Νέα αύξηση στα 112,5 δισ. ευρώ τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς εφορία τον Οκτώβριο

Το ληξιπρόθεσμο χρέος των φορολογουμένων προς την εφορία συνεχίζει την αργή αλλά σταθερή αναρρίχηση του, την ώρα που ο αριθμός των οφειλετών υποχωρεί. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΑΑΔΕ, όπως αποτυπώνονται στα Tax Administration Monitor για τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο 2025, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο διαμορφώθηκε σε 111,9 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο και σε 112,5 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο, χωρίς να υπολογίζεται μία ακραία λανθασμένη οφειλή ΦΠΑ περίπου 2,4 δισ. ευρώ, η οποία παραμένει εκτός των μετρήσεων εδώ και μήνες.
Παρά το νέο αυτό «ρεκόρ» στο ύψος του χρέους, η εικόνα στο μέτωπο των οφειλετών είναι αντίστροφη. Ο αριθμός των φυσικών και νομικών προσώπων με ληξιπρόθεσμα χρέη υποχώρησε στα 3.928.883 τον Σεπτέμβριο και περαιτέρω στα 3.896.032 τον Οκτώβριο. Σε ετήσια βάση, η μείωση είναι της τάξης του 1,1% για τον Σεπτέμβριο και 0,8% για τον Οκτώβριο, σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2024, ένδειξη ότι λιγότεροι φορολογούμενοι «σκοντάφτουν» στις υποχρεώσεις τους, αλλά με μεγαλύτερα κατά μέσο όρο ποσά οφειλής.

«Ονομαστικό» και «πραγματικό» ληξιπρόθεσμο
Από τα 111,9 δισ. ευρώ του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπόλοιπου τον Σεπτέμβριο, τα 27,3 δισ. ευρώ χαρακτηρίζονται από την ΑΑΔΕ ως «ανεπίδεκτα είσπραξης», χρέη δηλαδή που θεωρείται πρακτικά αδύνατο να εισπραχθούν (π.χ. εταιρείες-«φαντάσματα», πτωχευμένες επιχειρήσεις, πολύ παλιές απαιτήσεις). Το «πραγματικό» ληξιπρόθεσμο χρέος, αυτό που θεωρητικά μπορεί να ανακτηθεί, ανέρχεται έτσι σε περίπου 84,6 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο και αυξάνεται σε 85,2 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο.
Η αύξηση είναι μικρή σε ποσοστό περίπου 0,2% τον Σεπτέμβριο και 0,65% τον Οκτώβριο αλλά αποκτά βαρύτητα αν συνδυαστεί με τη μείωση των οφειλετών. Με λιγότερους κατά περίπου 77.000 οφειλέτες σε σχέση με τον Αύγουστο, αλλά μεγαλύτερο συνολικό «πραγματικό» χρέος, το μέσο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ανά οφειλέτη ξεπερνά πλέον τις 21.500 ευρώ τον Σεπτέμβριο και κινείται προς τις 21.800-22.000 ευρώ τον Οκτώβριο. Πρόκειται για μια ακόμα ένδειξη ότι το «βάρος» του χρέους συγκεντρώνεται σταδιακά σε λιγότερους, αλλά πιο «βαρείς» σε ποσά φορολογούμενους.
Πίεση στα παλιά χρέη: καλύτερες εισπράξεις, αλλά όχι ανατροπή
Η ΑΑΔΕ καταγράφει αναβαθμισμένες επιδόσεις στις εισπράξεις έναντι παλαιού ληξιπρόθεσμου χρέους, δηλαδή χρεών που είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμα σε προηγούμενα έτη. Στο 9μηνο Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2025, οι εισπράξεις έναντι παλαιού ληξιπρόθεσμου ανήλθαν σε 2,58 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 7,6% σε σχέση με τα 2,40 δισ. ευρώ του αντίστοιχου διαστήματος του 2024.
Η εικόνα παραμένει θετική και στο 10μηνο, με τις εισπράξεις να φτάνουν τα 2,79 δισ. ευρώ, έναντι 2,61 δισ. ευρώ το 2024 (+7,1%). Ιδιαίτερα ισχυρός εμφανίζεται ο Μάρτιος, με «άλμα» 35% σε σχέση με τον περσινό, ενώ σημαντικά αυξημένες είναι οι εισπράξεις και τον Μάιο και τον Ιούνιο. Αντίθετα, τον Απρίλιο καταγράφεται αισθητή υποχώρηση, κάτι που πιθανότατα συνδέεται με συγκυριακούς παράγοντες (μεταφορά δόσεων, χρονισμός ρυθμίσεων κ.λπ.).
Σε κάθε περίπτωση, η τάση δείχνει ότι ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός κάνει πιο συστηματική «εκκαθάριση» των παλαιών φακέλων: αξιοποιούνται ρυθμίσεις, ληξιπρόθεσμες δόσεις εισπράττονται, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις ενεργοποιούνται μέτρα αναγκαστικής είσπραξης. Ωστόσο, όσο το «στοκ» παραμένει πάνω από τα 85 δισ. ευρώ πραγματικού χρέους, η βελτίωση στις εισπράξεις δεν αρκεί για να αλλάξει ριζικά το τοπίο.
Το κύμα των νέων ληξιπρόθεσμων χρεών
Το μεγάλο ζήτημα αναδεικνύεται στο νέο ληξιπρόθεσμο χρέος, δηλαδή στα ποσά που καθίστανται απλήρωτα μέσα στο 2025.
Για τον Σεπτέμβριο, η εικόνα είναι αρχικά ενθαρρυντική: το νέο ληξιπρόθεσμο (συμπεριλαμβανομένων και των 10 μη φορολογικών κατηγοριών) ανήλθε σε 833 εκατ. ευρώ, έναντι 999 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2024, καταγράφοντας μείωση 16,6%. Εξαιρουμένων των μη φορολογικών κατηγοριών, το νέο ληξιπρόθεσμο διαμορφώνεται σε 769 εκατ. ευρώ, από 909 εκατ. ευρώ πέρυσι (-15,4%).
Πίσω όμως από τη συνολική μείωση, η σύνθεση των οφειλών αλλάζει:

