Οικονομική στήριξη α λα Ισπανικά ζητούν οι εξαγωγικές εταιρείες

Σημαντική έχει ξεκινήσει να γίνεται η επίδραση των δασμών που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στις ελληνικές εξαγωγές τις τελευταίες εβδομάδες, ειδικά σε προϊόντα που βρίσκονται στο τοπ 3 των αγορών του εξωτερικού. Αυτό προέκυψε από τις εισηγήσεις φορέων στο Συνέδριο του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, οι οποίοι, επίσης, αναφέρθηκαν στην ανάγκη οικονομικής στήριξης των εταιρειών. Έφεραν, δε, ως παράδειγμα την πρόσφατη περίπτωση της Ισπανίας, το κοινοβούλιο της οποίας ψήφισε πρόσφατα οικονομική βοήθεια 14,1 δις ευρώ σε εξαγωγικές επιχειρήσεις της χώρας, με φόντο τις σκληρές οικονομικές πολιτικές Τραμπ.
Την ίδια στιγμή, πριν από λίγα 24ωρα μόλις που αποφεύχθηκε καθολική ακύρωση μεγάλων ποσοτήτων επιτραπέζιας ελιάς προς τις ΗΠΑ, οι οποίες είχαν δασμολογηθεί αρχικά κατά 50%, ωστόσο τελικά η επαναδασμολόγησή τους κατά 10% απέτρεψε σε μεγάλο βαθμό την ακύρωση της παραγγελίας.

Επιπρόσθετα, η στροφή σε νέες αγορές πλην Ευρώπης, το άνοιγμα σε Ασία, Αφρική και Αμερική καθίσταται βασική προτεραιότητα για τις ελληνικές εξαγωγές το προσεχές χρονικό διάστημα, την ώρα, όμως, που, κατά τους αρμόδιους φορείς του κλάδου, η έξοδος στις νέες αγορές ενέχει πολλές προκλήσεις και ταυτόχρονα πολλές δυνατότητες για τους εγχώριους επιχειρηματίες, ιδιοκτήτων μικρών και μεγαλύτερων εταιρειών. Απαραίτητο, δε, περισσότερο από ποτέ σήμερα είναι η Ελλάδα να βγαίνει με ένα ενιαίο branding στις αγορές και να υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία για πρόσβαση στη χρηματοδότηση.

Εργαλείο οικονομικού πολέμου

Σύμφωνα με τον κ. Κώστα Πεϊμανίδη, Πρόεδρο & Δ/νοντα Σύμβουλο στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Υψηλής Τεχνολογίας ΑΕ και Δ/ντης Επιχειρησιακού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης ΑΓΡΟΒΙΜ ΑΕ, «η πολιτική των δασμών, παρακάμπτοντας διαχρονικές συμφωνίες, μας τσάκισε. Αυτή η πολιτική είναι εργαλείο οικονομικού πολέμου και αυτό βιώνουμε τώρα. Είναι μια βόμβα που δεν ξέρουμε πότε θα σκάσει και τί συνέπειες θα φέρει». Κατά τον ίδιο η αγορά της Αμερικής, παρά τις δυσκολίες της, πρέπει να διατηρηθεί, καθώς παρά το μικρό της μέγεθος, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, σε ό,τι αφορά την ελληνική παρουσία, έχει μεγάλη σημασία για τις εγχώριες εταιρείες.

Πως θα γίνει αυτό; Μέσω προώθησης premium προϊόντων: «Για τα αγροτικά μας προϊόντα πρέπει να ξεπεράσουμε το μοντέλο της χύμα πώλησης και να επικεντρωθούμε στα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ, χρειάζεται στοχευμένο branding με επικέντρωση στην Αμερική. Σημαντικότερο, δε, όλων είναι οι δοκιμασμένες συνεργασίες που έχουμε με εισαγωγείς, οι οποίες πρέπει να ενδυναμωθούν» πρόσθεσε ο κ. Πειμανίδης. «Να μην βασιζόμαστε όμως, μόνο εκεί, πρέπει να δημιουργούμε διασπορά, να εξαπλωθούμε και σε άλλες χώρες, για να μειώσουμε τον κίνδυνο».

Ο ρόλος της Amazon 

Εξάλλου, κοινός τόπος των ομιλητών του Συνεδρίου ήταν το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τους κανονισμούς και τις πολιτικές της Αμερικής, με την πιθανότητα ακόμα και κάποιων υποχωρήσεων. Σύμφωνα με τους ίδιους, η Αμερική είναι αγορά – στόχος, φέρνει τώρα 2,5 δις, αποτελεί το 7% των εξαγωγών,  δεν θα χαθεί με τους δασμούς στο 100%, όμως θα δημιουργηθούν διάφορα προβλήματα. Τα ΠΓΕ προϊόντα θα αντέξουν περισσότερο στην πίεση, όπως πχ το ποιοτικό και αναγνωρίσιμο ελαιόλαδο,  ενώ και οι πωλήσεις στο Amazon θα βοηθήσουν να διατηρηθούν τα ελληνικά προϊόντα στην αγορά του εξωτερικού.

Ανάγκη για αγορές ”αντίβαρο”

Ως εκ τούτου διατυπώθηκε η ανάγκη για αγορές- αντίβαρο, να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ΕΕ, η οποία παραμένει ισχυρή, όμως να γίνει άνοιγμα σε χώρες όπως η Κίνα, η Ιαπωνία, η Νότια Αφρική, και η Βραζιλία που έχει συνάψει τα τελευταία χρόνια εμπορικές σχέσεις με την ΕΕ.

