Πιερρακάκης για ΕΛΤΑ: Υπόσχεται (πάλι) μέλλον, αποφεύγει το λογαριασμό

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης εμφανίστηκε στη Βουλή για να παρουσιάσει το νέο σχέδιο του Υπερταμείου για τα ΕΛΤΑ, διαβεβαιώνοντας ότι «δεν προβλέπεται κλείσιμο, προβλέπεται μετασχηματισμός» και ότι «το ταχυδρομείο μετασχηματίζεται για να μπορέσει να μείνει παρόν». Ωραία λόγια. Όμως η κοινωνία δεν χρειάζεται άλλο ένα επικοινωνιακό περίβλημα. Χρειάζεται απαντήσεις. Γιατί το πρόβλημα των ΕΛΤΑ δεν είναι μόνο το αν θα αλλάξει ταμπέλα ένα κατάστημα ή αν θα μπει ένα “shop-in-shop” σε σούπερ μάρκετ. Είναι το πώς φτάσαμε εδώ, ποιος λογοδότησε για τα οικονομικά, τι πήγε στραβά και ποιος αναλαμβάνει πολιτική ευθύνη για μια δημόσια εταιρεία που έχει περάσει χρόνια μέσα σε ζημιές.

Τι βαφτίζεται «μετασχηματισμός»
Στο σχέδιο που περιέγραψε ο υπουργός, 158 σημεία θα «μετασχηματιστούν» με διαφορετικά μοντέλα:
Σε 28 περιπτώσεις, επειδή υπάρχει ΕΛΤΑ Courier σε απόσταση 100–200 μέτρων, εξετάζεται να “αναλάβει” το έργο εκείνο το σημείο.
Για 113 καταστήματα, ο “μετασχηματισμός” θα γίνει μόνο όταν βρεθεί πράκτορας και αφού ενημερωθούν οι πολίτες.
17 καταστήματα τελικά εξαιρούνται, επειδή καλύπτουν ανάγκες τραπεζικών συναλλαγών.
Παράλληλα, επεκτείνεται το “shop-in-shop”, που λειτουργεί ήδη σε πάνω από 500 σημεία.

Τα “χαμένα εκατομμύρια” δεν είναι σύνθημα είναι αριθμοί και ευθύνη
Ο υπουργός μίλησε για ευρωπαϊκούς κανόνες χρηματοδότησης και για το «κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή» που θα κριθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σαν να είναι οι Βρυξέλλες το άλλοθι για όλα. Όμως τα ΕΛΤΑ δεν είναι θεωρία. Είναι ισολογισμοί και πραγματικά μεγέθη που έχουν επιβαρύνει τον φορολογούμενο και έχουν δημιουργήσει ανασφάλεια σε εργαζόμενους και τοπικές κοινωνίες.
Δημοσιεύματα καταγράφουν ζημιές για σειρά ετών (ενδεικτικά: 2021 ζημιές 131,5 εκατ., 2022 ζημιές 27,917 εκατ., 2023 ζημιές 28,73 εκατ., 2024 ζημιές 8,37 εκατ.) και περιγράφουν μια «μαύρη τρύπα» εκατοντάδων εκατομμυρίων σε βάθος χρόνου.

