Είναι δημοσιονομικά ορθός, είναι νοικοκυρεμένος και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για σταδιακές φοροελαφρύνσεις ο προϋπολογισμός του 2015, σύμφωνα με τον βουλευτή Α΄ Αθήνας κ. Αλέξανδρου Μωραϊτάκη, ο οποίος στη συζήτηση επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Κύρωση του κρατικού προϋπολογισμού και των προϋπολογισμών ορισμένων ειδικών ταμείων και υπηρεσιών οικονομικού έτους 2015», δηλώνοντας ότι τον στηρίζει και ότι θα εργαστεί σκληρά για να βελτιωθεί στην εφαρμογή του το 2015.
Αναλυτικά η ομιλία του:
Είναι η πρώτη φορά που απευθύνω ομιλία στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ως βουλευτής Α Αθηνών, θέση στην οποία με εξέλεξαν οι πολίτες της Αθήνας και θέλω να τους ευχαριστήσω θερμά και από αυτό το βήμα. Μέχρι τώρα ομιλούσα στις Επιτροπές Οικονομικών ως τεχνοκράτης, με πρόσκληση από όλα τα κόμματα. Επίσης, ευχαριστώ όσους συναδέλφους και φίλους βουλευτές από όλες τις πτέρυγες με δέχθηκαν εγκάρδια.
Για όσους, εντός και εκτός αίθουσας, δεν με γνωρίζουν, δεν είμαι πολιτικός. Έχω κάνει μία πορεία 48 ετών στον ιδιωτικό τομέα, στο χώρο των τραπεζών, των μακροοικονομικών και φορολογικών θεμάτων, της χρηματοοικονομίας, των διεθνών αγορών και των διεθνών και ελληνικών χρηματιστηρίων. Πιστοποιήθηκα με διεθνείς και ελληνικούς επαγγελματικούς τίτλους, στην θεωρία και την πράξη λειτουργίας των αγορών, που σήμερα κάποιοι δυσκολεύονται να κατανοήσουν στην πράξη. Όμως η πατρίδα μας χρειάζεται τις άριστες σχέσεις μαζί τους, αφού αφενός πρέπει να επιστρέψουμε στις αγορές, μετά από πέντε περίπου χρόνια που αναγκασθήκαμε να παίρνουμε δανεικά από άλλες χώρες, με τις σχετικές δεσμεύσεις και με τα γνωστά μνημόνια. Αφετέρου χρειάζεται να δανειζόμαστε από τις αγορές με τους καλύτερους δυνατούς όρους, εάν βέβαια γνωρίζουμε να μιλάμε στη γλώσσα τους.
Φιλοδοξώ να είμαι ο πρεσβευτής, ή για τους νομικούς «ο άγγελος», της ελληνικής Βουλής και της Πολιτείας στις αγορές.
Μέσα από αυτή την επαγγελματική διαδρομή γνώρισα από πρώτο χέρι και σε βάθος πώς παράγεται η ευημερία και η ανάπτυξη, πώς δημιουργούνται οι θέσεις εργασίας.
Γνώρισα όμως και πως, μία καλή πορεία, μπορεί να ανατραπεί σε μια στιγμή και να ξαναπέσουμε στην αβεβαιότητα και την αποτυχία.
Αυτή η πρώτη μου, λοιπόν, ομιλία ως βουλευτής έτυχε να είναι πάνω σε ένα θέμα με το οποίο συνδέομαι από την επαγγελματική μου ιδιότητα. Τον Προϋπολογισμό.
Η συμβολή μου σε αυτή τη συζήτηση θέλω να είναι, στο να βοηθήσουμε τον πολίτη να καταλάβει τα βασικά για τον Προϋπολογισμό.
Σήμερα η κατανόηση της ακολουθούμενης πολιτικής έχει τεράστια σημασία για τα επόμενα βήματα της χώρας. Μαζί με το δημόσιο ταμείο, από την κρίση, κατέρρευσε και η αξιοπιστία της πολιτικής. Ο πολίτης σταμάτησε να ακούει τους πολιτικούς και θα προτιμούσε να τους ρίξει στη θάλασσα. Οι λανθασμένες πολιτικές από το 1981, οδήγησαν την οικονομία στην κατάρρευση.
Σήμερα όμως τα χειρότερα πέρασαν και η οικονομία, με τις θυσίες του ελληνικού λαού, ξαναβρίσκει ένα μονοπάτι. Σε αυτό πιστεύω ότι μπορώ να βοηθήσω. Γι αυτό ορκίσθηκα βουλευτής πριν 20 ημέρες. Να ακουσθεί στη Βουλή η πλευρά της κοινωνίας που μέχρι τώρα ήταν, στην πράξη, χωρίς εκπροσώπηση. Ήταν αποκλεισμένη.
Τι πρέπει να καταλάβει ο πολίτης λοιπόν για τον προϋπολογισμό του 2015; Θα επικεντρώσω την τοποθέτησή μου, σε αυτά που θεωρώ σημαντικά ο πολίτης να καταλάβει από τη συζήτηση.
Θα ξεκινήσω το κύριο μέρος της ομιλίας με μια προφανή αλλά αναγκαία διευκρίνιση, απαντώντας στην ερώτηση: Τι επιθυμούμε να πάρουμε από τον φετινό Προϋπολογισμό;
Απευθυνόμενος στους πολίτες αυτής της χώρας, και βασιζόμενος κατά την άσκηση των καθηκόντων μου ως βουλευτής στην αρχή του «να προτιμώ να είμαι ωφέλιμος και όχι ευχάριστος», θα τους έλεγα πως ο Προϋπολογισμός του 2015:
α) Είναι δημοσιονομικά ορθός, αφού δεν δημιουργεί καινούρια χρέη
β) Είναι νοικοκυρεμένος, γιατί προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες του δημοσίου, περιορίζοντας σπατάλες
γ) Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για σταδιακές φοροελαφρύνσεις
Λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι οι λήξεις των δανείων της χώρας βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο, η εκτέλεση αυτού του Προϋπολογισμού, με τα ανωτέρω χαρακτηριστικά, κρίνεται σπουδαίας σημασίας.
