Π. Τζωρτζάκης, επικεφαλής ΕΛΚΑΚ: Έχουμε ταλέντο, γνώση και δυνάμεις για να κάνουμε άλματα

Ενδιαφέροντα στοιχεία για την μέχρι τώρα λειτουργία του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ), το οποίο έχει ξεκινήσει να εργάζεται με στόχο την ανάπτυξη του επιχειρείν της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας από τον Ιούνιο του 2024, αλλά και για όσα έρχονται το προσεχές διάστημα μοιράζεται με το Financial Report ο επικεφαλής του, Παντελής Τζωρτζάκης.

Μάλιστα, όπως αποκαλύπτει, στην 89η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον ερχόμενο Σεπτέμβρη, αναμένεται να ανακοινωθεί ένα Innovation Challenge μέσω του οποίου θα δοθεί η δυνατότητα σε επιχειρήσεις να διαγωνιστούν στην επίλυση μια επιχειρησιακής απαίτησης που θα τεθούν και θα βραβευθούν οι πιο καινοτόμες και αποτελεσματικές προσεγγίσεις. Ταυτόχρονα, θα υπάρξει και σχετικό Pitching Booth όπου οι ενδιαφερόμενες εταιρείες θα έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν απευθείας τους επιχειρησιακούς ειδικούς του ΕΛΚΑΚ και να τους παρουσιάσουν τις δυνατότητες τους. ‘

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΕΛΚΑΚ ακολουθεί αντίστοιχα βήματα κέντρων από χώρες όπως το DIU (HΠΑ), της DGA (Γαλλία) και του DDRD (Ισραήλ), ενώ έχει επιλεγεί από την SG-Reform ( Ευρωπαϊκή Επιτροπή) για να λάβει τεχνική υποστήριξη για την προσαρμογή και ενσωμάτωση τέτοιων πρακτικών σε όλες τις λειτουργίες του.

Πρώτος χρόνος λειτουργίας

Σύμφωνα με τον κ. Τζωρτζάκη, ο πρώτος χρόνος λειτουργίας του ΕΛΚΑΚ ήταν μια σημαντική περίοδος, τόσο μιας αρχικής αναγνώρισης της αγοράς της αμυντικής βιομηχανίας, αλλά και ουσιαστικής δράσης. Κατά όσα αναφέρει ο ίδιος «θέσαμε γερές βάσεις ώστε ο οργανισμός να μπορέσει να κινηθεί με την ταχύτητα και αποτελεσματικότητα που απαιτούν οι καιροί και οι ανάγκες της χώρας. Χτίσαμε το λειτουργικό πλαίσιο και τις υποδομές του ΕΛΚΑΚ, από τη στελέχωση του οργανισμού με το κατάλληλο προσωπικό – επιχειρησιακούς, επιστήμονες και ανθρώπους της αγοράς – έως τον σχεδιασμό και την υλοποίηση βέλτιστων πρακτικών σε ότι αφορά τον προγραμματισμό των δράσεων μας».

Όπως καταθέτει σε γνώση του Financial Report, υπάρχουν 13 έργα στον αέρα τα οποία «ακουμπάνε» επιχειρησιακές ανάγκες στο υποθαλάσσιο/θαλάσσιο πεδίο, στην ξηρά, στον εναέριο χώρο και κυβερνοχώρο, με την τελευταία προκήρυξη , η οποία βγήκε στις αρχές Αυγούστου να αφορά σε διαστημικά συστήματα. Παράλληλα, το κέντρο ‘’τρέχει’’ την αναβάθμιση του anti-drone συστήματος «Κένταυρος».

Την ίδια στιγμή, από το ΕΛΚΑΚ χαρτογραφείται εκτενώς το εγχώριο οικοσύστημα αμυντικής καινοτομίας για να αποκρυπτογραφηθεί ο παλμός των πραγματικών και μεταβαλλόμενων δυνατοτήτων της αγοράς. «Είναι μια δράση που αρχίσαμε κατά τα μέσα Μαρτίου, και ήδη έχουμε καταγράψει περίπου 400 ελληνικές οντότητες με προοπτική διττής χρήσης στους 12 τεχνολογικούς τομείς στους οποίους εστιάζουμε. Κάποιοι από αυτοί είναι σε πιο τεχνολογικά ώριμο επίπεδο, ενώ άλλες επιχειρήσεις ή ερευνητικές ομάδες βρίσκονται σε πιο πρώιμο στάδιο και χρήζουν είτε χρηματοδοτικής ενίσχυσης για να επιταχύνουν την ανάπτυξή τους είτε συμβουλευτικής στήριξης» τονίζει ο επικεφαλής του ΕΛΚΑΚ στο Financial Report.

