Middle East Eye: Η Ελλάδα θα ασκήσει πιέσεις στην Αίγυπτο να μην εγκρίνει ο Χαφτάρ το τουρκολιβυκό μνημόνιο

Η Ελλάδα αναμένεται να ζητήσει από την Αίγυπτο να παρέμβει για να αποτρέψει την κυβέρνηση στην ανατολική Λιβύη , η οποία υποστηρίζεται από τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, από το να επικυρώσει μια συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ της Λιβύης με την Τουρκία , όπως αποκαλύπτει το Middle East Eye.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, αναμένεται να θέσει το ζήτημα στον Αιγύπτιο ομόλογό του, Μπαντρ Αμπντελάτι, την Τετάρτη, σύμφωνα με δύο περιφερειακούς αξιωματούχους που γνωρίζουν το θέμα στο Middle East Eye.

Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης στην Τρίπολη υπέγραψε μια αμφιλεγόμενη συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Τουρκία το 2019, η οποία αγνόησε τους ισχυρισμούς της Ελλάδας για αποκλειστικές οικονομικές ζώνες, μεταξύ άλλων μέσω μεγάλων ελληνικών νησιών όπως η Κρήτη και η Ρόδος.

Η Ελλάδα αντέδρασε σε αυτή τη ναυτιλιακή συμφωνία τον επόμενο χρόνο υπογράφοντας τη δική της συμφωνία με την Αίγυπτο. Η ανατολική Λιβύη, η οποία ελέγχεται από τον Χαφτάρ, αντιτίθεται στις φιλοδοξίες της Τουρκίας εδώ και χρόνια και υποστηρίζεται από το Κάιρο, μαζί με τα ΗΑΕ .

Οποιαδήποτε κίνηση της ανατολικής Λιβύης να υποστηρίξει τη θέση της Τουρκίας θα αποτελούσε μια ριζική αλλαγή για την ανατολική Μεσόγειο, όπου οι περιφερειακοί παράγοντες ελπίζουν να αναπτύξουν δυνητικά επικερδή κοιτάσματα φυσικού αερίου.

Θα αποτελούσε σημαντική ώθηση στην προσπάθεια της Άγκυρας να εδραιωθεί ως η κυρίαρχη ναυτική δύναμη στην περιοχή, καθώς θα ευθυγραμμίσει όλες τις παρατάξεις της Λιβύης με τους ισχυρισμούς της Τουρκίας.

Εάν η συμφωνία επιδιωχθεί, θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τις θαλάσσιες εντάσεις στην περιοχή, οι οποίες οδήγησαν την Ελλάδα και την Τουρκία στα πρόθυρα της σύγκρουσης το καλοκαίρι του 2020.

Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν ήδη θορυβηθεί. Ωστόσο, οποιαδήποτε αναγνώριση των θαλάσσιων αξιώσεων της Τουρκίας θα μπορούσε επίσης να ενοχλήσει το Ισραήλ . Η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ θέλουν να αναπτύξουν κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο και να κατασκευάσουν έναν υποθαλάσσιο ηλεκτρικό αγωγό διασύνδεσης, αλλά αυτά τα έργα έχουν βαλτώσει.

Εάν η ανατολική Λιβύη, που ελέγχεται από τον Χάφταρ, επικυρώσει τη ναυτιλιακή συμφωνία, θα μπορούσε να παράσχει κάλυψη στη νέα κυβέρνηση της Συρίας για να συνάψει τη δική της συμφωνία με την Άγκυρα, η οποία περιλαμβάνει τη Βόρεια Κύπρο, μια αποσχισθείσα περιοχή της οποίας η ανεξαρτησία αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία, δήλωσε ένας από τους περιφερειακούς αξιωματούχους στο MEE.

Ο Σαντάμ Χάφταρ ξεκινά διάλογο με την Τουρκία

Η ανατολική Λιβύη θα βρεθεί επίσης σε άμεση αντιπαράθεση με τη ναυτιλιακή συμφωνία Αιγύπτου-Ελλάδας.

Το Κάιρο δεν αναγνώρισε όλες τις αξιώσεις της Ελλάδας σε αποκλειστικές οικονομικές ζώνες μέσω των νησιών της σε εκείνη τη συμφωνία του 2020, αλλά ένα μεγάλο μέρος αυτής έρχεται σε αντίθεση με τη συμφωνία Τουρκίας-Τρίπολης.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, με έδρα το Τομπρούκ, συγκρότησε τον Ιούνιο μια επιτροπή για να επανεξετάσει τη συμφωνία που ενέκρινε η Τρίπολη.