Αυτό σημαίνει ότι, εφόσον η Ελλάδα καταφέρει να ξεπεράσει επιτυχώς την σκόπελο των λήξεων των ομολόγων του 2015, θα μπορεί να κοιτάζει με αρκετή αισιοδοξία τα επόμενα χρόνια, αφού οι ανάγκες αποπληρωμής περιορίζονται, σε μέσα επίπεδα, πολύ κάτω από το 50% του 2014 και 2015 ήτοι 7 δις ευρώ περίπου.
Η δυνατότητα αύξησης των δημοσίων επενδύσεων, τόνωσης της απασχόλησης και ενίσχυσης της οικονομίας, είναι σε απόλυτη συνάρτηση με την καλή εκτέλεση του υπό συζήτηση προϋπολογισμού.
Με βάση αυτές τις αρχές σύνταξης του σχεδίου εκτέλεσης της επόμενης χρονιάς οι παρατηρήσεις μου είναι οι εξής:
Πρώτον, ο Προϋπολογισμός είναι ισοσκελισμένος. Πρέπει να σταθούμε στο σημείο αυτό γιατί για πάρα πολλά χρόνια οι προϋπολογισμοί της χώρας μας δεν ήταν ισοσκελισμένοι. Ήταν ελλειμματικοί.
Με άλλα λόγια δανειζόμασταν κάθε χρόνο και το χρέος αυξανόταν συνεχώς. Και αυτός ήταν ο ένας από τους δύο λόγους που η χώρα μας ουσιαστικά χρεοκόπησε το 2011. Ο δεύτερος λόγος ήταν το επί χρόνια έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Δηλαδή το ότι έφευγαν από τη χώρα περισσότερα λεφτά για εισαγωγές από όσα έμπαιναν από εξαγωγές, υπηρεσίες και τουρισμό. Και ως συνέπεια αυτού, περάσαμε όσα περάσαμε σε περικοπές, ύφεση και ανεργία τα τελευταία χρόνια.
Όμως θέλω να προσέξετε το εξής:
Η ανάγκη για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό δεν προκύπτει μόνο από το οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Προκύπτει σήμερα από τη θέση της στην ευρωζώνη, καθώς είναι νομικά υποχρεωμένες όλες οι χώρες της ευρωζώνης, από φέτος, να έχουν ισοσκελισμένους και ρεαλιστικούς προϋπολογισμούς. Μόλις προ λίγων ημερών και η Βουλή της Γερμανίας ψήφισε και εκεί έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για το 2015.
Δεύτερον, ο αρνητικός πληθωρισμός φέτος, περίπου -1%, σημαίνει ότι αυξάνεται η αγοραστική δύναμη του πολίτη με τα ίδια χρήματα. Βέβαια αυτά έχουν μειωθεί τόσο πολύ μέσα στην κρίση.
Από την άλλη, το ιστορικό ρεκόρ πλεονασματικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει μεγάλη σημασία, αν και κανένας σοβαρός οικονομολόγος δεν θεωρεί ότι είναι μόνιμο, καθώς βασίζεται στην μεγάλη συμπίεση της ιδιωτικής κατανάλωσης και όχι στην αύξηση των εξαγωγών. Εκτιμώ όμως ότι η αναμενόμενη καλή τουριστική σεζόν το 2015, παρά την ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης, ίσως το φέρει σε μηδενικό ισοζύγιο του χρόνου.
Και πάλι είναι πολύ θετικό, καθώς αυτό απεικονίζει πολύ απλά, την ισορροπία ανάμεσα στα λεφτά που μπαίνουν στη χώρα και λεφτά που φεύγουν από τη χώρα για να πληρώνονται οι εισαγωγές που κάνουμε. Μέχρι και στις πατάτες…
Τρίτον, είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που ο Προϋπολογισμός στοχεύει σε πρωτογενές πλεόνασμα. Δηλαδή, για να καταλαβαίνει ο πολίτης που μας ακούει, είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που το κράτος δείχνει ότι μπορεί να πληρώνει τα τακτικά του έξοδα (μισθούς, συντάξεις και άλλα) και να μην δανείζεται για να πληρώσει τοκοχρεωλύσια και δάνεια που λήγουν. Από του χρόνου για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια θα πληρώσει για πρώτη φορά και ένα μικρό μέρος από το δημόσιο χρέος. Αυτό είναι απολύτως αναγκαίο σήμερα για να μπορεί μία χώρα να δανείζεται φθηνά από τις αγορές.
Και αν δείτε τον παγκόσμιο χάρτη, μόνο οι ανεπτυγμένες χώρες δανείζονται φθηνά. Εκεί δηλαδή που ανήκει και η πατρίδα μας αλλά εκτροχιάστηκε πριν λίγα χρόνια.
Τέταρτον, είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που θα έχουμε ανάπτυξη, καθώς φέτος κλείνουμε, όπως μας λέει ο κ. Χαρδούβελης, με ανάπτυξη πάνω από μισό της εκατό. Ο Προϋπολογισμός προβλέπει 2,9% ανάπτυξη για το 2015, ποσοστό που αν και διατρέχεται από πολιτικές αβεβαιότητες σήμερα, είναι μία πολύ σημαντική προοπτική για την χώρα μας. Πόσο μάλλον όταν αναφέρεται η ανάπτυξη 2,9% σε έγγραφα του ΔΝΤ και της Ε.Ε. Η χώρα θα παρουσιάσει, μετά από έξι συνεχή έτη ύφεσης, θετικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης. Το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 0,6%, από -3,9% το 2013. Τα πρόσθετα μέτρα, που ζητά τώρα η Τρόικα, δεν θα θέσουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη, έστω και αν γίνουν – που δεν είναι πιθανό – μερικώς αποδεκτά.
Είναι, επομένως, ένας Προϋπολογισμός, που εκτός από το τεχνικό κομμάτι της ανάπτυξης στα νούμερα, θα έχει θετικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα του πολίτη.