Οι πρώτες προκηρύξεις

Κατά όσα δηλώνει ο κ. Τζωρτζάκης οι πρώτες προκηρύξεις από πλευράς ΕΛΚΑΚ βγήκαν στον αέρα τον Φεβρουάριο του 2025 και αφορούσαν στην ανάπτυξη USV (θαλάσσιου μη επανδρωμένου συστήματος) και στην ανάπτυξη συστήματος διαχείρισης μάχης.

«Η ανταπόκριση που λάβαμε ήταν πραγματικά εντυπωσιακή με περίπου 30 προτάσεις να υποβάλλονται μόνο για τον διαγωνισμό του USV. Δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός, καθώς σε επόμενη προκήρυξη που αφορούσε την ανάπτυξη Cargo UAV (μη επανδρωμένου συστήματος μεταφοράς φορτίου), λάβαμε περίπου 45 προτάσεις! Αυτό μας δείχνει ότι υπάρχει προοπτική και υπάρχει η διάθεση από την αγορά να μπει το «τερέν» επισημαίνει.

Πλέον, έναν χρόνο και κάτι μετά την ίδρυσή του, το ΕΛΚΑΚ αριθμεί 8 προκηρύξεις και 5 προσκλήσεις προκαταρκτικής διαβούλευσης, ενώ εντός του 2025 θα ανακοινωθούν και άλλες. Η πιο πρόσφατη προκήρυξη  που δημοσιεύθηκε ήταν αυτή στις αρχές Αυγούστου, η οποία αφορά στην εγχώρια ανάπτυξη δορυφόρου ISR. Πρόκειται για έργο που προβλέπει την εξ’ ολοκλήρου κατασκευή του στην Ελλάδα, συνολικού προϋπολογισμού 25.000.000,00€ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.

Μεγάλο ενδιαφέρον

Με βάση, εξάλλου, τα όσα αναφέρει ο κ. Τζωρτζάκης, το ενδιαφέρον από εγχώριες επιχειρήσεις για έργα αμυντικής βιομηχανίας είναι σημαντικό: «Βέβαια, το ενδιαφέρον είναι μεγάλο. Το στοίχημα για εμάς είναι να προσελκύσουμε εταιρείες διττής χρήσης – δηλαδή πέραν από τις εταιρείες με αμιγώς αμυντική δραστηριότητα, να καταφέρουμε να δραστηριοποιηθούν στον τομέα και εταιρείες άλλων κλάδων, οι τεχνολογίες και δυνατότητες των οποίων έχουν εφαρμογή και στην άμυνα. Για παράδειγμα, οι εταιρείες τηλεπικοινωνίας έχουν σημαντικές λύσεις που ανταποκρίνονται σε επιχειρησιακές ανάγκες που αφορούν στην κυβερνοασφάλεια, την πληροφορική και τις επικοινωνίες. Η φαρμακοβιομηχανία και το biotech μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την ανθεκτικότητα και τις αντοχές του σύγχρονου μαχητή στο πεδίο μάχης. Οι εταιρείες που εξειδικεύονται σε λύσεις ΑΙ μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην επιτάχυνση και αποτελεσματικότητά λήψης αποφάσεων , την στοχοποίηση, την επιτήρηση κοκ. Είναι περίπου 400 «δυνάμεις» που έχουμε αναγνωρίσει. Πολλές εκ των οποίων είναι νεοφυείς επιχειρήσεις, ενώ επίσης πολλές είναι εκείνες που δεν είναι καταχωρημένες σε υπάρχοντα μητρώα καινοτομίας ή αμυντικής επιχειρηματικότητας. Άρα το δυναμικό της χώρας είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ότι πιστεύαμε – και εκτιμώ πως οι 400 είναι μόνο η αρχή».

Το επόμενο κύμα έργων- Ύψος επενδύσεων

Το υπόλοιπο του 2025 αναμένεται να έχει συνέχεια στον σχεδιασμό έργων: «Αυτήν την στιγμή προγραμματίζουμε 3-4 ακόμα έργα να ανακοινωθούν εντός του 2025, ενώ ήδη συζητάμε και σχεδιάζουμε από κοινού με τον ΣΤ Κλάδο του ΓΕΕΘΑ και τα Επιτελεία για τον προγραμματισμό του 2026. Η χρηματοδότηση των προγραμμάτων μας προκύπτει από το 2.5% του εξοπλιστικού προϋπολογισμού του Υπουργείου Άμυνας» εξηγεί ο κ. Τζωρτζάκης.

