Νέα Καληδονία: Ανακηρύσσεται κράτος, αλλά θα παραμείνει γαλλική

Η Γαλλία ανακοίνωσε μια ιστορική συμφωνία με τη Νέα Καληδονία, σύμφωνα με την οποία το αρχιπέλαγος του Ειρηνικού, που συγκλονίστηκε από θανατηφόρα αυτονομιστική βία πριν ένα χρόνο, θα παραμείνει γαλλικό, αλλά θα ανακηρυχθεί νέο κράτος.

«Ένα κράτος της Νέας Καληδονίας εντός της Δημοκρατίας: είναι ένα στοίχημα στην εμπιστοσύνη», έγραψε ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, στη διαδικτυακή πλατφόρμα X το Σάββατο, χαιρετίζοντας τη συμφωνία. Σε δηλώσεις του, ο Μακρόν ανέφερε ότι «μετά από δύο συμφωνίες και τρία δημοψηφίσματα, η Νέα Καληδονία ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στο μέλλον της σε μια ειρηνική σχέση με τη Γαλλία».

Ο Μακρόν είχε ζητήσει συνομιλίες για να αρθεί το αδιέξοδο μεταξύ των δυνάμεων που είναι πιστές στη Γαλλία και εκείνων που επιθυμούν την ανεξαρτησία. Αιρετοί αξιωματούχοι της Νέας Καληδονίας, καθώς και πολιτικοί, οικονομικοί ηγέτες και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, συγκεντρώθηκαν στη Γαλλία για να διαμορφώσουν ένα συνταγματικό πλαίσιο για το αρχιπέλαγος.

Μετά από 10 ημέρες συνομιλιών, τα μέρη συμφώνησαν ότι θα έπρεπε να δημιουργηθεί ένα «Κράτος της Νέας Καληδονίας».

Ο Μανουέλ Βαλς, υπουργός για τα υπερπόντια γαλλικά εδάφη, το χαρακτήρισε «έξυπνο συμβιβασμό» που διατηρεί τους δεσμούς μεταξύ Γαλλίας και Νέας Καληδονίας, αλλά με μεγαλύτερη κυριαρχία για το νησί του Ειρηνικού.

Η βία του περασμένου έτους, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 14 ανθρώπους, εκτιμάται ότι κόστισε στην περιοχή 2 δισεκατομμύρια ευρώ, μειώνοντας το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της κατά 10%, είπε.

Ο Γάλλος πρωθυπουργός, Φρανσουά Μπαϊρού, δήλωσε ότι η συμφωνία του Σαββάτου – η οποία σε κάθε περίπτωση απαιτείται να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο και από την τοπική κοινωνία μέσω δημοψηφίσματος – ήταν «ιστορικών διαστάσεων».

Το αρχιπέλαγος

Με πληθυσμό περίπου 270.000 κατοίκων και σε απόσταση σχεδόν 17.000 χιλιομέτρων από το Παρίσι, η Νέα Καληδονία είναι ένα από τα πολλά υπερπόντια εδάφη που παραμένουν μέρος της Γαλλίας.

Κυβερνάται από το Παρίσι από τον 1800, αλλά πολλοί ιθαγενείς Κανάκ εξακολουθούν να δυσανασχετούν με την εξουσία της Γαλλίας στα νησιά τους και επιθυμούν πληρέστερη αυτονομία ή ανεξαρτησία.

Οι αναταραχές ξέσπασαν τον Μάιο του 2024, όταν το Παρίσι προσπάθησε να δώσει δικαίωμα ψήφου σε χιλιάδες μη αυτόχθονες κατοίκους μακράς διαρκείας. Οι Κανάκ αντέδρασαν λέγοντας ότι αυτό θα τους άφηνε σε μόνιμο καθεστώς μειονότητας, εκμηδενίζοντας τις πιθανότητές τους να πετύχουν την ανεξαρτησία.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, κάτοικοι της Νέας Καληδονίας θα μπορούν στο μέλλον να ψηφίζουν μόνο αφού έχουν κλείσει 10 χρόνια διαμονής στο αρχιπέλαγος.

Η συμφωνία προβλέπει την απόκτηση ιθαγένειας της Νέας Καληδονίας και τη δυνατότητα για τους κατοίκους της να συνδυάσουν αυτό το καθεστώς με τη γαλλική ιθαγένεια. Το «Κράτος της Νέας Καληδονίας» θα κατοχυρωθεί στο σύνταγμα της Γαλλίας και άλλες χώρες θα μπορούν να αναγνωρίσουν αυτό το κράτος.

Η συμφωνία προβλέπει επίσης ένα σχέδιο οικονομικής και χρηματοπιστωτικής ανάκαμψης που θα περιλαμβάνει ανανέωση των δυνατοτήτων επεξεργασίας νικελίου της περιοχής.

Τα δύο σώματα του γαλλικού κοινοβουλίου θα συνεδριάσουν προς το τέλος του τρέχοντος έτους για να ψηφίσουν την έγκριση της συμφωνίας, η οποία στη συνέχεια θα υποβληθεί σε δημοψήφισμα το 2026 μεταξύ των κατοίκων της Νέας Καληδονίας.