Πέμπτον, στα θετικά είναι επίσης ότι με τα νούμερα του 2014, οι δημοσιονομικοί στόχοι δηλαδή έτσι όπως διαμορφώνονται, αποδεικνύεται ότι για τρίτη συνεχόμενη χρονιά τα μεγέθη του προϋπολογισμού είναι ρεαλιστικά και όχι εικονικά, όπως ήταν τα χρόνια πριν την κρίση. Η Κυβέρνηση για τρίτη χρονιά ξεπέρασε τους στόχους. Και αυτή η πολύ μεγάλη επιτυχία πρέπει να της αναγνωρισθεί.
Έκτον, στα θετικά του προϋπολογισμού θα ήθελα να αναφέρω και την πορεία του δημοσίου χρέους, που το 2015 για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια θα μειωθεί ως λόγος προς το ΑΕΠ, λόγω, κυρίως, της ανάπτυξης.
Το δημόσιο χρέος μας κλείνει φέτος στα 318 δις σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης που είναι υψηλό για μία κανονική χώρα. Αλλά η Ελλάδα δυστυχώς δεν είναι κανονική χώρα. Πρέπει να την κάνουμε κανονική χώρα.
Ταυτόχρονα, είναι πολύ σημαντικό να καταλάβει ο πολίτης ότι χάρη στη μείωση των επιτοκίων που πέτυχε ο Πρωθυπουργός, κ. Σαμαράς, στο Eurogroup του Νοεμβρίου 2012, θα πληρώσουμε για τόκους φέτος 5,7 δις όταν το 2010 πληρώσαμε 13 δις ευρώ και τα προηγούμενα χρόνια γύρω στα 10 δις, κάθε χρόνο για τόκους.
Η μείωση των επιτοκίων έγινε δεκτή από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δανείζουν την Ελλάδα και με επιτόκια που είναι στο ύψος ακριβώς που δανείζονται και αυτές από τις αγορές. Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις είναι και λίγο χαμηλότερα από αυτές που δανείζονται οι ίδιες από τις αγορές.
Αυτό αποδεικνύει ότι ο χαρακτηρισμός ορισμένων περί τοκογλύφων είναι άδικος. Οι χώρες αυτές δάνεισαν τα χρήματα των πολιτών τους σε εμάς, με πολιτικές αποφάσεις από τα εθνικά τους Κοινοβούλια.
H διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του χρέους, όπως τον Νοέμβριο του 2012, είναι επιβεβλημένη και όλοι την επιζητούμε, αλλά πρέπει να γίνει στο κατάλληλο χρονικό σημείο. Να γίνει, με έξυπνο τρόπο, μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας για την «πιστοληπτική γραμμή στήριξης» τον Ιανουάριο του 2015.
Και αυτό γιατί σε μια διαπραγμάτευση, όταν υπάρχουν αδυναμίες και πολλά ανοικτά μέτωπα, η άλλη πλευρά μπορεί να ασκήσει εύκολα πιέσεις και να επιβάλλει το συμφέρον της…
Πάντως, για να ξέρουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι και να αντιμετωπίσουν επιτυχώς αντίθετα επιχειρήματα, το μεν ESM υποστηρίζει ότι δεν έχει τόσο νόημα ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ, που είναι πράγματι υψηλός, όσο ουσιαστικό είναι το ποσό και ποσοστό εξυπηρέτησης του χρέους, το οποίο ομολογουμένως είναι ευνοϊκό για τη χώρα μας.
Επιπλέον, το μεγάλο fund Japonica παρουσίασε προχθές στο ελληνοαμερικανικό επιμελητήριο – όπου μίλησαν ο Πρωθυπουργός, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης – ομιλία στην οποία υποστηρίζουν ότι εάν υιοθετήσουμε τα αναγνωρισμένα σε πολλά κράτη λογιστικά προτυπά IPSAS για το Δημόσιο Τομέα και τα ανάγουμε σε παρούσες αξίες, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα πέσει κάτω από 60% λόγω των μακρυνών λήξεων και των χαμηλών επιτοκίων. Επίσης υποστήριξαν ότι τα 50 δις που δόθηκαν στις Τράπεζες δεν είναι χρέος, διότι αποτελούν περιουσία του Δημοσίου σε μετοχές που μπορεί και να εισπραχθεί για το Δημόσιο Τομέα ολικά ή μερικά.
Πάντως, σε έρευνα που έκανα τα λογιστικά πρότυπα IPSAS επεξεργάζονται από την ελληνική Κυβέρνηση και θα εισαχθούν σύντομα, ενώ η Ε.Ε. αποφάσισε να εισαχθούν σε όλες τις χώρες της μέχρι το 2021.
Εν κατακλείδι, η άποψή μου είναι ότι πρέπει να γίνει επιμήκυνση των λήξεων στα τουλάχιστον 50 χρόνια, με προσπάθεια να φθάσει στα 75 χρόνια, και μείωση ή σταθεροποίηση των τόκων, για να μην ανεβούν στο μέλλον.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ΕΚΤ, έχει 2 δις € από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων για το 2014, το οποία και δεν έχει αποδώσει στην ελληνική κυβέρνηση. Σε συνδυασμό λοιπόν με τα 5 δις του ΕΣΠΑ για το 2015, συγκεντρώνεται ένα ποσό της τάξεως των 7 δις, το οποίο και είναι πολυεπίπεδα σημαντικό. Τόσο επί της ουσίας όσο και σε διαπραγματευτική βάση.
Φυσικά, ο τελικός μας στόχος είναι να αποδεσμευθούμε από το Μνημόνιο και να απαγκιστρωθούμε από τις τωρινές ασφυκτικές πιέσεις που όλοι ζήσαμε και την επιτήρηση.
Εμπειρία που έζησα και ο ίδιος κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων ως Πρόεδρος του ΣΜΕΧΑ, συζητώντας για φορολογικά θέματα με τους εκπροσώπους της Τρόικα, ορισμένοι εκ των οποίων είχαν ελλιπή εμπειρία.
