Τι είναι το μητρώο παρακολούθησης ιδιωτικού χρέους

Σε εφαρμογή αναμένεται να τεθεί το 2026 το πιστοποιητικό για το αξιόχρεο των ιδιωτών και νομικών προσώπων, με στόχο να μειωθεί ο κίνδυνος για απλήρωτα ενοίκια και άλλους λογαριασμούς. Οι υποψήφιοι ενοικιαστές – φυσικά πρόσωπα και εταιρείες- και γενικά όσοι θα υπογράφουν συμβάσεις για διάφορες αγορές θα μπορούν να αποδεικνύουν με ένα έγγραφο ότι δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές ούτε προς το Δημόσιο ούτε προς τον ιδιωτικό τομέα.

Πρόκειται για ένα μέτρο που αναφέρεται ως έργο «Ανάπτυξης πληροφοριακού συστήματος αξιολόγησης φερεγγυότητας», το οποίο είναι ενταγμένο και χρηματοδοτούμενο από το RRF, με προβλεπόμενη ολοκλήρωση γύρω στο Μάιο του 2026. Σχετίζεται με τη λειτουργία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα & Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους ενώ υπάρχουν πάντως παλαιότερες δηλώσεις από τον Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος έχει μιλήσει για τη σύσταση του Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, πάνω στο οποίο «πατά» το πιστοποιητικό.

Ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς, μιλώντας στην ΕΡΤ, χαρακτήρισε το μέτρο «μια άμεση και αδιάψευστη απόδειξη συνέπειας» για όσους σέβονται τις υποχρεώσεις τους και την περιουσία των ιδιοκτητών, εκτιμώντας ότι θα διευκολύνει την ταχύτερη μίσθωση «σε καλύτερη τιμή». Όπως σημείωσε, σήμερα πολλοί ιδιοκτήτες «κάνουν ραντεβού στα τυφλά» με αγνώστους, ενώ το νέο σύστημα στοχεύει να λειτουργήσει ως δικλίδα ασφαλείας απέναντι σε κακόπιστες πρακτικές.

Στο πρακτικό σκέλος, η φοροτεχνικός Μάρα Μεθενίτη εξήγησε ότι το πιστοποιητικό θα εκδίδεται μέσω πλατφόρμας πιστοληπτικής αξιολόγησης, η οποία θα αντλεί δεδομένα κυρίως από τη Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Η διασταύρωση θα περιλαμβάνει πληροφορίες για οφειλές σε ΑΑΔΕ, φορείς κοινωνικής ασφάλισης, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και σε επιχειρήσεις. Η πλατφόρμα θα ξεκινήσει πιλοτικά τον Μάιο του 2026.

Τι γίνεται στο εξωτερικό 

Στο εξωτερικό υπάρχουν παρόμοιες πρακτικές, αλλά συνήθως όχι ως ένα ενιαίο κρατικό «πιστοποιητικό καλοπληρωτή». Οι περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν πιστοποιήσεις/αναφορές πιστοληπτικής ικανότητας (credit reports), βεβαιώσεις από προηγούμενο ιδιοκτήτη ή/και κρατικές/ιδιωτικές εγγυήσεις ενοικίου. Άρα, το ελληνικό μέτρο μοιάζει περισσότερο με πιστοποιητικό προσωπικού αξιόχρεου προσαρμοσμένο στις μισθώσεις.

Στη Γερμανία οι ιδιοκτήτες ζητούν συχνά το SCHUFA Bonitätsauskunft, επίσημη βεβαίωση/έκθεση πιστοληπτικής ικανότητας που χρησιμοποιείται ευρέως στις μισθώσεις.  Υπάρχει και η Mietschuldenfreiheitsbescheinigung (βεβαίωση «μη οφειλής ενοικίων») από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη ουσιαστικά «συστατική» για την συνέπεια στο ενοίκιο. Δεν είναι υποχρεωτική νομικά για τον εκμισθωτή να την εκδώσει, σύμφωνα με απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου

Στη Γαλλία λειτουργεί το VISALE (Action Logement), δωρεάν εγγύηση που καλύπτει απλήρωτα ενοίκια/ζημιές για λογαριασμό του ενοικιαστή, ένα εργαλείο πρόληψης ρίσκου για τον ιδιοκτήτη, παρά «πιστοποιητικό».
Στο Ηνωμένο Βασίλειο γίνεται tenant referencing με πιστωτικό έλεγχο (soft search) κατόπιν συναίνεσης. Ο έλεγχος δεν δείχνει ιστορικό πληρωμών ενοικίου, αυτό συνήθως τεκμηριώνεται με αναφορές/συστάσεις.

Στις ΗΠΑ, οι ιδιοκτήτες βασίζονται σε tenant screening reports (ιστορικό ενοικίασης + πιστωτικά/δημόσια στοιχεία) υπό το πλαίσιο του Fair Credit Reporting Act και την εποπτεία του CFPB.

Στην Ισπανία υπάρχουν μητρώα όπως το FIM (Fichero de Inquilinos Morosos) και το Registro de Impagados Judiciales (RIJ), που επιτρέπουν με συγκατάθεση και υπό τους κανόνες προστασίας δεδομένων έλεγχο για οφειλές/κακοπληρωτές.
Στην Πορτογαλία ο  κάθε πολίτης μπορεί να αντλήσει από την Κεντρική Βάση Πιστώσεων της Τράπεζας της Πορτογαλίας το “mapa de responsabilidades de crédito” (με όλες τις πιστωτικές υποχρεώσεις) και να το επιδείξει σε τρίτους.
Στην Κάτω Χώρες υπάρχει το BKR (μητρώο πιστώσεων). Γενικά, οι εταιρείες μπορούν να διενεργούν πιστωτικό έλεγχο μέσω BKR/ειδικών γραφείων, στο πλαίσιο που θέτει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων.