Στη Βουλή οι ρυθμίσεις για πρωτογενή τομέα και ευλογιά αιγοπροβάτων – Πυρά από αντιπολίτευση

Τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής, για την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, του Οκτωβρίου, με τις «επείγουσες ρυθμίσεις για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα και την αντιμετώπιση της ζωονόσου της ευλογιάς”.

Με τις τιθέμενες διατάξεις, μεταξύ άλλων:

– Θεσπίζεται υποχρέωση κάθε αρμόδιου φορέα του δημόσιου τομέα να τηρεί, όσον αφορά τα σχέδια έκτακτης ανάγκης για τη διαχείριση κρίσεων στον τομέα των αρμοδιοτήτων της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τις κατευθύνσεις και τα χρονοδιαγράμματα που καθορίζονται από το Υπουργείο, όπως επίσης να εφαρμόζει κατά προτεραιότητα τα μέτρα και να διενεργεί τους ελέγχους που ορίζονται στα σχέδια έκτακτης ανάγκης, διαθέτοντας προσωπικό και μέσα προς τον σκοπό αυτό.

– Θεσπίζεται δυνατότητα των Περιφερειών να ζητούν τη διάθεση, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, μέχρι τριών (3) στρατιωτικών κτηνιάτρων ανά Περιφερειακή Ενότητα, στην αρμόδια οργανική μονάδα της Περιφέρειας επί κτηνιατρικών θεμάτων για την κάλυψη έκτακτων και επιτακτικών αναγκών, εφόσον οι υπηρεσιακές ανάγκες το επιτρέπουν.

– Θεσπίζεται δικαίωμα αποζημίωσης παραγωγών που διατηρούν εκμεταλλεύσεις αιγοπροβάτων, των οποίων το ζωικό κεφάλαιο πλήττεται από την επιζωοτία της ευλογιάς, όσον αφορά τα θανατωθέντα ζώα και την οικονομική επιβάρυνση που υφίστανται λόγω της έξαρσης της επιζωοτίας. Δικαίωμα αποζημίωσης δεν έχουν παραγωγοί που προέβησαν σε παράνομο εμβολιασμό των ζώων τους ή δεν τήρησαν τα προβλεπόμενα μέτρα βιοασφάλειας

– Θεσπίζεται προθεσμία για τον καθορισμό ενός χώρου υγειονομικής ταφής εντός είκοσι τεσσάρων (24) ωρών από την υποβολή σχετικού αιτήματος από αρμόδιο όργανο της Περιφέρειας προς δήμο. Παράλειψη του καθορισμού συνιστά σοβαρή παράβαση καθήκοντος του οικείου δημάρχου, εκτός εάν αποδειχθεί ότι υφίσταται αντικειμενική αδυναμία εξεύρεσης χώρου για αυτόν τον σκοπό.

– Θεσπίζεται υποχρέωση των φορέων λειτουργίας ΧΥΤΑ και ΧΥΤΥ να παραλαμβάνουν νεκρά ζώα ή ζωικά υποπροϊόντα και να τα διαχειρίζονται σύμφωνα με τις ειδικότερες οδηγίες που εκδίδονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ειδικά για την περίπτωση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, η υγειονομική ταφή των ζώων ορίζεται να πραγματοποιείται εντός εβδομήντα δύο (72) ωρών από τη διάγνωση της προσβολής τους.

– Επιτρέπεται η σύναψη συμβάσεων με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση για αναγκαίες προμήθειες και υπηρεσίες, με ανάρτηση πρόσκλησης στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΑΤ.