Σήμερα λοιπόν όταν η αντιπολίτευση λέει ότι το μεγαλύτερο μέρος του χρέους πρέπει να διαγραφεί, και ιδίως με τον τρόπο που το ισχυρίζεται, είναι σαν να μην καταλαβαίνει που ζει. Τώρα τελευταία επιχειρούν να αλλάξουν την λέξη διαγραφή. Τα μνημόνια δεν “σκίζονται” πια στα τηλεπαράθυρα, με εξαίρεση τους ανενημέρωτους.
Ανακολουθία της Αντιπολίτευσης ή προσπάθεια ανεπιτυχούς επιστροφής στον ρεαλισμό;
Έκτον, θετικές είναι επίσης και οι πρώτες στοχευμένες φοροελαφρύνσεις αν και δειλές μπορώ να πω. Η μείωση της έκτακτης εισφοράς κατά 30% είναι θετική εξέλιξη αρκεί να συνεχιστεί και του χρόνου με ακόμη υψηλότερη μείωση.
Η συζητούμενη αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία από το πολύ χαμηλό 6,5% στο 13% είναι μία αύξηση φόρων την οποία δεν περιμέναμε. Δεν γνωρίζω τι δεν πήγε καλά, πάντως οφείλω να πω ότι κανονικά έπρεπε να είναι στο 13% όπως είναι και η εστίαση, ειδικά όταν αυτό πληρώνουν κατά βάση οι ξένοι τουρίστες. Αν όμως είναι διόρθωση μίας αδικίας, θα έπρεπε τα οφέλη από αυτή να επιστρέψουν στο ΦΠΑ με μείωση σε κάποιον άλλο συντελεστή όπως πχ. με μείωση του γενικού συντελεστή κατά μία μονάδα έστω.
Θα ήθελα τώρα να αναφερθώ και σε ορισμένα σημεία που χρειάζονται βελτίωση στην οικονομική πολιτική που βρίσκεται πίσω από τον Προϋπολογισμό, με σκοπό να συμβάλλω εποικοδομητικά στη συζήτηση που πρέπει να γίνεται.
Πρώτον, υπάρχει πολιτικό ρίσκο αν δεν βρεθούν οι 180 βουλευτές και οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές. Ρίσκο εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, που δεν προέρχεται από τις παραδοχές ή τις συνθήκες των διεθνών αγορών αλλά είναι αμιγώς συνδεδεμένο με τις ελληνικές πολιτικές εξελίξεις. Αναλογισθείτε την επιτυχή εκτέλεση του φετινού Προϋπολογισμού, χωρίς την αρνητική επίδραση του πολιτικού παράγοντα που δεν ανεκόπη ούτε από τις ευρωεκλογές.
Η εκλογική διαδικασία θα προκαλέσει, στην καλύτερη περίπτωση, μία παρένθεση αδράνειας 2-3 μηνών και θα οδηγήσει τον Προϋπολογισμό αυτό σε πιθανές μεγάλες αποκλίσεις στην εφαρμογή του. Για να καταλάβει πρακτικά ο πολίτης, ανεργία που σήμερα είναι 25,9% θα μπορούσε να πάει στο 22,6%, δηλαδή να μειωθεί 3,3%. Αν έχουμε εκλογές η μισή μείωση θα χαθεί. Δηλαδή θα βρουν δουλειά περίπου 76 χιλιάδες λιγότεροι άνεργοι συμπολίτες μας. Όλα τα άλλα που μας λένε είναι εκτός πραγματικότητας. Σας το λέει ένας άνθρωπος της πιάτσας και της πραγματικής οικονομίας.
Δεύτερον, η οικονομική πολιτική που βρίσκεται πίσω από αυτόν τον προϋπολογισμό είναι λιγότερο τολμηρή σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία μας, που θα εδραιώσουν την προοπτική ανάπτυξης. Πρέπει άμεσα να εκπονηθεί αξιόπιστο και πρακτικό σχέδιο ανάπτυξης συμπληρωματικό με το μνημόνιο. Αφού δεν έγινε μέχρι τώρα, να γίνει ΤΩΡΑ. Με συναίνεση και με την συμμετοχή όλων των πολιτικών, επιχειρηματικών και επιστημονικών φορέων. Να αξιοποιηθούν οι μελέτες του ΚΕΠΕ, του ΙΟΒΕ, της Mac Enzie. Προσφέρω τον χρόνο και την τεχνογνωσία μου σε αυτή την υπόθεση. Όλα τα κόμματα οφείλουν να συζητήσουν και να συναινέσουν.
Η χώρα μας πρέπει να γίνει κέντρο παροχής υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. Με συγκεκριμένα τεχνοκρατικά μέτρα που δεν θα έχουν ούτε δημοσιονομικό κόστος ούτε πολιτικό. Να γίνει κέντρο ναυτιλιακό, τουριστικό, εκπαιδευτικό, χρηματοοικονομικό, ιατρικό, διαμετακομιστικό, κλπ.
Να αναπτυχθεί ο θρησκευτικός, πολιτιστικός, ιαματικός και ιατρικός τουρισμός. Τα Πανεπιστήμια να διδάσκουν, σε ξενόγλωσσα Τμήματα, αλλοδαπούς έναντι διδάκτρων και Έλληνες. Δηλαδή από χώρα εξαγωγής φοιτητικού και σπουδαστικού δυναμικού να γίνουμε χώρα υποδοχής και εισροής φοιτητών από όλο τον κόσμο. Ειδικά σε τομείς που η Πατρίδα μας έχει συγκριτικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
Επιπλέον, για την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας επιβάλλεται η σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με την μεταποιητική δραστηριότητα. Να ξεπεραστούν τα εμπόδια της ελλειματικής μεταποιητικής υποδομής με παράλληλη στόχευση στην ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας των ποιοτικότατων ελληνικών προϊόντων, την χρήση σημάνσεων πιστοποίησης και ειδικού χαρακτηρισμού και την εξεύρεση διεξόδων στις ξένες αγορές.