Στο στόχαστρο, επίσης, μπορούν να μπουν η Νοτιοανατολικη Ασία και οι Αραβικές χώρες, που έχουν αδυναμία στα premium ελληνικά προϊόντα. «Οι αγορές όμως δεν ανοίγουν από τη μία μέρα στην άλλη, είναι μια προσπάθεια με κόπο και κόστος, είναι μια μακροχρόνια διαδικασία» επισημάνθηκε χαρακτηριστικά.

Χάνεται η ανταγωνιστικότητα

Για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι δασμοί για ένα από τα πιο σημαντικά εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας, την επιτραπέζια ελιά μίλησε στο πλαίσιο του συνεδρίου ο διευθύνων σύμβουλος της Γεωργούδης ΑΕ, Νέλος Γεωργούδης, η εταιρεία του οποίου πρωταγωνίστησε πριν από μερικούς μήνες σε ένα σημαντικό deal με επιχείρηση του εξωτερικού. Όπως τόνισε, κατά 90% η επιτραπέζια ελιά εξάγεται και μάλιστα σε πάνω από 100 αγορές, εξαγωγές που χρονολογούνται από το 1990, ενώ μαζί με την σταφίδα και τον καπνό είναι από τα προϊόντα που ήταν διαχρονικά στις ξένες αγορές. «Είναι το 9% όλων των ελληνικών εξαγωγών, πρόκειται για προϊόν προστιθέμενης αξίας, βρίσκεται σε όλα τα ράφια σήμερα στην Αμερική και είναι το προϊόν που θα πληγεί περισσότερο αν προχωρήσουν οι δασμοί προς το χειρότερο μετά τις 10 Ιουλίου«.

O Nέλος Γεωργούδης

Η εξαγωγική παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς άγγιξε τα 800 εκατ. ευρώ το 2024, φθάνοντας τους 230.000 τόνους, με την Ελλάδα να είναι πλέον δεύτερη στην κόσμο μετά την Ισπανία. «Με τους δασμούς χάνει το ελληνικό προϊόν την ανταγωνιστικότητά του, και σε σχέση με χώρες εκτός ΕΕ όπως πχ Τουρκία, Μαρόκο θα έχουμε μειονέκτημα. Και ήδη έχουμε αρχίσει να βιώνουμε την επίδραση, καθώς άρχισαν να γίνονται ακυρώσεις φορτώσεων και μειώσεις εξαγωγών αυτόν τον 1 ½ μήνα. Πριν από λίγες ημέρες, μάλιστα, παραλίγο να γίνουν σημαντικές ακυρώσεις γιατί ανακοινώθηκαν οι δασμοί του 50%, όταν αυτό επανήλθε στο 10%, έγιναν πάλι οι παραγγελίες» αποκάλυψε ο κ. Γεωργούδης. 

Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε ότι υπάρχει μεγάλη απειλή βιωσιμότητας επιχειρήσεων που είναι εκτεθειμένες στις αγορές του εξωτερικού και  αγορά και πλέον ζητείται εξαίρεση της ελληνικής επιτραπέζιας ελιάς από τους δασμούς, όπως είχε γίνει την προηγούμενη φορά, αλλά και οικονομική στήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων. Αυτό μπορεί να γίνει, όπως τόνισε, στο μοντέλο της Ισπανικής κυβέρνηση, η οποία πέρασε στο Κογκρέσο των Αντιπροσώπων μια δικαστική απόφαση, πακέτο στήριξης 14,1 δις ευρώ για να στηριχθούν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις πάνω στο ζήτημα των δασμών.

Το παράδειγμα των συνεταιριστικών ενώσεων για την προώθηση των ελληνικών φρούτων

Πέρα από τους κινδύνους των εξαγωγών, υπάρχουν και τα καλά νέα. Για παράδειγμα, η Cogrexpo που προωθεί τους τελευταίους μήνες τις εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων. Σύμφωνα με τον Χρήστο Γιαννακάκη, Πρόεδρο της Ένωσης «το εν λόγω σχήμα αποτελείται από 33 μεγάλες συνεταιριστικές ενώσεις της χώρας και έχει καθαρά εξαγωγικό προσανατολισμό. Είμαστε μια ομάδα που άντεξε στην οικονομική κρίση και έχει προσανατολισμό την αγορά. Αυτή την εμπειρία θέλουμε τη χρησιμοποιήσουμε για να δώσουμε μια ώθηση στα αγροτικά ελληνικά προϊόντα που είναι εξαιρετικής ποιότητας. Η αδυναμία που είχαμε μέχρι σήμερα ήταν η έλλειψη συγκέντρωσης όγκου και ποικιλίας ειδών, ήταν πολύ λίγα μέχρι σήμερα αυτά που μπορούσαμε να δώσουμε και έτσι χάναμε σημαντικές αγορές της Δυτικής Ευρώπης».

Κατά τον ίδιο, η μειωμένη παραγωγή ήταν εμπόδιο για ποιοτικές αγορές και μετά από μελέτη για το πως θα αντιμετωπίζονταν, έγινε η ίδρυση αυτής της εταιρείας: «Είναι μοντέλο δύσκολο, αλλά έπρεπε να γίνει. Στελεχώσαμε την εταιρεία με στελέχη της αγοράς και προχωράμε, υλοποιούμε ήδη δυο προγράμματα και υποβάλαμε αιτήσεις για άλλα δυο. Το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι η κλιματική αλλαγή, η οποία κάθε χρόνο φέρνει νέα θέματα, όπως η μείωση παραγωγής, άρα δεν μπορούμε να έχουμε έλεγχο στο τι θα δώσουμε προς πώληση».