Φάρμακο: Στάση αναμονής από τις εγχώριες εταιρείες μετά την ξαφνική επιβολή δασμών από Τραμπ

Στάση αναμονής τηρούν οι εκπρόσωποι της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας, η οποία έχει δεσμούς με τις ΗΠΑ κυρίως μέσω πολυεθνικών που διαθέτουν στη χώρα μας φάρμακα, αλλά και μέσω ελληνικών επιχειρήσεων που έχουν ξεκινήσει εξαγωγές φαρμάκων, μετά την ξαφνική επιβολή δασμών 100% σε φάρμακα και φαρμακευτικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Με δεδομένο ότι οι εξαγωγές από πλευράς ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών είναι ακόμα σε πολύ μικρό ποσοστό, κάτω του 10%, οι φορείς των φαρμακοβιομηχανιών στην Ελλάδα τονίζουν ότι παρακολουθούν τις εξελίξεις, δίνουν ένα περιθώριο αναστροφής του κλίματος, λόγω του γεγονότος ότι πολλές φορές υπήρξαν ανακοινώσεις περί δασμών που τελικά δεν ίσχυσαν ή ίσχυσαν σε μικρότερο βαθμό ενώ υπάρχει και στάση αναμονής λόγω της ”κοινής γραμμής” που ακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με τις εξαγγελίες του Προέδρου Τραμπ, που αφορούν τις φαρμακοβιομηχανίες. Παρόλαυτα, εκφράζεται μια γενικότερη ανησυχία για το πώς μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα στο μέλλον, καθώς η αγορά των ΗΠΑ είναι σημαντική και υπάρχουν σκέψεις και πλάνα από τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες για περισσότερες εξαγωγές τα επόμενα χρόνια. Αν λάβουμε υπόψη, δε, ότι τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχει έκρηξη επενδύσεων για νέες μονάδες από τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, οι οποίες αντικατοπτρίζουν περισσότερη εξωστρέφεια και προς τις ΗΠΑ, μια τέτοια διαδικασία θα καθυστερήσει ή ακόμα και θα ανατρέψει τους αρχικούς σχεδιασμούς.

Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση του Γενικού Διευθυντή της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανιών (ΠΕΦ), Αθανάσιου Κοτσιαρού στο Financial Report: «Θεωρώ ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα για να γνωρίζουμε πως θα κινηθούμε απέναντι στις νέες εξαγγελίες Τραμπ, στην παρούσα φάση. Αν κρίνουμε από προηγούμενες σχετικές τοποθετήσεις για διάφορους κλάδους, υπήρξαν πράγματα που ανακοινώθηκαν και στη συνέχεια δεν εφαρμόστηκαν, ή εφαρμόστηκαν σε πολύ μικρότερο βαθμό. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν βλέπουμε συνεχώς τί συμβαίνει, καθώς υπάρχει, μικρή μεν, αλλά υπάρχει δραστηριότητα ελληνικών εταιρειών στις ΗΠΑ».

Για τον κ. Κοτσιαρό, έχει ενδιαφέρον το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στο άμεσο μέλλον, καθώς οι ΗΠΑ είναι μια αγορά που ”βλέπουν” κάποιες εταιρείες στην Ελλάδα: «Το κυριότερο που απασχολεί τώρα τις εταιρείες είναι το αν αυτό θα εφαρμοστεί και θα συνεχιστεί με σταθερότητα, καθώς μπορεί να ανατρέψει σχεδιασμούς που γίνονται αυτόν τον καιρό και περιλαμβάνουν επενδύσεις που συνδέονται με εξωστρέφεια και στην αγορά των ΗΠΑ».

Ο Γεν. Διευθυντής της ΠΕΦ, Δρ. Αθανάσιος Κοτσιαρός

Την ίδια στιγμή, πηγές από τον ΣΦΕΕ, τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος τονίζουν στο Financial Report, στο ίδιο σχεδόν μήκος κύματος ότι παρακολουθούν τις εξελίξεις, ωστόσο, οποιαδήποτε εκτίμηση είναι σε πολύ αρχικό στάδιο και όταν υπάρξει, θα είναι εναρμονισμένη από το πώς θα αντιδράσει η ΕFPIA, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακοβιομηχανιών. «Ακούμε τις ανακοινώσεις των τελευταίων ημερών, περιμένουμε και είμαστε σε ανοιχτή γραμμή με τους ευρωπαίους εταίρους μας και θα συντονιστούμε για οποιαδήποτε αντίδραση υπάρξει το επόμενο χρονικό διάστημα. Η συνεργασία και η συνεννόησή μας σε ανώτατο επίπεδο με την ΕFPIA θα καθορίσει και τις επόμενες κινήσεις μας». Πάντως, μέχρι και πριν από λίγες ώρες δεν υπήρξε επίσημη ανακοίνωση από την EFPIA σε σχέση με τις εξαγγελίες Τραμπ.

Ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου

Ποιες επιχειρούν

Αναφορικά με τις εγχώριες φαρμακοβιομηχανίες που επιχειρούν αυτή τη στιγμή, έμμεσα και σε αρχικό στάδιο στις ΗΠΑ είναι η Rafarm και η Pharmathen. Η πρώτη έχει λάβει πιστοποίηση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ήδη από τον Οκτώβριο του 2017, η οποία κάλυπτε τόσο το εργοστάσιο παραγωγής όσο και το ερευνητικό της κέντρο, επιτρέποντας την ανάπτυξη και παραγωγή στείρων και σύνθετων φαρμακευτικών σκευασμάτων για την αγορά των ΗΠΑ.

Εν τω μεταξύ και η Pharmathen είχε λάβει πιστοποίηση από τον FDA για το παραγωγικό της συγκρότημα στις Σάπες Ροδόπης, κάτι που σήμαινε την έναρξη της δυνατότητας της εταιρείας να εξάγει τεχνολογικά προηγμένα σκευάσματα και προς τις ΗΠΑ.

Η πρώτη προειδοποίηση μέσα στο καλοκαίρι 

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αναφέρεται στην επιβολή δασμών σε εισαγόμενα φάρμακα στις ΗΠΑ. Τον περασμένο Ιούλιο, στη διάρκεια συνόδου κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη στο Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ είχε τονίσει χαρακτηριστικά: “Πιθανότατα στο τέλος του μήνα θα ξεκινήσουμε με έναν χαμηλό δασμό και θα δώσουμε στις φαρμακευτικές εταιρείες περίπου έναν χρόνο να επαναπατρίσουν την παραγωγή τους – και στη συνέχεια θα αυξήσουμε τον δασμό σε πολύ υψηλά επίπεδα”.

Γενικότερα, η επιβολή δασμών, όπως αναφέρουν φορείς της αγοράς, σημαίνει απώλεια ανταγωνιστικότητας, ενώ οι δασμοί θεωρείται πως θα προκαλέσουν αναταραχές στην παγκόσμια αλυσίδα παραγωγής και διανομής φαρμάκων. Αυτό σημαίνει ότι φάρμακα που παράγονται π.χ. στην Ινδία ή στην Ευρώπη για λογαριασμό πολυεθνικών εταιρειών φαρμάκων, μπορεί να χρειαστεί να παράγονται πλέον σε ΗΠΑ, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της συμμετοχής ευρωπαϊκών μονάδων στην παραγωγή φαρμάκων που πωλούνται στις ΗΠΑ.

Διευκρινίσεις 

Yπενθυμίζεται ότι στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε δασμούς 100% σε φάρμακα και φαρμακευτικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε στην αρχική ανάρτησή του στο Truth Social, οι δασμοί αυτοί θα επιβληθούν σε όλα τα επώνυμα ή κατοχυρωμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας φαρμακευτικά προϊόντα, σχεδόν άμεσα, μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα, από την 1η Οκτωβρίου.

Ωστόσο, κατά όσα τόνισε αμερικανός αξιωματούχος λίγες ώρες μετά, οι δασμοί αυτοί δεν θα ισχύσουν για όσες χώρες έχουν, ήδη, κλείσει εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, ενώ σε ό,τι αφορά δασμούς από χώρες όπως η ΕΕ και η Ιαπωνία, ανέφερε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα τηρήσει το ανώτατο όριο του 15% από τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί.

Εξαιρέσεις από αυτή τη νέα εξαγγελία, εξάλλου, θα δοθούν σε εταιρείες που κατασκευάζουν νέες μονάδες παραγωγής στις ΗΠΑ. «Επομένως, δεν θα υπάρξει δασμός σε αυτά τα φαρμακευτικά προϊόντα εάν έχει ξεκινήσει η κατασκευή» επισημάνθηκε αρχικά.

Επίσης, οι δασμοί δεν ισχύουν για τα γενόσημα φάρμακα, πράγμα που σημαίνει ότι τα φάρμακα εκτός μάρκας μπορούν να εξακολουθούν να εισάγονται στις ΗΠΑ χωρίς να υπόκεινται σε «αμοιβαίους» δασμούς.