Τρίτον, δεν βλέπω αρκετά βήματα στη φορολογική πολιτική, προκειμένου να γίνει η Ελλάδα κέντρο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή/και κατοικίας εύπορων ανθρώπων του πλανήτη. Πρέπει να γίνουν έξυπνες φορολογικές συμφωνίες με όλες τις χώρες.
Η Ελλάδα, χώρα με το καλύτερο κλίμα και φυσικό περιβάλλον στον κόσμο για να ζεις, είναι προορισμός για χιλιάδες ιδιώτες τουρίστες υψηλού ειασοδήματος που θα μένουν ακρετού μήνες, συνήθως πάνω από 6, κάθε χρόνο στη χώρα μας. Αυτό προϋποθέτει φορολογική πολιτική που δημιουργεί ανταγωνιστικές συνθήκες έναντι άλλων περιοχών του πλανήτη. Επί ίσοις όροις προτιμούν την Ελλάδα σε σχέση με την Κύπρο, τη Μάλτα, το Μονακό, το Γιβραλτάρ, το Λουξεμβούργο, το Λονδίνο και άλλους δημοφιλείς προορισμούς.
Τέταρτον, πρέπει να σταθούμε στην ανάπτυξη. Το 2,9%, πράγματι μετά από 6 χρόνια ύφεσης είναι σπουδαίο νέο. Όμως να πούμε στον κόσμο όλη την αλήθεια. Αν στα αμέσως επόμενα χρόνια δεν ξεπεράσει το 4-5%, η τεράστια ανεργία δεν θα μειωθεί για πολλά πολλά χρόνια.
Πέμπτο σημείο που χρειάζεται βελτίωση είναι η ανάγκη επιτάχυνσης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και μάλιστα με τρόπο ώστε ο πολίτης να βλέπει και κάποιο απτό, μετρήσιμο όφελος. Γιατί τα τελευταία 2,5 χρόνια έγιναν μεν πολλές μεταρρυθμίσεις, αλλά ο πολίτης δεν είδε τα οφέλη στην καθημερινότητά του. Στη συναλλαγή του με το δημόσιο, με την τράπεζα. Η μάστιγα της γραφειοκρατίας δεν έχει παταχθεί, το δημόσιο δεν εξυπηρετεί ταχύτερα, η παιδεία μας δεν έγινε ποιοτικότερη, η ποιότητα ζωής δεν βελτιώθηκε. Υπάρχει ανάγκη αντιστοίχησης μεταρρυθμίσεων με τη ζωή και εργασία του μέσου Έλληνα.
Δεν θέλω να υποβαθμίσω τη δουλειά που γίνεται. Αλλά αν ο κόσμος δεν βλέπει διαφορά γιατί να στηρίξει περισσότερες μεταρρυθμίσεις; Το κράτος όμως έχει συνέχεια. Η συνεχής αμφισβήτηση επενδύσεων με καταγγελίες χωρίς στοιχεία για συμβάσεις, αποκρατικοποιήσεις, κλπ. εμποδίζει την προσέλκυση επενδύσεων.
Έκτον, στα σημεία που χρειάζονται προσοχή είναι και η ανάγκη να ανοίξουν οι τράπεζες τις πόρτες στις επιχειρήσεις. Να τονωθεί η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία.
Αντίθετα προς το λαϊκισμό, οι τράπεζες δεν δανείζουν σήμερα αφενός γιατί υπό συνθήκες ύφεσης φοβούνται τη δημιουργία επισφαλειών αφετέρου δεν τους παρουσιάζονται υποσχόμενα αναπτυξιακά επιχειρηματικά προγράμματα.
Πριν 2 χρόνια μία μόνο Τράπεζα, είχε αντλήσει 34 δις από το ευρωσύστημα, γύρισε πίσω 28,4 και έχει τώρα μόνο δανεικά 5,6 δις. Κάποτε η ρευστότητα ήταν το πρόβλημα, ενώ σήμερα, η μέχρι τώρα ύφεση που προβλέπεται να αντιστραφεί το 2015 με την ανάπτυξη 2,9%. Η άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ ήταν αποτέλεσμα της ανάγκης της απρόσκοπτης χρηματοδότησης των εκροών των καταθέσεων. Η μείωση της χρηματοδότησης από την ΕΚΤ από τα ψηλά του Ιουνίου 2012 έχει επέλθει από την απομόχλευση των ισολογισμών (μείωση δανείων), την ανακεφαλαιοποίηση και τη μερική αύξηση των καταθέσεων από τα χαμηλά του Ιουνίου 2012.
Πρέπει επίσης εναλλακτικά και αθροιστικά :
α) Να προωθηθούν άμεσα μεταρρυθμίσεις που θα προσελκύουν ιδιωτικά κεφάλαια από το εξωτερικό
β) Να υιοθετηθεί ρεαλιστικό πρόγραμμα επαναπατρισμού κεφαλαίων.
γ) Να ιδρυθεί αναπτυξιακή τράπεζα, που να πάρει μέρος των κεφαλαίων του ΤΧΣ που είναι υπό μορφή ομολόγων υψηλότατης αξιοπιστίας ESM και να τα μοχλεύσει, πολλαπλασιάζοντας τα θετικά οφέλη για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι διοικήσεις των Τραπεζών έχουν υποχρέωση να διασφαλίσουν, κυρίως, τους καταθέτες. Σημειώνουμε επίσης ότι οι τράπεζες ανήκουν σήμερα κατά πλειοψηφία στο ΤΧΣ, διότι οι μέτοχοι των τραπεζών έχασαν, υπέρ της ελάφρυνσης του χρέους του Δημοσίου, την αξία των μετοχών τους.
Έβδομον σημείο που χρειάζεται περισσότερη δουλειά είναι οι εξαγωγές. Πρέπει να αυξάνονται 30% κάθε χρόνο με μείωση του υψηλού ενεργειακού κόστους, αλλά και με κατάλληλες πολιτικές, με κατάλληλα θεσμικά και φορολογικά μέτρα. Για αυτές δεν έχουν γίνει αρκετά πράγματα και αντί να κυνηγάμε τον Έλληνα παραγωγό γάλακτος για να διευκολύνουμε το εισαγόμενο φρέσκο γάλα, θα μπορούσαμε να κυνηγάμε για το πώς θα ενισχύσουμε τις εξαγωγές των δικών μας προϊόντων στο εξωτερικό. Εκεί αγαπητοί του οικονομικού επιτελείου έχετε μείνει πίσω.
