Politico: Οι ΗΠΑ απείλησαν διπλωμάτες της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για την «πράσινη» ναυτιλία – Η θέση Μητσοτάκη

Οι Ευρωπαίοι διαπραγματευτές έγιναν προσωπικά στόχος των Αμερικανών ομολόγων τους κατά τη διάρκεια μιας βάναυσης διαπραγμάτευσης σχετικά με τους κανόνες για την πράσινη ναυτιλία, δήλωσαν αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο POLITICO – ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο τέχνασμα που άφησε τους διπλωμάτες συγκλονισμένους μετά τη συνάντηση. 

Οι απειλές έγιναν τον περασμένο μήνα, καθώς οι ΗΠΑ έκαναν ελιγμούς για να μπλοκάρουν μια νέα προσπάθεια φορολόγησης της ρύπανσης σε μια συνάντηση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού στο Λονδίνο.

Οκτώ απεσταλμένοι, αξιωματούχοι και παρατηρητές της κοινωνίας των πολιτών από την Ευρώπη, στους οποίους δόθηκε η ανωνυμία για να περιγράψουν τις τεταμένες συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών και να προστατεύσουν τις σχέσεις τους με τους εμπλεκόμενους, επιβεβαίωσαν ότι οι εθνικοί αντιπρόσωποι ανέφεραν ότι είχαν απειληθεί με προσωπικές συνέπειες εάν στρεφόντουσαν εναντίον της Ουάσινγκτον.

«Οι διαπραγματευτές μας δεν είχαν ξαναδεί κάτι τέτοιο σε καμία διεθνή συνομιλία», δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος, ο οποίος είχε μιλήσει με τους διαπραγματευτές. «Κλήση ατόμων στην αμερικανική πρεσβεία στο Λονδίνο – εκφοβισμός, απειλές για διακοπή των εργασιών, απειλές για απώλεια βίζας από μέλη της οικογένειάς τους».

Ένας άλλος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρόσθεσε ότι οι διπλωμάτες επέστρεψαν στα σπίτια τους ταραγμένοι μετά τις συναντήσεις: «Λάβαμε σχόλια από αρκετά άτομα που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις σχετικά με την πίεση που αντιμετώπισαν».

Από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στο αξίωμα, η κυβέρνηση έχει επιδιώξει να υπονομεύσει την παγκόσμια πολιτική για το κλίμα και να προωθήσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ για τα ορυκτά καύσιμα. Ο πρόεδρος έχει χαρακτηρίσει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη «απάτη». Ήταν ιδιαίτερα εξοργισμένος με την προσπάθεια για τις εκπομπές ρύπων από τη ναυτιλία, λέγοντας ότι θα έπληττε τους Αμερικανούς ναυτιλιακούς με αδικαιολόγητους φόρους.

Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός είναι ένας οργανισμός του ΟΗΕ που ρυθμίζει την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία. Τα μέτρα που λαμβάνονται εκεί επιβάλλονται από τα 176 κράτη μέλη του — σχεδόν κάθε έθνος στη Γη με ακτογραμμή. Η ΕΕ δεν είναι μέλος, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ είχαν υποστηρίξει νωρίς το μέτρο του φόρου άνθρακα. 

Η στρατηγική των ΗΠΑ παρουσιάστηκε δημόσια πριν από τη συνάντηση, με δελτίο τύπου που υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών, Μεταφορών και Ενέργειας των ΗΠΑ. Εκτός από τις απειλές για δασμούς, λιμενικά τέλη και περιορισμούς στις θεωρήσεις για τα πληρώματα, οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι θα εξετάσουν επίσης «κυρώσεις σε αξιωματούχους που χρηματοδοτούν πολιτικές για το κλίμα που καθοδηγούνται από ακτιβιστές».

Μόνο δύο μέλη της ΕΕ αποχώρησαν από το μπλοκ: οι μεγάλες ναυτιλιακές χώρες, η Κύπρος και η Ελλάδα, με την τελευταία να ισχυρίζεται ότι η επιλογή της δεν είχε καμία σχέση με την πίεση των ΗΠΑ.

«Είχαμε πάρει την απόφασή μας πολύ πριν εμπλακούν οι ΗΠΑ σε αυτό και είχαμε εκφράσει τις ανησυχίες μας», δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, η χώρα του οποίου διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές βιομηχανίες στον κόσμο, στο POLITICO σε συνέντευξή του αφότου η Αθήνα άλλαξε την ψήφο της και υποστήριξε την αναβολή. «Θέλω να είμαι πολύ σαφής… Δεν μίλησα με τον Πρόεδρο Τραμπ για αυτό». 

Η νέα κανονικότητα

Η χρήση προσωπικών απειλών σε μια διεθνή διαπραγμάτευση αποτελεί μια ακόμη απόκλιση της κυβέρνησης Τραμπ από τους διπλωματικούς κανόνες και σηματοδοτεί περαιτέρω ένταση στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.

Οι απειλές δεν περιορίστηκαν στις ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες, σύμφωνα με αξιωματούχους και συμμετέχοντες που ενημερώθηκαν για τα γεγονότα στο Λονδίνο.

«Έχω άμεση επίγνωση των απειλών που διατυπώνονται προς χώρες της ΕΕ και νησιωτικά κράτη», δήλωσε ένας παρατηρητής από μια ομάδα της κοινωνίας των πολιτών, ο οποίος ενημερώθηκε για το θέμα από μια αντιπροσωπεία.

Οι αντιπρόσωποι που εκτέθηκαν στην εκστρατεία εκφοβισμού δεν ήταν πρόθυμοι να μιλήσουν δημόσια, φοβούμενοι ότι οι ΗΠΑ θα τηρούσαν τα τελεσίγραφά τους. Οι Financial Times ανέφεραν για πρώτη φορά τις προσωπικές απειλές προς τους αντιπροσώπους.

Σε μια οριακή ψηφοφορία, η σύνοδος κορυφής επέλεξε να αναβάλει τον φόρο εκπομπών για ένα χρόνο – ένα κατόρθωμα που θεωρήθηκε από πολλούς ως ένα σχεδόν θανάσιμο πλήγμα για το μέτρο και μια σημαντική νίκη για τον Τραμπ. Δεκάδες χώρες από την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τη Λατινική Αμερική και την Ασία συμφώνησαν με την αναβολή.

Άλλοι αξιωματούχοι που μίλησαν με τους αντιπροσώπους δήλωσαν έκπληκτοι με το πόσο έντονα ήταν έτοιμοι οι Αμερικανοί να ασκήσουν πιέσεις στις αντιπροσωπείες.

Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, δήλωσε ότι αυτός και η υπουργός Γεωργίας Μπρουκ Ρόλινς είχαν τηλεφωνήσει προσωπικά σε περισσότερες από 20 χώρες για να τις πιέσουν. Ένας ανώτερος δυτικός διπλωμάτης επιβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ απείλησαν τις χώρες της Καραϊβικής με δασμούς εάν δεν συμφωνούσαν να αναβάλουν την απόφαση για τις εκπομπές ρύπων από τις θαλάσσιες μεταφορές.

Κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας συνεδρίασης του ΙΜΟ, η «διαδικασία ήταν σε εξέλιξη», δήλωσε ο παρατηρητής. Σε τουλάχιστον μία περίπτωση, Αμερικανοί αντιπρόσωποι προσέγγισαν μια άλλη αντιπροσωπεία στην ολομέλεια και εξέδωσαν παρόμοια σειρά τελεσιγράφων. «Υπήρξε αρκετή αναστάτωση μεταξύ των αντιπροσώπων». 

Σε ένα διάλειμμα για καφέ κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο υπουργός Κλίματος του Βανουάτου, Ραλφ Ρεγκενβάνου, δήλωσε στο POLITICO ότι άλλα νησιωτικά έθνη έχουν υποστεί «αδιάκοπη πίεση» από τις ΗΠΑ. «Γίνονται ανοησίες», είπε.

Αν και οι σκληρές τακτικές δεν είναι κάτι καινούργιο στις διεθνείς συνομιλίες, η σθεναρή προσέγγιση των ΗΠΑ στο Λονδίνο θεωρήθηκε εξαιρετική.

«Η πίεση των ΗΠΑ δημιούργησε μια ατμόσφαιρα φόβου, η οποία με τη σειρά της δημιούργησε χάος που τελικά οδήγησε στην καθυστέρηση της υιοθέτησης», δήλωσε ο Christiaan De Beukelaer, λέκτορας πολιτικών για το κλίμα και τις θαλάσσιες μεταφορές στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, ο οποίος ήταν παρών στις συνομιλίες ως παρατηρητής.

«Μόλις περιπλανηθείς απειλώντας χώρες, υπονομεύεις τον σχεδιασμό και τη λειτουργία του πολυμερισμού όπως αυτός προέκυψε από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», πρόσθεσε.

Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ αρνήθηκε να σχολιάσει αυτό που χαρακτήρισε «ιδιωτικές διπλωματικές συνομιλίες». Αλλά σε ένα άρθρο γνώμης στην Wall Street Journal, ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο υπερασπίστηκε την προσπάθεια κατά της τιμής του άνθρακα.

«Οι προσπάθειές μας για την οικοδόμηση συνασπισμών απέδωσαν καρπούς, αποδεικνύοντας ότι η πραγματική διπλωματία που βασίζεται στο εθνικό συμφέρον – το δικό μας και το δικό τους – μπορεί να ματαιώσει ανεξέλεγκτα γραφειοκρατικά σχέδια. Σε περίπτωση που αυτή η πρωτοβουλία ή οποιαδήποτε άλλη παρόμοια προκύψει ξανά από τη γραφειοκρατία του ΟΗΕ, ο συνασπισμός μας εναντίον της θα είναι έτοιμος – και μεγαλύτερος», δήλωσε ο Ρούμπιο.