Ο ίδιος πάντως, κάνει λόγο για το γεγονός ότι μπορεί η Ελλάδα να κερδίσει το χαμένο χρόνο στον κλάδο της αμυντικής βιομηχανίας. «Ναι, είμαι βέβαιος ότι έχουμε το ταλέντο, την επιστημονική γνώση και τις καινοτόμες δυνάμεις για να κάνουμε άλματα. Αλλά το «παιχνίδι» θα κριθεί στην δυνατότητα ολόκληρου του οικοσυστήματος να προσαρμοστεί και να υιοθετήσει μια νέα νοοτροπία, που βασίζεται στην συνεργατικότητα, το διάλογο και την ανταλλαγή ιδεών και πρακτικών. Δεν νοείται να υπηρετείς έναν εθνικό σκοπό σε “silo.” Αυτά είναι στοιχεία μιας φιλοσοφίας εξωστρέφειας που πρέπει να διακατέχει ό,τι κάνουμε για να κερδίσουμε χαμένο έδαφος».

Σε ποιες κατηγορίες αμυντικών έργων θα επικεντρωθεί το ΕΛΚΑΚ – Ο ρόλος του ΑΙ

Το ΕΛΚΑΚ επικεντρώνεται σε 12 τεχνολογικούς τομείς που έχουν τόσο αμυντική όσο και πολιτική εφαρμογή. Το ΑΙ τους διαπερνά όλους, οπότε υπάρχει η δυνατότητα και η απαίτηση η χρήση του ΑΙ να βελτιστοποιήσει διαδικασίες, ροές, λειτουργίες και την αποτελεσματικότητα λύσεων σε κάθε έναν από τους τομείς. Ενδεικτικά κάποιοι τομείς είναι:
-Επίγνωση κατάστασης, επιτήρηση, διοίκηση & έλεγχος (C2), στοχοποίηση που αφορά στην ενίσχυση της επίγνωσης της κατάστασης μέσω τεχνολογιών παροχής πληροφόρησης σε πραγματικό χρόνο που επιτρέπουν αυτοματοποιημένο εντοπισμό και παρακολούθηση στόχων, διαλειτουργικότητα και συγχρονισμό μεταξύ πεδίων επιχειρήσεων, διασφαλίζοντας άμεση απόκριση και βέλτιστη επιχειρησιακή αποδοτικότητα σε σύνθετα περιβάλλοντα απειλών.
– Προστασία κρίσιμων υποδομών μέσω πολυεπίπεδων αμυντικών λύσεων, βασισμένων σε τεχνολογίες αιχμής όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η κυβερνοασφάλεια, τα αυτοθεραπευόμενα υλικά καθώς και άλλων συναφών τεχνολογιών, διασφαλίζοντας επιχειρησιακή συνέχεια και αποτελεσματική απόκριση τόσο σε φυσικές απειλές όσο και σε απειλές στον κυβερνοχώρο.
– Πληροφοριακά Συστήματα, Επικοινωνίες & Κυβερνοασφάλεια που αφορά στην ανάπτυξη ασφαλών και ανθεκτικών δικτύων επικοινωνίας μέσω τεχνολογιών αιχμής, όπως η κβαντική κρυπτογράφηση, το blockchain και η τεχνητή νοημοσύνη, για διασφάλιση της ακεραιότητας, διαθεσιμότητας και εμπιστευτικότητας των δεδομένων, έγκαιρη ανίχνευση και απόκριση σε κυβερνοαπειλές, υποστήριξη διαλειτουργικότητας μεταξύ ετερογενών στρατιωτικών δικτύων με αποδοτική διαχείριση φάσματος.
– Ανάπτυξη Ικανοτήτων, Ανθεκτικότητα & Οργάνωση Ανθρώπινου Δυναμικού που αφορά στην βελτιστοποίηση της απόδοσης του ανθρώπινου δυναμικού μέσω τεχνητής νοημοσύνης, προηγμένων μεθόδων εκπαίδευσης (VR/AR), βιομετρικής παρακολούθησης και τεχνικών νευροανάδρασης σε πραγματικό χρόνο, ενισχύοντας την εξατομίκευση, την ψυχική ανθεκτικότητα και την ταχεία ανάπτυξη δεξιοτήτων σε απαιτητικά επιχειρησιακά περιβάλλοντα.
Επιπλέον, υπάρχει εστίαση στους αισθητήρες (Ενεργητικοί/Παθητικοί) , τα συστήματα πρόωσης & ενέργειας, οπλικά συστήματα & πυρομαχικά, μη επανδρωμένα συστήματα & αντιμέτρα, πλατφόρμες & ολοκληρωμένα και διαστημικά συστήματα.