Μέτρα στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας: Οι πάροχοι αναφέρουν περιορισμό των ελευθεριών τους

Μετά την ανακοίνωση των κανόνων ρύθμισης της λιανικής αγοράς του φυσικού αερίου, η ΡΑΑΕΥ δημοσίευσε τα αποτελέσματα της διαβούλευσης σχετικά με τους κανόνες ρύθμισης της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας, με κύριους συμμετέχοντες τον Ελληνικό Σύνδεσμο Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), τη ΔΕΗ, την ΕΛΙΝΟΙΛ και την ΗΡΩΝ, με τους παρόχους να αναφέρουν παράπονα περιορισμών των ελευθεριών τους σε διατάξεις που έγιναν υπό το πρίσμα προστασίας του καταναλωτή.

Γενικότερα, σύμφωνα με τις επιστολές που στάλθηκαν από όλους τους συμμετέχοντες, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις της ΡΑΑΕΥ κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο τόσο ο ΕΣΠΕΝ όσο και οι πάροχοι εντοπίζουν ότι περιορίζονται συγκεκριμένες ελευθερίες των παρόχων, κάτι που σαφώς θα επηρεάσει την εμπορική τους πολιτική απέναντι προς τον καταναλωτή, ο οποίος δείχνει πλέον να εμπιστεύεται περισσότερο τη σταθερή τιμολόγηση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΡΑΑΕΥ: Προς ολοκλήρωση της διαβούλευσης για τους νέους κανόνες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Η απόφαση έχει στόχο να αντιμετωπίσει ορισμένα από τα παράπονα καταναλωτών και να διαφυλάξει τη σωστή ενημέρωσή τους

Μάλιστα, σε ερώτημα του Financial Report στον Γενικό Διευθυντή του ΕΣΠΕΝ, Μίλτο Ασλάνογλου προ ολίγον ημερών σχετικά με την τάση που δημιουργείται τελευταία, με αφορμή την υποχρεωτικότητα των 12μηνων σταθερών τιμολογίων καθώς και ότι ορισμένες εταιρίες έχουν ήδη προσφέρει τιμολόγια πέραν αυτής της χρονικής διάρκειας ο ίδιος δήλωσε τα εξής:

«Είναι βέβαιο ότι τον επόμενο καιρό θα προσφέρονται κατά κύριο λόγο σταθερά τιμολόγια, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή αγορά ομαλοποιείται με αργούς ρυθμούς και σε διεθνές επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση, και πέραν της διάρκειας της σύμβασης, έχει σημασία πότε προβλέπεται η δυνατότητα αλλαγής όρων τιμολόγησης που με τον τρέχοντα κώδικα ορίζεται σε έξι μήνες. Ο καταναλωτής σε κάθε περίπτωση πρέπει να διαβάζει τους όρους, ιδίως αυτούς που αφορούν τη διάρκεια αλλά και τη δυνατότητα τροποποίησης των όρων τιμολόγησης».

Υπενθυμίζεται εν τάχει ότι παρατείνεται με τις προτεινόμενες διατάξεις ο χρωματικός κώδικας των τιμολογίων, θεσμοθετείται η υποχρεωτικότητα τουλάχιστον ενός 12μηνου σταθερού τιμολογίου από τους παρόχους, ενώ συγκεκριμενοποιεί τις υποχρεώσεις τον προμηθευτών απέναντι σε πελάτες, σχετικά με την διαφήμιση θέτει επίσης σαφείς όρους, ενώ προκύπτουν επίσης και σχετικές υποχρεώσεις στους παρόχους αναφορικά με τους όρους σύμβασης με τον καταναλωτή.

Στην εν λόγω διαβούλευση, ο κύριος αρμόδιος να σχολιάσει τα συγκεκριμένα μέτρα είναι ο ΕΣΠΕΝ γι’ αυτό και θα αναλυθούν κυρίως οι δικές του θέσεις. Υπενθυμίζεται ότι η ΗΡΩΝ είναι ήδη μέλος του ΕΣΠΕΝ, ενώ τα υπόλοιπα μέρη της διαβούλευση όχι.

Γενικότερες Παρατηρήσεις

Σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ, γενικότερα τα νέα προτεινόμενα μέτρα έχουν θετική κατεύθυνση, καθώς συμβάλλουν ουσιαστικά στην ενίσχυση της διαφάνειας και της κατανόησης των προσφερόμενων προϊόντων από τους καταναλωτές, χωρίς να λειτουργούν παράλληλα ανασταλτικά για τον ανταγωνισμό γενικότερα.

Ο ΕΣΠΕΝ ωστόσο, αναφέρει ότι παρατηρείται ότι τα προτεινόμενα μέτρα παρέμβασης δεν τεκμαίρονται από την κείμενη νομοθεσία ή/και δεν ευθυγραμμίζονται με τις ισχύουσες διατάξεις του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, ενώ η υιοθέτησή τους απαιτεί ειδικότερη νομοθετική εξουσιοδότηση, δηλαδή θα πρέπει για να ενσωματωθούν στο εθνικό δίκαιο τα εν λόγω μέτρα θα πρέπει να συμπεριληφθούν σε σχετικό νόμο ή Υπουργική Απόφαση.

Παράλληλα, τονίζεται για το αντικείμενο των εν λόγω μέτρων, ότι περιλαμβάνονται ρυθμίσεις οι οποίες ενδέχεται να περιορίσουν ή να αποθαρρύνουν την ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων τιμολόγησης από τους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας.

Ο ΕΣΠΕΝ, επισημαίνει παράλληλα και κάποια ζητήματα τα οποία παραμένουν αρρύθμιστα.. Σε αυτή την κατηγορία, ανήκει και το κρίσιμο ζήτημα της δυνατότητας απενεργοποίησης μετρητή λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών του πελάτη προς τον προηγούμενο προμηθευτή.