Στον φόρο εισοδήματος, το νέο ληξιπρόθεσμο περιορίζεται από 486,4 εκατ. σε 292,5 εκατ. ευρώ (-39,9%), ένδειξη ότι περισσότερες δηλώσεις πληρώθηκαν ή ρυθμίστηκαν εγκαίρως.

Αντίθετα, στον ΦΠΑ καταγράφεται άνοδος από 319,0 σε 376,1 εκατ. ευρώ (+17,9%), σηματοδοτώντας ότι οι δυσκολίες μεταφέρονται στην κάλυψη των έμμεσων φόρων, που συνδέονται με την καθημερινή δραστηριότητα επιχειρήσεων και επαγγελματιών.

Οι πρόστιμα άμεσων και έμμεσων φόρων κινούνται πτωτικά, όπως και τα ποσά από τέλη και χαρτόσημα, ενώ οριακή μείωση εμφανίζουν οι φόροι στην περιουσία.

Στο 9μηνο, όμως, η εικόνα αντιστρέφεται. Το συνολικό νέο ληξιπρόθεσμο (μαζί με τις μη φορολογικές κατηγορίες) φτάνει τα 6,97 δισ. ευρώ, έναντι 5,92 δισ. ευρώ την ίδια περίοδο του 2024, παρουσιάζοντας αύξηση 17,8%. Εξαιρουμένων των 10 μη φορολογικών κατηγοριών, το νέο ληξιπρόθεσμο εκτινάσσεται στα 6,47 δισ. ευρώ, από 5,15 δισ. ευρώ πέρυσι (+25,6%).
Ο Οκτώβριος επιβεβαιώνει τη δυσκολία ανάσχεσης της τάσης. Το νέο ληξιπρόθεσμο του μήνα (μαζί με τις μη φορολογικές κατηγορίες) ανέρχεται σε 829 εκατ. ευρώ, από 740 εκατ. ευρώ πέρσι (+12%), ενώ χωρίς τις μη φορολογικές κατηγορίες διαμορφώνεται στα 785 εκατ. ευρώ, έναντι 684 εκατ. (+14,8%). Στο δεκάμηνο, το συνολικό νέο ληξιπρόθεσμο αγγίζει τα 7,80 δισ. ευρώ (από 6,66 δισ., +17,1%), ενώ χωρίς τις μη φορολογικές κατηγορίες σκαρφαλώνει στα 7,26 δισ. ευρώ, από 5,84 δισ. (+24,4%).
Τα στοιχεία αυτά έρχονται να «κουμπώσουν» με τις προηγούμενες ανακοινώσεις της ΑΑΔΕ για το οκτάμηνο, όπου οι απλήρωτοι τρέχοντες φόροι είχαν ήδη ξεπεράσει τα 5,7 δισ. ευρώ, με το νέο ληξιπρόθεσμο να εμφανίζει άνοδο άνω του 20% σε σχέση με το 2024.
Πόσο από το νέο χρέος εισπράττεται
Στο μέτωπο των εισπράξεων έναντι του νέου ληξιπρόθεσμου (εκτός 10 μη φορολογικών κατηγοριών), η εικόνα είναι μικτή.
Τον Σεπτέμβριο, οι συνολικές εισπράξεις έναντι νέων οφειλών ανήλθαν σε 370 εκατ. ευρώ, από 395 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2024 (-6,3%). Από αυτές, σχεδόν το 96% προήλθε από πέντε βασικές κατηγορίες: άλλοι άμεσοι φόροι, φόρος εισοδήματος, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ και τέλη/χαρτόσημα. Ο ΦΠΑ εμφανίζει εντυπωσιακή αύξηση εισπράξεων κατά σχεδόν 30% σε σχέση με πέρυσι, καθώς από 136,9 εκατ. ευρώ σκαρφαλώνει σε 177,5 εκατ. ευρώ, ενδεικτικό πιο στοχευμένων ελέγχων και παρακολούθησης της «τρέχουσας» φορολογικής συμμόρφωσης.
Στο 9μηνο, οι εισπράξεις έναντι νέου ληξιπρόθεσμου φτάνουν τα 2,23 δισ. ευρώ, έναντι 2,06 δισ. το 2024 (+8,4%). Όμως, σε σχέση με το ύψος του νέου χρέους (6,47 δισ. ευρώ χωρίς τις μη φορολογικές κατηγορίες), προκύπτει ότι οι εισπράξεις καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο των νέων οφειλών. Το υπόλοιπο μεταφέρεται στο «βουνό» του παλαιού ληξιπρόθεσμου.
