτών στο Ομάν, με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, να αναμένεται να συμμετάσχει. Ωστόσο, οι προοπτικές επιτυχίας φαντάζουν περιορισμένες. Ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε πως το Ιράν διατηρεί μια «απαράδεκτη» διαπραγματευτική στάση.

Όταν ρωτήθηκε για τον λόγο της αποχώρησης του διπλωματικού προσωπικού και των οικογενειών τους, ο Τραμπ απάντησε αινιγματικά: «Θα πρέπει να το ανακαλύψετε μόνοι σας». Παράλληλα, βρετανικές ναυτιλιακές αρχές προειδοποίησαν για αυξημένες απειλές σε εμπορικά πλοία στον Περσικό Κόλπο, τον Κόλπο του Ομάν και το Στενό του Ορμούζ, προτρέποντας σε αυξημένη επαγρύπνηση.

Το Ιράν σχεδιάζει άμεση αντεπίθεση με εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους

Σύμφωνα με Ιρανό αξιωματούχο, η Τεχεράνη έχει ήδη καταρτίσει σχέδιο αντίδρασης που περιλαμβάνει άμεση αντεπίθεση με εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους. Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο του 2024, το Ιράν εξαπέλυσε επίθεση κατά του Ισραήλ με πυραύλους, οι οποίοι όμως αναχαιτίστηκαν εν πολλοίς με τη βοήθεια των ΗΠΑ.

Τη Δευτέρα, ο Τραμπ συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Νετανιάχου, ενώ το βράδυ της Κυριακής είχε σύσκεψη με την ομάδα εθνικής ασφάλειας στο Καμπ Ντέιβιντ. Παράλληλα, ο Ιρανός υπουργός Άμυνας, στρατηγός Αζίζ Νασιρζάντε, προειδοποίησε πως σε περίπτωση πολέμου, όλες οι αμερικανικές βάσεις στην περιοχή θα βρεθούν στο στόχαστρο, με τις φιλοξενούσες χώρες να υφίστανται άμεσο πλήγμα.

Το Ιράν αντέδρασε επίσης έντονα σε δηλώσεις του στρατηγού Μάικλ Ε. Κουρίλα, επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, ο οποίος ανέφερε ενώπιον επιτροπής της Βουλής ότι παρουσίασε στον Τραμπ στρατιωτικές επιλογές για πιθανή επίθεση κατά του Ιράν. Η δεύτερη κατάθεσή του ενώπιον της Γερουσίας ακυρώθηκε χωρίς αιτιολόγηση.

Η ιρανική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη καταδίκασε τις δηλώσεις Κουρίλα χαρακτηρίζοντάς τες «μιλιταριστικές» και «αποσταθεροποιητικές». Η ρητορική αυτή εκδηλώθηκε την ίδια εβδομάδα που το διοικητικό συμβούλιο του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA) συνεδρίαζε στη Βιέννη. ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία έχουν προτείνει ψήφισμα καταδίκης του Ιράν για επιτάχυνση του πυρηνικού του προγράμματος και παραβίαση δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του 2015. Η ψηφοφορία επί του ψηφίσματος αναμένεται να διεξαχθεί την Πέμπτη το πρωί.

Μια επίσημη καταδίκη θα μπορούσε να οδηγήσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στην επαναφορά των οικονομικών κυρώσεων που είχαν αρθεί το 2015. Το Ιράν υποστηρίζει ότι η μονομερής αποχώρηση του Τραμπ από τη συμφωνία το 2018 του επιτρέπει να αποδεσμευτεί από τις υποχρεώσεις του.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγκί δήλωσε ότι η ψήφιση του ψηφίσματος «θα αναγκάσει το Ιράν να αντιδράσει δυναμικά». Την ίδια ώρα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνείται να διευκρινίσει πόσο προσωπικό αποχωρεί από το Ιράκ ή ποιες είναι οι ακριβείς αιτίες. Σύμφωνα με πληροφορίες του Associated Press, το μη απαραίτητο προσωπικό των ΗΠΑ αποχωρεί από Βαγδάτη, Μπαχρέιν και Κουβέιτ.

Οι αποχωρούντες στρατιωτικοί και οικογένειες προέρχονται κυρίως από βάσεις στο Μπαχρέιν, όπου σταθμεύει ισχυρή αμερικανική ναυτική παρουσία. Στο μεταξύ, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα έχει σημειώσει δραματική πρόοδο. Η Τεχεράνη, σύμφωνα με εκτιμήσεις, βρίσκεται κοντά στην ικανότητα να παράγει αρκετό υλικό για 10 πυρηνικά όπλα, αν και η μετατροπή του υλικού αυτού σε όπλα θα απαιτούσε μήνες.

Παρόλα αυτά, η ανησυχία στο Ισραήλ έχει φτάσει σε οριακό σημείο. Αξιωματούχοι πιστεύουν ότι το Ιράν πρέπει να αντιμετωπιστεί προτού ανασυγκροτήσει τις αμυντικές του δυνατότητες -οι οποίες αποδυναμώθηκαν από τις ισραηλινές επιδρομές του 2024. Εάν όμως αποκατασταθούν πλήρως, μια επίθεση στο πυρηνικό του πρόγραμμα θα καθίστατο πολύ πιο επικίνδυνη.

Ορισμένοι στο Τελ Αβίβ βλέπουν τη συγκυρία ως ιστορική ευκαιρία να πλήξουν αποφασιστικά την ιρανική απειλή -πριν να είναι πολύ αργά.