Μόλις πριν από λίγα χρόνια, θα ήταν αδιανόητο για την ανατολική Λιβύη που ελέγχεται από τον Χαφτάρ να εξετάσει το ενδεχόμενο υπογραφής μιας ναυτιλιακής συμφωνίας με την Τουρκία. Η μετατόπιση αυτή αντιπροσωπεύει πόσο γρήγορα αναδιατάσσεται η περιοχή.

Το 2019, ο Χαφτάρ ξεκίνησε μια μηνιαία επίθεση για να καταλάβει την Τρίπολη με την υποστήριξη των ΗΑΕ, της Αιγύπτου και της Ρωσίας. Η Τουρκία παρενέβη με επιτυχία για να υπερασπιστεί τον σύμμαχό της, στέλνοντας μισθοφόρους, στρατιώτες και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Αλλά ο Χαλίφα Χαφτάρ τώρα επιδιώκει την τουρκική υποστήριξη. Τον Απρίλιο, ο γιος του και πιθανός διάδοχός του, Σαντάμ, πραγματοποίησε μια ιστορική επίσκεψη στην Άγκυρα.

Μια τουρκική πηγή που γνωρίζει τις σχέσεις της Λιβύης με την Άγκυρα δήλωσε ότι ο Χαφτάρ και οι γιοι του στοχεύουν επί του παρόντος να εμβαθύνουν τη σχέση τους με την τουρκική κυβέρνηση και πιθανότατα θα κρατήσουν αυτό το ζήτημα σε εκκρεμότητα αντί να εγκρίνουν ή να απορρίψουν τη ναυτιλιακή συμφωνία αυτή τη στιγμή.

Οι ανατολικές και δυτικές κυβερνήσεις της Λιβύης διεκδικούν την επιρροή και την πρόσβαση στα πετρελαϊκά πλούτη της χώρας – τα μεγαλύτερα στην Αφρική. Η κυβέρνηση στην Τρίπολη ηγείται ο πρωθυπουργός Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπεχ. Στην ανατολική Λιβύη ηγείται ο Χαφτάρ και στο κοινοβούλιο στο Τομπρούκ, ο Αγκίλα Σαλέχ.

Η Μπιλγκεχάν Οζτούρκ, μη μόνιμη ερευνήτρια στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Στρατηγικής Έρευνας (GISR), δήλωσε ότι η κίνηση της κυβέρνησης στην ανατολική Λιβύη δεν είναι πιθανό να αποφέρει συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Η Οζτούρκ δήλωσε ότι ο Αγκίλα Σαλέχ επιδιώκει να διαδραματίσει ρόλο καθώς ο Ντμπέιμπεχ και ο Χαφτάρ ανανέωσαν τις διεθνείς τους δεσμεύσεις.

«Η πιθανότητα ο ελιγμός του Σαλέχ να έχει διεθνείς συνέπειες είναι πολύ μικρή», είπε. «Πρόκειται για ελιγμούς που στοχεύουν στην εσωτερική διαμάχη για την εξουσία».

Η Ελλάδα μπόρεσε να βασιστεί στην Αίγυπτο το 2020 για να αντιμετωπίσει την Τουρκία, επειδή οι σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Καΐρου ήταν τεταμένες. Η Λιβύη ήταν μόνο ένα σημείο ανάφλεξης στη σχέση.

Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι ανέλαβε την εξουσία μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα του 2013, το οποίο ανέτρεψε τον δημοκρατικά εκλεγμένο ισλαμιστή πρόεδρο της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Μόρσι. Ο Μόρσι ήταν σύμμαχος του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Μέχρι και το 2019, ο Ερντογάν αρνήθηκε να αναγνωρίσει τη νομιμότητα του Σίσι. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η Άγκυρα και το Κάιρο έχουν βελτιώσει τις σχέσεις τους.

Οποιαδήποτε προσπάθεια της Αιγύπτου να ασκήσει πιέσεις στην ανατολική Λιβύη κατά της συμφωνίας με την Τουρκία θα μπορούσε να πυροδοτήσει εντάσεις στις πρόσφατα αποψυγμένες σχέσεις.