Και όταν λέμε εξαγωγές, δεν εννοούμε μόνο εξαγωγές προϊόντων εννοούμε εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Δεν είναι δυνατόν να ψηφίζεται τον Ιούλιο του 2013 φορολογική διάταξη (βλ. άρθρο 4 του φορολογικού Ν/Σ 4172) που να απαγορεύει αλλοδαπές εταιρείες ελλήνων μετόχων να κρατούν τα λογιστικά τους βιβλία στην Ελλάδα, που θα απασχολούσαν εργαζόμενους και λογιστές και επίσης να πρέπει να έχουν ξένα μέλη Διοικητικού Συμβουλίου…
Αυτό πρέπει να αλλάξει, διότι καθιστά τις ελληνικές επιχειρήσεις λιγότερο ανταγωνιστικές έναντι των ξένων.
Το ίδιο συμβαίνει και με τη φορολογική συμφωνία Ελλάδος – ΗΑΕ, που είναι αντίθετη με τα ελληνικά συμφέροντα, όπως σωστά επεσήμανε κατά την ψήφιση του Νόμου, ο κύριος Αναγνωστάκης της ΔΗΜΑΡ.
Οι φορολογικές πεπονόφλουδες, που μας επέβαλλε η Τρόικα και δέχθηκαν οι χωρίς βαθειά γνώση και εμπειρία σύμβουλοι των Υπουργών, είναι πολλές και χρειάζονται αλλαγές. Και προσφέρω τον χρόνο μου και την τεχνογνωσία μου προς αυτή την κατεύθυνση. Αξιοποιήστε την…
Και μια και μιλάμε για την φορολογική πολιτική, τονίζουμε ότι :
α) οι εκατό δόσεις πρέπει να συμπεριλαμβάνουν όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων διότι αυτοί δεν έχουν παραβιάσει κανένα Νόμο. Απλά έχουν κενά τα ακίνητά τους και δεν έχουν το ρευστό να πληρώσουν
β) οι αντικειμενικές αξίες του ΕΝΦΙΑ πρέπει να μειωθούν στις πραγματικές
γ) να καταργηθεί ο συμπληρωματικός φόρος, η μετεμψύχωση του ΦΑΠ, για την αστική ακίνητη περιουσία άνω των 300.000 €. Φόρος που μπήκε για να απαλλαγούν τα αγροτικά ακίνητα, με την αδράνεια των Βουλευτών από αστικές περιοχές.
Είναι βέβαιο ότι, εάν υπήρχε μόνο ένας φόρος ανά ακίνητο, με τις τιμές στο πάτωμα, κάτω του όποιου κόστους, και το φόρο μεταβίβασης στο 3%, θα είχαμε σημαντική ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων. «Ελ ντοράντο του Real Estate» όπως λέει η Ένωση των Ιδιοκτητών Ακινήτων…
Αφού δε οι φορολογικοί έλεγχοι των ορκωτών ελεγκτών «ξετρύπωσαν» και συνεισέφεραν στα έσοδα ετησίως 800 εκ. €, να ανατεθεί σε αυτούς και ο έλεγχος, έστω προαιρετικά για όσες επιχειρήσεις υποχρεούνται ή/και επιθυμούν, ώστε να εισρεύσουν ΑΜΕΣΑ τα περίπου 800 εκ. €.
Όγδοο σημείο είναι όχι απλά η αύξηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων αλλά η μεγιστοποίηση της χρήσης τους μέσα από εργαλεία μόχλευσης (leveraging), που θα δώσουν πολλαπλασιαστική δύναμη στο πώς μετατρέπονται σε επενδύσεις και αυτές με τη σειρά τους θα επιφέρουν δημόσια έσοδα και μείωση της ανεργίας. Για παράδειγμα, για κάθε 100 μονάδες ιδιωτικής επένδυσης να προστίθενται 30 μονάδες από χρήματα του ΕΣΠΑ
Αυτό αφορά το πώς θα σχεδιαστούν τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ καθώς το 2015 περιμένουμε από αυτό 6,5 δις, που αν σχεδιαστούν σωστά θα μπορούσαν να μετατραπούν σε διπλάσιο έως τετραπλάσιο όγκο πραγματικών επενδυτικών πόρων, που θα δώσουν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και θα εκσυγχρονίσουν τον παραγωγικό ιστό της χώρας.
Ένατο, περισσότερα πρέπει να γίνουν στον τομέα της αξιοποίησης της αδρανούς περιουσίας του δημοσίου. Τα ακίνητα της κεντρικής κυβέρνησης και των ΟΤΑ, που υπολογίζονται σε 160.000, παραμένουν αδρανή και όσο απαξιώνονται μέρα με την ημέρα, ενώ ο κόσμος χρειάζεται άμεσες λύσεις στις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην καθημερινότητα. Είτε μέσω ταχείας πώλησης είτε μέσω ενός νέου λαχείου που θα δίνει αδρανή ακίνητα του δημοσίου στον κόσμο, πρέπει να αξιοποιηθούν εν μέσω της κρίσης.
Δέκατο, η Δικαιοσύνη να απονέμεται ταχύτερα και με πραγματικά δίκαιο τρόπο. Ο φόρτος της γραφεικοκρατικής δουλειάς των Δικαστών, πρέπει να μεταφερθεί σε διοικητικούς υπαλήλλους ή σε υπό εκπαίδευση νέους υποψήφιους Δικαστές. Να επιβραβεύονται οι άξιοι και οι ικανοί. Δεν πιστεύω στις κατά αρχαιότητα προαγωγές δικαστικών λειτουργών. Δεν νομίζω ότι γίνεται επαρκής έλεγχος των δικαστικών αποφάσεων. Ο αριθμός των υποθέσεων ανά Δικαστή είναι υπερβολικός.
