Τα πιο ρυπογόνα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα τον Αύγουστο

Παρά το ότι ο Αύγουστος ήταν «ανάσα» για το αποτύπωμα της ηλεκτροπαραγωγής – 1,32 εκατ. τόνοι CO₂ και χαμηλή ένταση άνθρακα 213,9 g CO₂/kWh χάρη στη μείωση λιγνίτη και αερίου  – το σωρευτικό οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2025 έχει ήδη ξεπεράσει το ετήσιο «καρμπονικό» όριο του ΕΣΕΚ: 10,56 Mt έναντι στόχου 10,2 Mt. Το 2025, οι εκπομπές από μονάδες αερίου έσπασαν ρεκόρ οκταμήνου (5,79 Mt) ενώ οι λιγνιτικές κινήθηκαν ιστορικά χαμηλά (2,44 Mt).

Οι «πρωταθλητές» των ρύπων (Ιαν–Αυγ 2025)
Άγιος Δημήτριος (λιγνίτης), ΔΕΗ:  1,76 Mt CO₂. Παραμένει η ρυπογόνα «ναυαρχίδα», παρότι η συμμετοχή του στην κάλυψη ζήτησης ήταν κάτω από 3%.
Άγιος Νικόλαος II (ορυκτό αέριο), Metlen: 0,80 Mt CO₂ (-8% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό οκτάμηνο).
Μεγαλόπολη V (ορυκτό αέριο), ΔΕΗ: 0,74 Mt CO₂.
Λαύριο IV-V (ορυκτό αέριο), ΔΕΗ: 0,68 Mt CO₂.
Πτολεμαΐδα 5 (λιγνίτης), ΔΕΗ: 0,66 Mt CO₂.
Protergia CC (ορυκτό φυσικό αέριο), Metlen: 536,6 Μt CO2.
Η κατάταξη αναδεικνύει τη μετατόπιση του «βάρους» των εκπομπών από τον λιγνίτη σε μονάδες αερίου.

Τα νησιά εκτός διασύνδεσης: ο «αόρατος» παράγοντας
Στις Μη Διασυνδεδεμένες Νήσους, οι πέντε μεγαλύτεροι ρυπαντές είναι οι τρεις πετρελαϊκοί σταθμοί της Κρήτης και οι δύο της Ρόδου: Αθερινόλακκος (0,48 Mt, 23,5% των εκπομπών των πετρελαϊκών μονάδων), Λινοπεράματα (0,31 Mt), Χανιά (0,16 Mt), Ρόδος (0,22 Mt) και Ν. Ρόδος (0,19 Mt). Η εικόνα αυτή υπογραμμίζει πόσο κρίσιμες είναι οι διασυνδέσεις και η αποθήκευση για τη δραστική μείωση εκπομπών στα νησιά.

Τι συνέβη τον Αύγουστο
Σε μηνιαία βάση, οι εκπομπές μειώθηκαν 26% έναντι Ιουλίου. Το αέριο υποχώρησε στους 0,74 Mt (-19% μ/μ), ο λιγνίτης κατρακύλησε σε 0,09 Mt (-80% μ/μ), ενώ τα πετρελαϊκά στα νησιά έφτασαν 0,45 Mt. Η ένταση άνθρακα βούτηξε στις 213,9 g CO₂/kWh χάρη και στο ιστορικό ρεκόρ παραγωγής ΑΠΕ τον μήνα (2.992 GWh).

Η «σκιά» των περικοπών ΑΠΕ
Μόνο στο οκτάμηνο, οι περικοπές ΑΠΕ έφτασαν τις 1.616 GWh (8,1% της παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ). Αν η ενέργεια αυτή αντικαθιστούσε θερμική παραγωγή, οι σωρευτικές εκπομπές του 2025 θα ήταν κατά 0,86 Mt χαμηλότερες (9,69 Mt αντί 10,56), ενώ η μέση ένταση άνθρακα του οκταμήνου θα ήταν 8% χαμηλότερη (234,8 g CO₂/kWh αντί 255,5). Με άλλα λόγια, χάνονται «εύκολες» μειώσεις εκπομπών λόγω ανεπαρκούς απορρόφησης της πράσινης παραγωγής.

Τι πρέπει να αλλάξει
Γρήγορη μείωση ρόλου των μονάδων αερίου στην κάλυψη εξαγωγών. Το 2025 οι καθαρές εξαγωγές κινούνται σε επίπεδα-ρεκόρ, άρα χρειάζονται κανόνες ώστε να μην «κλειδώνουν» υψηλότερες εκπομπές.
Επιτάχυνση αποθήκευσης & ενίσχυση δικτύου για να περιοριστούν οι περικοπές ΑΠΕ και να πέσει περαιτέρω η ένταση άνθρακα.
Διασυνδέσεις νησιών & εξηλεκτρισμός φορτίων, ώστε να σβήνουν οι πετρελαϊκοί σταθμοί.

Το διακύβευμα για το 2030
Με βάση το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, ο στόχος είναι έως 4 Mt CO₂ από λιγνίτη–αέριο–πετρέλαιο το 2030. Όμως, με 10,56 Mt ήδη στο οκτάμηνο, η τροχιά του 2025 δείχνει πόσο γρήγορα πρέπει να αλλάξει το μίγμα: λιγότερο αέριο για εμπορικούς λόγους, περισσότερη ΑΠΕ που δεν κόβεται, περισσότερη αποθήκευση και ταχύτερη υποκατάσταση πετρελαίου στα νησιά.

Πηγή: Μηνιαία ανάλυση The Green Tank «The carbon footprint of electricity production – August 2025» (2/10/2025) και συνοδευτική ανάλυση «Trends in electricity production, August 2025».