Τον Οκτώβριο, η εικόνα βελτιώνεται σε ό,τι αφορά το μηνιαίο ισοζύγιο: οι εισπράξεις έναντι νέου ληξιπρόθεσμου (εκτός μη φορολογικών κατηγοριών) αυξάνονται σε 409 εκατ. ευρώ, από 357 εκατ. ευρώ πέρυσι (+14,6%), με σημαντική ενίσχυση στις κατηγορίες ΦΠΑ, φόρου εισοδήματος και άλλων άμεσων φόρων. Στο δεκάμηνο, οι εισπράξεις φτάνουν τα 2,64 δισ. ευρώ, από 2,42 δισ. το 2024 (+9,3%).
Παρά την αύξηση αυτή, το ποσοστό κάλυψης του νέου ληξιπρόθεσμου παραμένει σχετικά χαμηλό: με νέο χρέος 7,26 δισ. ευρώ (χωρίς τις μη φορολογικές κατηγορίες) και εισπράξεις 2,64 δισ. ευρώ, περίπου τα δύο τρίτα των νέων οφειλών εξακολουθούν να «παρκάρουν» ως επιπλέον ληξιπρόθεσμο χρέος.
Συνολική εικόνα εισπράξεων: πάνω από 5,5 δισ. στο δεκάμηνο
Αν συνυπολογιστούν οι εισπράξεις τόσο έναντι παλαιού όσο και έναντι νέου ληξιπρόθεσμου, το σύνολο των εισπράξεων από ληξιπρόθεσμες οφειλές φτάνει στο 9μηνο τα 4,91 δισ. ευρώ (από 4,54 δισ. το 2024, +8%), ενώ στο 10μηνο αγγίζει τα 5,49 δισ. ευρώ, έναντι 5,11 δισ. πέρυσι (+7,4%).
Τον Σεπτέμβριο, οι συνολικές μηνιαίες εισπράξεις ληξιπρόθεσμων οφειλών ανέρχονται σε 617 εκατ. ευρώ (από 548 εκατ. το 2024, +12,5%), ενώ τον Οκτώβριο διαμορφώνονται σε περίπου 584 εκατ. ευρώ, από 566 εκατ. πέρυσι (+3,2%). Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν ότι η ΑΑΔΕ διατηρεί σταθερά αυξητική πορεία στις εισπράξεις από ληξιπρόθεσμα, έχοντας πλέον ως «κανονικότητα» μηνιαίες ροές άνω του μισού δισ. ευρώ.
Το διπλό μήνυμα των στοιχείων
Το συμπέρασμα από τα στοιχεία Σεπτεμβρίου–Οκτωβρίου 2025 είναι διπλό:

Η εισπρακτική ικανότητα της φορολογικής διοίκησης βελτιώνεται. Οι εισπράξεις από παλαιό χρέος αυξάνονται, οι στοχευμένες παρεμβάσεις στον ΦΠΑ φαίνεται να αποδίδουν, και συνολικά πάνω από 5,5 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών εισρέουν στα δημόσια ταμεία στο δεκάμηνο.

Το «κύμα» νέων ληξιπρόθεσμων χρεών παραμένει ισχυρότερο από τις εισπράξεις. Παρά την καλύτερη εικόνα σε μεμονωμένους μήνες όπως ο Σεπτέμβριος, το δεκάμηνο κλείνει με νέο χρέος περίπου 7,8 δισ. ευρώ και καθαρή επιβάρυνση (νέο χρέος μείον εισπράξεις έναντι νέου) άνω των 4,5 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το «βουνό» του ληξιπρόθεσμου όχι μόνο δεν μειώνεται ουσιαστικά, αλλά τείνει να σταθεροποιείται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα.

Την ίδια ώρα, ο αριθμός των οφειλετών μειώνεται οριακά, με την ΑΑΔΕ να επιχειρεί – μέσω νέων ρυθμίσεων, εκκαθάρισης ανεπίδεκτων οφειλών και στοχευμένων μέτρων – να ξεχωρίσει τους πραγματικά εισπράξιμους φακέλους από εκείνους που απλώς «φουσκώνουν» τον λογαριασμό στα χαρτιά. Το διακύβευμα για τα επόμενα βήματα πολιτικής είναι αν θα καταφέρει το κράτος να μετατρέψει τις βελτιωμένες εισπρακτικές επιδόσεις σε ουσιαστική αποκλιμάκωση του χρέους ή αν θα συνεχίσει να κυνηγά μια κινούμενη «οροφή» ληξιπρόθεσμων, που αυξάνεται κάθε χρόνο πιο γρήγορα από ό,τι εισπράττεται.