Το πρόγραμμα που έφερε τον Μαμντάνι στο Δημαρχείο της Νέας Υόρκης

Ο 34χρονος πολιτειακός βουλευτής Ζόραν Μαμντανί εξελέγη 111ος δήμαρχος της Νέας Υόρκης στις 4 Νοεμβρίου 2025, με καθαρή επικράτηση απέναντι στον Άντριου Κουόμο και τον Κέρτις Σλίουα. Πρόκειται για τον πρώτο μουσουλμάνο δήμαρχο της πόλης και τον νεότερο εδώ και πάνω από έναν αιώνα· η συμμετοχή έφτασε σε υψηλά επίπεδα για τα δημοτικά χρονικά.
Κεντρική υπόσχεση της καμπάνιας του ήταν «μια πόλη που αντέχεται οικονομικά».
Το πακέτο πολιτικών του εστίασε σε τέσσερις αλληλένδετους άξονες: στέγη, μεταφορές, φροντίδα παιδιών και τιμές τροφίμων, με χρηματοδότηση από υψηλότερη φορολογία σε μεγάλες επιχειρήσεις και πολύ υψηλά εισοδήματα.

Στέγη
Άμεσο πάγωμα ενοικίων για τα διαμερίσματα σταθεροποιημένου ενοικίου και «δημόσια ηγεσία» στην παραγωγή κατοικίας. Υποσχέθηκε 200.000 μόνιμα προσιτές, νοικιαζόμενες κατοικίες σε ορίζοντα δεκαετίας, με ενίσχυση των στελεχών στις στεγαστικές υπηρεσίες και «σκληρό» έλεγχο στους κακούς ιδιοκτήτες. Το σχέδιο προβλέπει ως μοχλούς δαπάνες κεφαλαίου της πόλης (έως 100 δισ. δολ.) και αλλαγές στις διαδικασίες ώστε έργα 100% προσιτής κατοικίας να προχωρούν ταχύτερα.

Μεταφορές
Μόνιμα δωρεάν λεωφορεία και επιτάχυνση της κίνησής τους με εκτεταμένες λωρίδες προτεραιότητας, «queue jump» σηματοδότηση για να μειωθεί το διπλοπαρκάρισμα. Η εκστρατεία υπενθύμιζε πως ο Μαμντανί συνέβαλε στον πρώτο πιλοτικό γύρο δωρεάν λεωφορείων σε πέντε γραμμές. Η υλοποίηση προϋποθέτει συντονισμό με τη ΜΤΑ, που ελέγχεται από την Πολιτεία.

Ασφάλεια, υγεία
Δημιουργία «Τμήματος Κοινοτικής Ασφάλειας» με στόχο την πρόληψη της βίας. Ομάδες ψυχικής υγείας και κοινωνικής μέριμνας σε 100 σταθμούς του μετρό, ιατρικές υπηρεσίες σε κενά εμπορικά ακίνητα, ενίσχυση προγραμμάτων πρόληψης ένοπλης βίας και αύξηση χρηματοδότησης για την αποτροπή εγκλημάτων μίσους.

Κοινωνική πολιτική και μισθοί
Καθολική, δωρεάν παιδική φροντίδα για παιδιά 6 εβδομάδων έως 5 ετών, με μισθολογική εξίσωση των παιδαγωγών με τους δασκάλους και κλιμακωτή αύξηση του κατώτατου μισθού στα 30 δολ./ώρα έως το 2030 («$30 by ’30»), πρωτοβουλία, που ο Μαμντανί δεσμεύεται να περάσει μέσω του Δημοτικού Συμβουλίου ή εφόσον χρειαστεί, με αλλαγές στο πολιτειακό δίκαιο.

Τιμές τροφίμων
Δίκτυο δημοτικών, μη κερδοσκοπικών σούπερ μάρκετ που θα αξιοποιούν δημοτικά ακίνητα, θα αγοράζουν χονδρικά και δεν θα πληρώνουν ενοίκιο ή φόρο ακίνητης περιουσίας ώστε να κατεβάσουν την τελική τιμή στο ράφι.

Ποιος πληρώνει;
Η χρηματοδότηση στηρίζεται σε αύξηση του δημοτικού συντελεστή για τις εταιρείες στο 11,5% (ίσο με του Νιου Τζέρσι), επιβολή ενιαίου 2% στα ετήσια εισοδήματα άνω του 1 εκ. δολ., μεταρρυθμίσεις στις προμήθειες και ενίσχυση ελέγχων/εισπράξεων προστίμων. Οι αγορές ήδη «μετράνε» τις επιπτώσεις αυτής της στροφής.

Αρκετές εξαγγελίες απαιτούν συναινέσεις ή αρμοδιότητες εκτός του Δημαρχείου, π.χ. Ρrent Guidelines Board για τα ενοίκια, ΜΤΑ για τις μεταφορές και πιθανή νομοθετική κάλυψη στο Άλμπανι για τον κατώτατο μισθό και τους φόρους, κάτι που προμηνύει σκληρές διαπραγματεύσεις από την 1η Ιανουαρίου 2026 που αναλαμβάνει την καρέκλα του Δημάρχου