Η εισηγήτρια της ΝΔ Κατερίνα Παπακώστα Παλιούρα είπε ότι η επιζωοτία της ευλογιάς των αιγοπροβάτων είναι μια τεράστια απειλή και με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου του Οκτωβρίου εισάγονται εργαλεία για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η κυβέρνηση επιχειρεί ένα κρίσιμο βήμα ευθύνης απέναντι στον πυρήνα της εθνικής παραγωγής, απέναντι στους ανθρώπους του μόχθου που με κόπο και αντοχή κρατούν ζωντανή την ελληνική επαρχία, είπε η βουλευτής της ΝΔ και σημείωσε με την ΠΝΠ, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προχώρησε σε επείγουσες ρυθμίσεις για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα και την αντιμετώπιση της ζωονόσου της ευλογιάς, με ρυθμίσεις για τη στήριξη των παραγωγών, την προστασία του ζωικού κεφαλαίου και την αποκατάσταση της ισορροπίας στην αγροτική οικονομία. «Η σημερινή κύρωση λοιπόν δεν αποτελεί τυπική διαδικασία αλλά έμπρακτη επιβεβαίωση ότι η Βουλή των Ελλήνων στέκεται στο πλευρό των ανθρώπων της παραγωγής, των κτηνοτρόφων, των γεωργών, των συνεταιρισμών, όλων αυτών που παλεύουν καθημερινά, που μοχθούν να κρατήσουν ζωντανή την ελληνική γη», είπε η κυρία Παπακώστα Παλιούρα και τόνισε ότι η ΠΝΠ είναι η θεσμική συνέχεια μιας πολιτικής που δεν περιορίζεται στα λόγια αλλά εκφράζεται με παρεμβάσεις και έργα.

Η αντιπολίτευση καταγγέλλει ότι η ΠΝΠ περιλαμβάνει μέτρα αποσπασματικά που δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση της μεγάλης κρίσης, δεν δίνουν λύσεις στα αδιέξοδα, είναι ρυθμίσεις περισσότερο επικοινωνιακού χαρακτήρα για να συσκοτιστούν οι ευθύνες της κυβέρνησης που απέτυχε να διαχειριστεί την κατάσταση. Στο επίκεντρο βρίσκεται και το γεγονός ότι η κυβέρνηση επιμένει, μέχρι ώρας τουλάχιστον, στον μη εμβολιασμό, αν και τα μέτρα βιοασφάλειας δεν έχουν αποδώσει μέχρι σήμερα τα προσδοκώμενα. Η κυβέρνηση δηλώνει ότι τον πρώτο λόγο στο ζήτημα αυτό τον έχει η επιστήμη. Όμως από μέρος της αντιπολίτευσης, ζητείται ένα εφεδρικό σχέδιο αν η ζωονόσος επιμείνει ενώ διατυπώνονται αιχμές ότι η άρνηση εμβολιασμού και οι μαζικές θανατώσεις ενδεχομένως προτάσσονται για να μην αποδειχθεί η τεράστια απόκλιση των ζώων που δηλώνονταν για τις επιδοτήσεις μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ και τον πραγματικό αριθμό τους.

Ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ Μανώλης Χνάρης αναφέρθηκε στη συνολικότερη κατάσταση του πρωτογενούς τομέα που «έχει φέρει σε αδιέξοδο» αγρότες και κτηνοτρόφους. «Εδώ και επτά χρόνια, δεν καταφέρατε να αναβαθμίσετε τον ΟΠΕΚΕΠΕ ώστε οι αγρότες μας να λαμβάνουν έγκαιρα και έγκυρα τις κοινοτικές ενισχύσεις που δικαιούνται. Αντί αυτού, ο Οργανισμός τέθηκε σε επιτήρηση με δική σας ευθύνη», είπε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και σημείωσε: «Μέχρι τις 31 Οκτωβρίου οι αγρότες μας έπρεπε να είχαν πάρει περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ για τις ενισχύσεις του 2025, ενώ ακόμα εκκρεμούν ενισχύσεις του 2024, που και αυτές υπολογίζονται περίπου στα 500 εκατομμύρια. Τα χρήματα αυτά είναι αναγκαία για την απρόσκοπτη συνέχεια της παραγωγικής δραστηριότητας και πρέπει επιτέλους να δώσετε σαφείς απαντήσεις για το χρόνο καταβολής τους. Άλλωστε αυτό είναι το κύριο αίτημα του αγροτικού κόσμου της χώρας, όπως εκφράστηκε από το μεγάλο πανελλαδικό συλλαλητήριο στην Αθήνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της επιτροπής παρακολούθησης του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης, η χώρα μας ήδη έχασε λόγω ανικανότητας πολύτιμα κονδύλια, κοινοτικές ενισχύσεις ύψους 85 εκατομμυρίων για το έτος 2023 και 125 εκατομμύρια για το 2024, επειδή δεν καταφέρατε να τις καταβάλετε εμπρόθεσμα».