Ακολουθεί ολόκληρη η εισήγηση του Υπουργού:

Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Ξεκινώ με την προφανή παραδοχή του ενδιαφέροντος που θεωρώ ότι όλοι έχουμε για τον οργανισμό για τον οποίο θα συζητήσουμε. Και αυτό το λέω υπό την έννοια το ότι είχαν ακουστεί πάρα πολλά τα προηγούμενα χρόνια, ακόμη και η λέξη «ξεπούλημα» είχε μπει στη συζήτηση περί των Ελληνικών Ταχυδρομείων και νομίζω ότι κάτι τέτοιο είναι εντελώς αντιφατικό με την απόφαση μιας κυβέρνησης να κάνει μια μνημειώδη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στον Οργανισμό για να μπορέσει να διαφυλάξει τον εθνικό και το δημόσιο χαρακτήρα. Και αυτό το αναφέρω στην αρχή της συζήτησης γιατί είναι υπό μία έννοια ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Προσθέτω όμως σε αυτό, αυτό το οποίο είπε ο κ. Τέμπος: Ο τρόπος με τον οποίο δύνασαι να κάνεις τη στήριξη αυτού του Οργανισμού δυστυχώς δεν είναι ο ίδιος, λόγω των ευρωπαϊκών κανόνων, με τον τρόπο με τον οποίο, για παράδειγμα, στηρίζεις μια κλασική δομή του Ελληνικού Δημοσίου. Από τη στιγμή στην οποία τα ΕΛΤΑ λειτουργούν σε μια ιδιωτική αγορά, διέπονται από κριτήρια ιδιώτη. Άρα δεν μπορεί, να το πω απλά, να έρθει το ελληνικό κράτος και να υπογράψει μία χρηματοδότηση στα Ελληνικά Ταχυδρομεία έτσι απλά. Όποια χρήματα μπαίνουν πρέπει να διέπονται από συγκεκριμένα κριτήρια. Όταν έγινε, λοιπόν, η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, τι ήρθαμε να κάνουμε; Ήρθαμε να κάνουμε το εξής βασικά: Να πληρώσουμε τα χρήματα της καθολικής υπηρεσίας, που δεν είχαν πληρωθεί επί της προηγούμενης κυβέρνησης, και να βάλουμε μια έξτρα χρηματοδότηση η οποία όμως διεπόταν από έναν ευρωπαϊκό κανόνα που λέγεται «το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή». Και αυτό θα κριθεί -τονίζω- από τις Βρυξέλλες το επόμενο διάστημα, αν, δηλαδή, όντως αυτή η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου πληρούσε το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή. Αυτό γιατί το αναφέρω; Αυτό το αναφέρω γιατί οι επιλογές οι οποίες πρέπει να ληφθούν για να γυρίσει ο Οργανισμός σε λειτουργική κερδοφορία όπως ακριβώς αναφέρθηκε πριν, είναι αναγκαίες και – ανεξάρτητα από το τι θα ειπωθεί σήμερα εδώ – θα ήταν αναγκαίες, όποιος και αν κυβερνούσε, για να μπορέσει αυτός ο Οργανισμός να λειτουργήσει και να είναι ανοιχτός στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Αυτά είναι τα δεδομένα πάνω στα οποία κινούμαστε. Το δεύτερο δεδομένο πάνω στο οποίο κινούμαστε ποιο είναι; Ποια είναι αυτή η αγορά. Η αλληλογραφία έχει μειωθεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και λόγω της ψηφιοποίησης, κατά 90%. Έχεις δηλαδή πτώση στο γράμμα 90%. Ποια είναι η βασική αγορά που λειτουργούν άρα και η ιδιωτική αγορά λειτουργίας; Τα πακέτα, το courier. Και εκεί έχει υπάρξει επιτυχής λειτουργία της εταιρείας τα τελευταία χρόνια, που δεν πρέπει να αδικηθεί, η οποία είναι ότι από την 5η θέση στο courier ανέβηκαν στη 2η. Αυτό λένε τα δεδομένα. Φυσικά βρισκόμαστε σήμερα εδώ διότι είχε υπάρξει μία άστοχη, κατά την κρίση μας, απόφαση. Ποια; Εγώ την είχα χαρακτηρίσει και επικοινωνιακά και επιχειρησιακά, παρά τα