Εμπορικές ελευθερίες προμηθευτών

Ορισμένα σημεία προς επαναξιολόγηση ήταν κοινά τόσο στην επιστολή του ΕΣΠΕΝ, όσο και στην επιστολή της ΔΕΗ, που δεν αποτελεί μέλος του ΕΣΠΕΝ. Μεταξύ αυτών τονίσθηκε η προστασία των μικρών πελατών έναντι των πελατών υψηλής τάσης, καθώς και ο περιορισμός όπως προκύπτει από τις διατάξεις ορισμένων ελευθεριών στους παρόχους.

Συγκεκριμένα, και οι δύο ανέφεραν ότι αυτό που πρέπει να αλλάξει αφορά στο πεδίο εφαρμογής και ειδικότερα, θα πρέπει να εξαιρεθούν οι Μεγάλοι Πελάτες από τις διατάξεις της ΡΑΑΕΥ, και οι ρυθμίσεις να αφορούν μόνο τους μικρούς πελάτες, δηλαδή τους πελάτες χαμηλής τάσης. Κι αυτό γιατί οι μικροί πελάτες χρήζουν αυξημένης προστασίας, σύμφωνα με των Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, ενώ οι πελάτες υψηλής τάσης, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του ΚΠΗΕ, έχουν τη δυνατότητα σύναψης συμβάσεων βασισμένων σε εξατομικευμένες προσφορές σύμφωνα με όσα αναφέρει στην επιστολή της η ΔΕΗ.

Παράλληλα, τονίσθηκε μεταξύ άλλων αποσπασματικά μέσα στις επιστολές προς τη ΡΑΑΕΥ και ο περιορισμός ορισμένων εμπορικών και οικονομικών ελευθεριών των παρόχων.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο ΕΣΠΕΝ, η καθολική απαγόρευση ανάκτησης παροχών (όπως τα προσφερόμενα δώρα προσέλκυσης νέων πελατών) περιορίζει αδικαιολόγητα την εμπορική ελευθερία των προμηθευτών και ενδέχεται να ενισχύσει φαινόμενα ευκαιριακής συμπεριφοράς εκ μέρους των καταναλωτών, ενώ όσον αφορά την παροχή εκπτώσεων, τονίζει πως είναι κρίσιμο να διασφαλιστεί τόσο για τα κυμαινόμενα όσο και για τα δυναμικά τιμολόγια, ότι οι υπό διαβούλευση ρυθμίσεις δεν θα περιορίζουν τη δυνατότητα προσφοράς, πέραν των σταθερών εκπτώσεων, και επιπρόσθετων εκπτώσεων μέσω προωθητικών ενεργειών. Την ίδια στιγμή, όπως και προαναφέρθηκε, ο ΕΣΠΕΝ παρατηρεί ότι ενδέχεται να επηρεαστούν με αυτόν τον τρόπο ή να αποθαρρυνθεί η ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων τιμολόγησης από τους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας.

Σχετικά με τον περιορισμό των ελευθεριών, η ΔΕΗ από την άλλη, αναφέρει ότι αναφορικά με τις διατάξεις για τη μονομερή τροποποίηση των συμβατικών όρων, ουσιαστικά φαίνεται να συνεπάγονται στην πράξη απαγόρευση της μονομερούς τροποποίησης των συμβατικών όρων σε όλο το φάσμα των τιμολογίων και ότι στην πραγματικότητα οι αυστηρές ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋποθέσεις ματαιώνουν εν τέλει το σχετικό δικαίωμα του Προμηθευτή. Αυτό βέβαια, εύλογα προκύπτει ως παράπονο από τους παρόχους, καθώς η σχετικές διατάξεις της ΡΑΑΕΥ, υπενθυμίζεται ότι έγιναν υπό το πρίσμα της προστασίας του καταναλωτή ώστε να αμβλυθούν τα παράπονα από πλευράς των καταναλωτών λόγω των μονομερών πρακτικών των παρόχων.

Επιπλέον, σύμφωνα με την ΗΡΩΝ, μέλος του ΕΣΠΕΝ, που συμμετείχε ξεχωριστά στη διαβούλευση, η απόφαση της ΡΑΑΕΥ με τα προτεινόμενα μέτρα που εισάγει για πρώτη φορά διάταξη σύμφωνα με την οποία οι Προμηθευτές θα υποχρεούνται να ενημερώσουν την ΡΑΑΕΥ δύο (2) μήνες πριν την σκοπούμενη τροποποίηση των όρων της σύμβασης, εξειδικεύοντας τον σπουδαίο λόγο που οδήγησε σε αυτή, περιορίζει την οικονομική ελευθερία των προμηθευτών. Κι αυτό γιατί, αντιλαμβάνεται η ΗΡΩΝ, ότι η ΡΑΑΕΥ θα αξιολογεί τα δεδομένα και θα μπορεί να μην εγκρίνει την επικείμενη τροποποίηση, στην περίπτωση που δεν αποδεικνύεται κατά την κρίση της ο σπουδαίος λόγος. Κάτι τέτοιο, για την ΗΡΩΝ, ουσιαστικά σημαίνει ότι η ΡΑΑΕΥ δεν περιορίζεται στον έλεγχο της νομιμότητας της διαδικασίας ενημέρωσης του Πελάτη, αλλά θα ασκεί ex ante (εκ των υστέρων) και αυτεπάγγελτο έλεγχο για την βασιμότητα της ύπαρξης σπουδαίου λόγου, η οποία ελέγχεται σήμερα από τα πολιτικά δικαστήρια.