Ο ειδικός αγορητής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Βασίλης Κόκκαλης κατήγγειλε ότι με ευθύνη της κυβέρνησης δεν ενεργοποιήθηκαν διαθέσιμοι πόροι και έχουν χαθεί χρήματα που προορίζονταν για αγρότες και κτηνοτρόφους. «Το είχαμε προειδοποιήσει από τον Μάιο του 2025, ότι έχουν χαθεί χρήματα και έρχεστε τώρα και μας λέτε να δείξουμε υπευθυνότητα και να ψηφίσουμε τα αυτονόητα, τις αποζημιώσεις. Καμία εμπιστοσύνη», είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ενώ και για τη διαχείριση της ζωονόσου της ευλογιάς επέρριψε ευθύνες στην κυβέρνηση για ολιγωρία και μέτρα που δεν ήταν επαρκή ώστε να μην εξαπλωθεί ο ιός. «Ο κ. Καλλίνης διευθυντής προγράμματος για το στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027, υπηρετών στη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Γεωργικής Ανάπτυξης της ΕΕ, η γνωστή DG Agri, είπε ότι το 2023, δεν πληρώθηκαν 85 εκατομμύρια ευρώ, τα 60 εκατομμύρια ευρώ από άμεσες ενισχύσεις στη βασική και τα 25 εκατομμύρια ευρώ από τομεακά. Τα τομεακά δικαιολογούνται, είπε. Τα 60 εκατομμύρια όμως θα μπορούσαν να διατεθούν αλλά επιστράφησαν στον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ», ανέγνωσε ενδεικτικά δηλώσεις του συγκεκριμένου αξιωματούχου και αναφέρθηκε σε αντίστοιχα στοιχεία για το 2024, σύμφωνα με τα οποία δεν πληρώθηκαν 150 εκατομμμύρια από τον πρώτο πυλώνα, τα 125 εκατομμύρια από τις άμεσες ενισχύσεις και 25 εκατομμύρια από τα τομεακά προγράμματα.

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Βασίλης Μεταξάς είπε ότι η κυβέρνηση παρανομεί γιατί δεν καταβάλλει, εντός του χρόνου που ορίζει ισχύουσα υπουργική απόφαση, τις αποζημιώσεις στους κτηνοτρόφους για την καταστροφή που υπέστη το ζωικό κεφάλαιο. «Μας κοροϊδεύετε κατάμουτρα. Κοροϊδεύετε και εμπαίζετε τους χιλιάδες κτηνοτρόφους τους οποίους εδώ και 15 μήνες, μέρα τη μέρα, τους αφανίζετε έναν έναν. Έρχεστε σήμερα και πουλάτε φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Λες και η ευλογιά εμφανίστηκε μόλις χτες. Πού ήσασταν όλους αυτούς τους 15 μήνες ενώ σας είχε επισημανθεί, από τον Αύγουστο του 2024, ότι πρέπει να σημάνετε συναγερμό και να στελεχώσετε με μόνιμο προσωπικό τις κτηνιατρικές υπηρεσίες και λέγατε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και ότι είσαστε έτοιμοι; Πού ήσασταν όταν από τη μια αποφασίζατε να θανατώσετε κατά εκατοντάδες τα κοπάδια στα μαντριά και από την άλλη τα αφήνατε ένα και ενάμισι μήνα μέχρι να το κάνετε; Όταν τα αφήνατε νεκρά χωρίς να διασφαλίζετε τους χώρους για την καταστροφή τους; Πού ήσασταν εδώ και δεκαπέντε μήνες αφήνοντας τους κτηνοτρόφους και τους αγρότες που παράγουν ζωοτροφές χωρίς κανένα εισόδημα, αυτούς και τους οικογένειες τους, που σε ορισμένες περιοχές όπως η Θεσσαλία, ακόμα τους χρωστάτε αποζημιώσεις για καταστροφές όπως ο Daniel;», είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ.

O ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς Χουσεΐν Ζεϊμπέκ είπε ότι την ώρα που η κυβέρνηση προσπαθεί να συγκαλύψει το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλαδή «τη λεηλασία των τίμιων κτηνοτρόφων για να ταΐζονται οι…φραπέδες» οι αγρότες και κτηνοτρόφοι ζουν μαύρες μέρες. «Πως είναι δυνατόν να πανηγυρίζετε με όσα ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός χθες, για την αύξηση των ορίων για το αγροτικό πετρέλαιο κατά 50%; Θα πρέπει να είστε ειλικρινείς και να πείτε ανοιχτά και καθαρά πως πρόκειται για μέτρο που αφορά μόλις 37.000 αγρότες σε σύνολο 650.000 αγροτών που δικαιούνται επιδοτήσεις», είπε ο βουλευτής και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι έχει αφήσει απλήρωτους ακόμα και όσους επλήγησαν από τον Daniel. «Και αυτοί οι άνθρωποι βλέπουν και ακούνε για τα στελέχη σας που φιγουράρουν με αμύθητες περιουσίες, φεράρι και τζάγκουαρ. Η κυβέρνηση έχει κηρύξει, σε βάρος των πραγματικών παραγωγών της χώρας, στάση πληρωμών. Χρωστάτε ενισχύσεις στους αγρότες και κτηνοτρόφους ύψους 1 δισ. ευρώ. Στερήσατε από ρευστότητα πραγματικούς παραγωγούς και κτηνοτρόφους για να ταΐζετε τους φραπέδες σας», είπε ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς.

Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Μπούμπας χαρακτήρισε επιδερμικά τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης τής ζωονόσου της ευλογιάς και τάχθηκε κάθετα αντίθετος με μια σειρά διατάξεων της ΠΝΠ, ανάμεσα σε αυτές, και διάταξη «τιμωρητικού χαρακτήρα», όπως είπε, σε βάρος κτηνοτρόφων που πανικόβλητοι έσπευσαν να εμβολιάσουν τα ζώα τους, αν και δεν έχει αποδειχθεί ότι ο εμβολιασμός, έστω και από μη εγκεκριμένο εμβόλιο, μπορεί να επιφέρει ζημία. Κατηγόρησε επίσης την κυβέρνηση ότι «πετάει το μπαλάκι» στους ΟΤΑ για τον καθορισμό χώρων ταφής των ζώων, την ώρα που, όπως κατήγγειλε, στη Βόρεια Ελλάδα μένουν για πολλές μέρες άταφα τα ζώα, εξαιτίας της ανεπάρκειας των αρμοδίων υπηρεσιών.

Ο ειδικός αγορητής της “Νίκης” Κομνηνός Δελβερούδης είπε ότι ενώ η ελληνική κτηνοτροφία δοκιμάζεται σήμερα όσο ποτέ, ενώ οικογένειες καταρρέουν και μια ολόκληρη επαγγελματική ομάδα βρίσκεται σε απόγνωση, η κυβέρνηση αδυνατεί να διαχειριστεί την κατάσταση, επιδεικνύει ανεπάρκεια και ανικανότητα, κρύβεται πίσω από τις περιφέρειες, για τα μέτρα βιοασφάλειας. «Σήμερα όλος ο αγροτοδιατροφικός τομέας είναι στα… κάγκελα. Ο θυμός για τα πεπραγμένα σας είναι πολύ μεγάλος. Είδαμε τον πρωθυπουργό να φεύγει από τον χωματόδρομο για να μην έρθει αντιμέτωπος με αυτούς που εσείς οδηγήσατε στην εξαθλίωση», είπε ο βουλευτής της “Νίκης” και υπογράμμισε ότι το υπουργείο εξακολουθεί να μην αντιλαμβάνεται τις διαστάσεις του προβλήματος και την πραγματικότητα αν και οι θανατώσεις είναι ήδη 450.000 και οι εστίες της ζωονόσου αυξάνονται δραματικά.

Η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας Τζώρτζια Κεφαλά μίλησε αδράνεια του κράτους αν και βρισκόμαστε μπροστά σε μια «ολοκληρωτική καταστροφή» και για έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και προετοιμασίας μολονότι φαίνεται ότι οι ζωονόσοι θα εμφανίζονται ολοένα και πιο πυκνά. Η βουλευτής είπε ότι δεν υπάρχουν υποδομές ούτε στην απολύμανση ούτε στην ιχνηλάτιση. «Σε λίγους μήνες θα έχουμε Πάσχα, πότε θα προχωρήσουμε στην ανασύσταστη του ζωικού κεφαλαίου, όταν έχουμε ένα τέτοιο μέγεθος καταστροφής; Δεν υπάρχει καν κανένα καταγεγραμμένο σχέδιο υγειονομικής ταφής. Δεν ξέρουμε πού είναι αυτοί χώροι, στις περιπτώσεις μαζικών θανατώσεων ζώων», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας και σημείωσε ότι δεν υπάρχει καν εκπαίδευση των κτηνοτρόφων για την τήρηση μέτρων βιοασφάλειας.