καλά τα οποία έχουν γίνει. Επικοινωνιακά υπό την έννοια ότι δεν έχει εξηγηθεί στο σύνολο της επικράτειας της χώρας το τι μπορεί να κάνει σήμερα ένας ταχυδρόμος χρησιμοποιώντας απλές τεχνολογίες όταν χτυπάει την πόρτα του σπιτιού. Αυτό έπρεπε να έχει εξηγηθεί περαιτέρω, δεν είναι γνωστό στον βαθμό κατά των οποίων μπορεί όντως, σήμερα, ο ταχυδρόμος να κάνει πράγματα. Και το δεύτερο είναι ότι, κατά την κρίση μας πάλι, δεν είχαν εξηγηθεί όλες οι δυνατότητες εναλλακτικών στο σύνολο των περιοχών, δεν είχαν εξερευνηθεί μάλλον, όπως και θα όφειλαν να είχαν εξερευνηθεί. Το αναφέρω αυτό, γιατί; Ανέφερα τα διεθνή συμφραζόμενα και τα ευρωπαϊκά συμφραζόμενα. Σας καλώ, καλώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ανοίξτε όποιο site θέλετε να δείτε τι συμβαίνει σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης αυτή τη στιγμή. Διεξάγεται μια παρεμφερή συζήτηση σε σχέση με τα ταχυδρομεία των αντίστοιχων χωρών, όπου προσπαθούν να βρουν τις αντίστοιχες λύσεις για να διαχειριστούν και τα κόστη τους και την κάλυψη σε εθνικό επίπεδο για όλους. Λίγο πολύ, δηλαδή, αντιμετωπίζουμε όλοι σε όλη την Ευρώπη – σε όλον τον κόσμο, μάλλον – την ίδια εξίσωση για τα ταχυδρομεία μας. Και επειδή υπάρχει αυτή η αντίδραση και αυτή η αίσθηση, ειδικά στις κοινωνίες τις τοπικές, μακριά από τα αστικά κέντρα, σε σχέση με το ρόλο που πρέπει και μπορούν να επιτελούν τα ταχυδρομεία, υπάρχει και η αντίστοιχη ευαισθησία σε όλον τον κόσμο. Αυτό είναι που υπογραμμίζει περισσότερο αυτή τη συζήτηση. Άρα, στο σχέδιο στο οποίο η νέα διοίκηση, μεταβατική αυτή τη στιγμή, υπό την εποπτεία του Υπερταμείου, θα διαχειριστεί, δεν προβλέπεται κλείσιμο, προβλέπεται μετασχηματισμός. Μετασχηματισμός, συγκεκριμένα, 158 καταστημάτων. Βάζω έναν αστερίσκο εξαίρεσης, θα εξηγήσω τι εννοώ με αυτό. Ο αστερίσκος είναι οι περιπτώσεις στις οποίες υπάρχει άλλο κατάστημα της courier στα 100 ή στα 200 μέτρα. Θεωρώ, αντικειμενικά, ότι για έναν οργανισμό που πρέπει να τον διαφυλάξουμε, το να υπάρχει μια εναλλακτική στα 100 ή στα 200 μέτρα είναι κάτι ορθολογικό να το λάβουμε υπ’ όψιν μας στην αναδιάρθρωση του δικτύου. Στα υπόλοιπα 113 καταστήματα θα υπάρξει μετασχηματισμός μόνο όταν βρεθεί πράκτορας των ΕΛΤΑ και διασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες έχουν ενημερωθεί για τη μετάβαση, 100 ή 200 μέτρα ΕΛΤΑ courier. Και θέλω να τονίσω ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον τοπικών καταστηματαρχών, ανθρώπων της γειτονιάς, της ίδιας της κοινωνίας, συνολικότερα. Εξετάζουμε, δηλαδή, επίσης τις πραγματικές ανάγκες εξυπηρέτησης κάθε περιοχής. Πού πληρώνονταν οι περισσότεροι λογαριασμοί, πού υπήρχε αυξημένη χρήση εργόσημου, πού κυριαρχούσε η αποστολή δεμάτων. Και μόνο εάν υπάρχει κοντινό τραπεζικό κατάστημα ή ATM και διασφαλίζεται στο 100% η εξυπηρέτηση του πολίτη θα προχωρήσουν στην αναδιοργάνωση. Γι’ αυτό και 17 καταστήματα από την αρχική λίστα τελικά δεν θα μετασχηματιστούν. Γιατί; Γιατί καλύπτουν κρίσιμες ανάγκες τραπεζικών συναλλαγών. Και αυτό δείχνει ότι υπάρχει αλλαγή στο σχέδιο. Αυτό δείχνει ότι καμία απόφαση δεν λαμβάνεται μηχανιστικά. Αυτό δείχνει ότι καμία τοπική