Ενδέκατο, να διαχωρισθεί το Υπερ-Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών σε «Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας» και «Υπουργείο Προϋπολογισμού». Εάν προτιμηθεί η συνέχιση ύπαρξης ενός Υπουργείου, ας υπάρξει υπεύθυνο πολιτικό πρόσωπο με αποκλειστική αρμοδιότητα την ανάπτυξη στις Τράπεζες και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, που να επικουρεί τον Υπουργό Οικονομικών.
Η αρμοδιότητα αυτή είναι τώρα ορφανή. Η ΤτΕ είναι επόπτης και μέλος του Ευρωσυστήματος, δηλαδή ουσιαστικά αντιπρόσωπος της ΕΚΤ στην Ελλάδα. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επίσης είναι επόπτης. Δεν έχουν εκ του καταστατικού τους σκοπό την ανάπτυξη στον τομέα που εποπτεύουν. Σκοπός τους είναι αφενός για την ΤτΕ η διατήρηση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος αφετέρου για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς η προστασία των επενδυτών και η εποπτεία της αγοράς.
Γιατί έτσι όπως είναι σήμερα, ο Υπουργός ασχολείται συνεχώς με την Τρόικα, γεγονός που καθιστά την ενασχόληση του με άλλα ζητήματα σχεδόν αδύνατη. Ξέρεται ο χρόνος θεωρείται και όντως είναι το πολυτιμότερο αγαθό, πόσο μάλλον για τον Υπουργό Οικονομικών.
Δωδέκατο, αναφορικά με το συνταξιοδοτικό, καταλαβαίνουμε την ανάγκη για περιορισμό του ελλείμματος των ασφαλιστικών Ταμείων, που δυστυχώς αντιστοιχεί, για το 2015, στο 25% των ετήσιων εσόδων του κράτους. Πρέπει όμως να λαμβάνονται υπόψη κατά την παροχή των συντάξεων οι ασφαλιστικές εισφορές που έδωσαν κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου οι πολίτες. Διότι πολλές συντάξεις έχουν δοθεί μόνο με πολιτικά κριτήρια, χωρίς ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές. Οι συντάξεις και τα δικαιώματα των συνταξιούχων θα αποτελέσουν κύριο μέλημα και φροντίδα μου.
Δέκατο τρίτο, ως προ την φοροδιαφυγή επισημαίνουμε τρία ενδιαφέροντα και πολύ καλά νέα για τα δημόσια έσοδα :
1. Από 1/1/2015 θα υπάρχει, αυτόματα, ανταλλαγή τραπεζικών πληροφορίων από όλες τις χώρες της Ε.Ε. προς την ελληνική φορολογική αρχή.
2. Μέχρι τον Ιούνιο του 2015 θα έχει εφαρμοστεί το περιουσιολόγιο.
3. Από 1/1/2018 θα υπάρξει αυτόματη ανταλλαγή τραπεζικών πληροφοριών μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, στις οποίες περιλαμβάνονται η Ελβετία, η Σιγκαπούρη και άλλοι τραπεζικοί και φορολογικοί παράδεισοι.
Θα απομένει μόνο η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής σε επίπεδο συναλλασομένων με μετρητά, που και αυτό μπορεί εύκολα ή δύσκολα να αντιμετωπιστεί.
Επίσης με το φορολογικό νομοσχέδιο του Ιουλίου του 2013 ψηφίσθηκε ο έλεγχος αλλοδαπών εταιριών. Όλες οι offshore εταιρείες θεωρούνται πια στην πράξη ελληνικές, με όλες τις συνέπειες και φορολογούνται σε επίπεδο φυσικού προσώπου. Ας ληφθεί όμως υπόψη, και από άλλα Υπουργεία, ώστε να μπορούν, οι πλοιοκτήτες που έχουν εξ ανάγκης offshore ναυτιλιακές εταιρίες, να εκλέγονται βουλευτές ή/και να καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα.
Δέκατο τέταρτο, το Ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να αναλάβει με ουσιαστικό και έμπρακτο τρόπο τις υποχρεώσεις του απέναντι σε ομάδες συμπολιτών μας, όπως οι κουρεμένοι μικροομολογιούχοι του PSI και οι ασφαλισμένοι της Ασπίς Πρόνοια, παρέχοντας φορολογική πίστωση. Το ίδιο να γίνει με τα ομόλογα των ασφαλιστικών Ταμείων, έναντι ίσης αξίας ακινήτων του Δημοσίου.
Δέκατο πέμπτο και τελευταίο, μία υπενθύμιση προς τους συμβούλους του Υπουργού Οικονομικών και απλοποίηση ενός κλασσικού οικονομολογικού θέματος που αγνοείται από την αντιπολίτευση : πρέπει να μειώσουμε με κάθε τρόπο το επιτόκιο δανεισμού του Δημοσίου.
Αφενός με θεμελιώδεις λόγους όπως είναι ο υπό ψήφιση Προϋπολογισμός του 2015 με όλα αυτά που είπα μέχρι τώρα. Αφετέρου με τεχνικούς τρόπους.
Και γιατί πρέπει να γίνει αυτό; Γιατί έτσι θα διαχυθεί σε όλη την οικονομία φθηνότερο χρήμα. Το φθηνότερο χρήμα θα φέρει στη χώρα επενδύσεις σε όλους του τομείς της οικονομίας, προς όφελος της ανάπτυξης, των δημοσίων εσόδων και της καταπολέμησης της ανεργίας. Επιπλέον, είναι προφανές ότι εάν μειωθεί ο κίνδυνος της χώρας, οι αξίες των κινητών και ακινήτων αξιών θα ανέβουν. Σε αυτές, προφανώς, περιλαμβάνονται τόσο οι υπό ιδιωτικοποίηση εταιρείες του Δημοσίου μέσω του ΤΑΙΠΕΔ όσο και τα ακίνητα του Δημοσίου.