κοινωνία δεν μένει μετέωρη. Τί εννοώ με τους τοπικούς καταστηματάρχες; Κεντρικός πυλώνας της νέας προσέγγισης είναι το «shop-in-shop». Το «shop in shop» είναι η παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών μέσα σε καταστήματα της γειτονιάς, που ήδη λειτουργούν. Σουπερμάρκετ, βιβλιοπωλεία, πρακτορεία τύπου, καταστήματα καθημερινής εξυπηρέτησης. Υιοθετήθηκαν κατά κόρον και επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης, όπως γνωρίζετε πάρα πολύ καλά. Άρα, δεν είναι πείραμα – και η προηγούμενη κυβέρνηση το είχε κάνει – και επί των ημερών μας έχει γίνει. Λειτουργούν ήδη σε περισσότερα από 500 σημεία σε όλη τη χώρα, σε αστικές, ημιαστικές και απομακρυσμένες περιοχές κι έχουν αποδείξει στην πράξη ότι μπορούν να λειτουργήσουν απολύτως αποτελεσματικά με εμφανή σήμανση των ΕΛΤΑ. Με βασικές ταχυδρομικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, με διευρυμένο ωράριο εξυπηρέτησης και με σημαντικά χαμηλότερο λειτουργικό κόστος, γιατί οφείλουμε να το λάβουμε υπόψη μας, αν όντως μας νοιάζει ο οργανισμός. Και μας νοιάζει. Άρα, το ταχυδρομείο μετασχηματίζεται για να μπορέσει να μείνει παρόν. Τα πρακτορεία ΕΛΤΑ είναι συνεργαζόμενα σημεία εξυπηρέτησης που θα λειτουργήσουν λοιπόν βάσει σύμβασης με την ΕΛΤΑ ΑΕ. Οι υπηρεσίες, οι τιμές, οι όροι παροχής και διαδικασίες καθορίζονται αποκλειστικά από την ΕΛΤΑ, η οποία θα διατηρήσει πλήρη έλεγχο και εποπτεία. Και έτσι θα διασφαλιστεί η εξυπηρέτηση μικρών κοινοτήτων και περιοχών, όπου ένα πλήρες κατάστημα δεν είναι επιχειρησιακά ή οικονομικά βιώσιμο, αλλά η φυσική παρουσία του κράτους παραμένει αναγκαία. Επειδή άκουσα πριν και ένα σχόλιο σε σχέση με τη βιωσιμότητα των καταστημάτων ότι ο πρώτος τρόπος για να δει κάνεις κάτι είναι να πάρεις τα οικονομικά ενός καταστήματος καθ’ αυτά. Αλλά, όσοι, έχετε εργαστεί σε επιχειρήσεις ή έχετε λειτουργήσει σε επιχειρήσεις, ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι δεν αρκεί μόνο να πάρεις ένα κατάστημα απομονωμένα ή μια δομή απομονωμένα και να τη δεις σαν «cost center». Πρέπει να δεις το συνολικότερο κόστος του οργανισμού και πώς εντάσσεται αυτό μέσα σε αυτό για να μπορέσεις να διασφαλίσεις τα ευρύτερα οικονομικά του οργανισμού. Ξαναλέω. Η οικονομική συζήτηση θα μπορούσε να είναι μειωμένη σαν παράμετρος, αν θα είχαμε, αν θα διατηρούσαμε τη νομική δυνατότητα ο κύριος Παπαστεργίου ή εγώ ως Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών να υπογράψουμε μια επιταγή για να χρηματοδοτήσουμε τον οργανισμό αύριο. Κάτι τέτοιο θα ήταν παράνομο. Άρα αυτό δεν γίνεται να γίνει. Άρα, για να διασφαλιστεί ο οργανισμός οφείλουν τα δημόσια οικονομικά του να είναι κυρίαρχο και κεντρικό κομμάτι της συζήτησης, αν όντως ο οργανισμός μας νοιάζει και δεν είναι η ρητορική γύρω από αυτό μια άσκηση υποκρισίας. Άρα, η συζήτηση μετατοπίζεται στις διαθέσιμες εναλλακτικές, στην κάλυψη των πολιτών, σε αυτούς τους οποίους όλοι μας υπηρετούμε σε αυτή την αίθουσα και ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται πλήρως από την αναπροσαρμογή η οποία γίνεται στο συγκεκριμένο σχέδιο σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες. Σας ευχαριστώ πολύ.