Είναι γνωστό ότι το επιτόκιο δανεισμού ταυτίζεται με τον κίνδυνο.
Όσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος τόσο υψηλότερη είναι η αποζημίωση που αναζητά ο επενδυτής για να αναλάβει αυτό τον κίνδυνο, το οποίο μεταφράζεται σε χαμηλότερες αποτιμήσεις. Όσο μικρότερο το ρίσκο τόσο υποχωρεί το επιτόκιο, και αντίστοιχα αυξάνονται οι αξίες. Τρεις είναι οι κίνδυνοι : Α) ο κίνδυνος της χώρας, που εκφράζεται με την απόδοση του κρατικού ομολόγου Β) ο κίνδυνος της εταιρίας και Γ) ο μετοχικός κίνδυνος. Δηλαδή η σχέση του αυξημένου κινδύνου μιας μετοχής σε σχέση με το ομόλογο.
Ως προς το τεχνικό μέρος, για τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού πρέπει να γίνουν οι ακόλουθες ενέργειες :
1) Ομαδοποίηση ή συγκέντρωση των λήξεων των ομολόγων σε λιγότερες περιόδους (benchmark duration) και ταυτόχρονη επιμήκυνση μέσω swap. Τώρα, μετά το PSI, οι διαθέσιμες στην αγορά ποσότητες των ομολόγων είναι μικρές και η εμπορευσιμότητα ελάχιστη. Αποτέλεσμα είναι, όταν θέλουν οι κάτοχοι των ομολόγων να πουλήσουν, να πωλούν short (ακάλυπτα) τα δεκαετή ομόλογα, να υποχωρούν οι τιμές ομολόγων και να ανεβαίνει το κόστος του επιτοκίου δανεισμού του δεκαετούς ομολόγου καθώς και των άλλων λήξεων.
2) να επιδιώξει η Κυβέρνηση μια ιδιωτική τοποθέτηση (private placement) με πιστωτικό ίδρυμα του εξωτερικού, για να βοηθήσει στην ποιότητα της διάρθρωσης του χρέους.
3) για να αποκατασταθεί πλήρως η ρευστότητα της αγοράς μας, να οριστεί έκδοση και πώληση χρέους εντός διεθνώς καθορισμένων χρονικών εκδόσεων (benchmark) ήτοι 3,5,7,10 έτη (ήδη έχουν εκδοθεί 3ετή και 5ετή ομόλογα κατόπιν της αντικατάστασης (restructuring) των εντόκων).
Κλείνοντας, αγαπητοί συνάδελφοι και κυρίως αγαπητοί συμπολίτες μας, ο Προϋπολογισμός αυτός χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό, σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Αυτό που έλειπε πολλά χρόνια από τη χώρα. Θα θέλαμε πολλά πράγματα να είχαν γίνει ακόμη καλύτερα και εγώ από τη θέση του βουλευτή θα προσπαθήσω να συμβάλλω στη βελτίωση της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής.
Και θα μου επιτρέψετε να εκφράσω ελεύθερα την άποψη μου περί δυνατότητας συμβολής και παροχής αξιόπιστων λύσεων και προτάσεων, καθώς τόσο γραπτά όσο και προφορικά είχα αναφερθεί στον εκτροχιασμό της ελληνικής οικονομίας, ήδη από το 2006.
Θα ήθελα να προτρέψω όλες τις πτέρυγες να προσπαθήσουν στις τοποθετήσεις τους να κρίνουν τον προϋπολογισμό με πρακτικό τρόπο. Να κάνουν κριτική, αν έχουν, επί της ουσίας, για να υπάρξει για όλους οικονομική πρόοδος. Ο κόσμος δεν αντέχει η χώρα να ξαναπέσει στο πρόβλημα και φοβάμαι ότι οι κίνδυνοι βαίνουν αυξανόμενοι.
Χρειαζόμαστε πρακτικές, υλοποιήσιμες προτάσεις με την χρήση των περιοριστικών αριθμών και όχι απλές διαπιστώσεις χωρίς την διέξοδο γόνιμων και εποικοδομητικών προτάσεων. Δυστυχώς βλέπω ότι πολλοί περιορίζουν το λόγο και τη σκέψη τους σε αυτό το επίπεδο.
Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή μου, θα ήθελα να θέσω υπόψη σας και προς προβληματισμό, την άποψή μου να ψηφίσουμε την ποινικοποίηση του αδικήματος της εξαγγελίας ψεύτικων προεκλογικών υποσχέσεων…. Επίσης, όποιος ψευδώς και εν γνώση του, εγγυάται μέσω άλλου δρόμου επιτυχίες για τους πολίτες και καλύτερες μέρες, ας εκδόσει πραγματική εγγυητική επιστολή και να αναλάβει έμπρακτα και ο ίδιος ή το κόμμα του το ρίσκο των επικίνδυνων επιλογών του.
Πρέπει να πάψει να ισχύει ό,τι ίσχυε μέχρι τώρα, όπου ορισμένοι πολιτικοί εξαγγέλουν κα
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ:
- ABN Amro: Με το… καλημέρα που αναλάβει ο Τραμπ οι δασμοί στην Κίνα, το γ΄τρίμηνο του 2025 στην Ευρώπη
- Προκριματικά Μουντιάλ 2026: Βατή η κλήρωση για την Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου
- Ζαχαράκη: Στα 3,8 δισ. ο προϋπολογισμός του 2025 για την ενίσχυση της οικογένειας και της κοινωνικής συνοχής
- Entersoft και Softone ανακοίνωσαν την ένταξή τους σε έναν ενιαίο όμιλο
- Apple: Ξεκινά την παραγωγή ασύρματων ακουστικών airpods στην Ινδία
- Μουζάκης: Έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου μέχρι 5 εκατ. ευρώ
- Γαλλία: Ο Φρανσουά Μπαϊρού νέος πρωθυπουργός – Θρίλερ με την απόφαση Μακρόν
- ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική: Συνεχίστηκαν για 6η εβδομάδα οι δράσεις προσφοράς
Ακολουθήστε το financialreport.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις