Βουλή: Με τις ψήφους μόνο της ΝΔ πέρασε το Νέο Πειθαρχικό Δίκαιο Δημοσίων Υπαλλήλων

Με τις ψήφους μόνο της Νέας Δημοκρατίας εγκρίθηκε την Πέμπτη 28 Αυγούστου 2025, από την Ολομέλεια της Βουλής, το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο: «Αναμόρφωση του πειθαρχικού δικαίου των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα, σύσταση Ελληνικού Κέντρου Εμπειρογνωμοσύνης Διοικητικών Μεταρρυθμίσεων και λοιπές διατάξεις».

Όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης καταψήφισαν το σχέδιο νόμου, εκφράζοντας ενστάσεις για ζητήματα συνταγματικότητας, για την απουσία συνδικαλιστών από τα νέα πειθαρχικά συμβούλια αλλά και για τον κίνδυνο συγκεντρωτισμού.

Οι βασικές ρυθμίσεις

Μεταξύ άλλων προβλέπονται:

• Αυτοδίκαιη αργία για υπαλλήλους που προφυλακίζονται ή διώκονται για κακουργήματα.
• Νέα σύνθεση πειθαρχικών συμβουλίων με προέδρους από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ), ώστε –κατά τον υπουργό– να εξασφαλίζεται νομική εξειδίκευση και ομοιομορφία αποφάσεων.
• Κατάργηση της συμμετοχής συνδικαλιστών στη σύνθεση των πειθαρχικών οργάνων, με δυνατότητα όμως συνδικαλιστικής συνδρομής στον ελεγχόμενο υπάλληλο.
• Θεσμοθέτηση «πειθαρχικής συνδιαλλαγής», που παρέχει στον υπάλληλο τη δυνατότητα ευνοϊκότερης ποινής υπό προϋποθέσεις, προκειμένου να αποφορτιστεί ο όγκος υποθέσεων.

Τροπολογίες και συμπληρωματικές διατάξεις

Παράλληλα με το νομοσχέδιο εγκρίθηκαν τροπολογίες που προβλέπουν:

• Δυνατότητα απόσπασης για λόγους συνυπηρέτησης και σε τρίτεκνους ή πολύτεκνους δημοσίους υπαλλήλους.
• Πρόσληψη υπαλλήλων ΙΔΟΧ σε δήμους και κοινότητες για αναπλήρωση εργαζομένων που λαμβάνουν άδεια άνευ αποδοχών (λόγοι τέκνων ή σοβαροί ιδιωτικοί λόγοι).
• Παράταση συμβάσεων έργου στο Ελληνικό Κτηματολόγιο για την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης.
• Κύρωση της Προσωρινής Συμφωνίας 2025 για τη διαχείριση υδάτων μέσω του υδροσυστήματος του Άρδα.
• Άλλες ρυθμίσεις

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει και ευρύτερες ρυθμίσεις που αφορούν:

• Τη σύσταση του προγράμματος «Reform Greece» για εξαγωγή ελληνικής τεχνογνωσίας σε τομείς διοικητικής καινοτομίας.
• Τη δημιουργία Ειδικού Ληξιαρχείου για Έλληνες του εξωτερικού.
• Την αναβάθμιση της τελετής απονομής ιθαγένειας.
• Την αύξηση της κινητικότητας σε δήμους και περιφέρειες.
• Την πρόσληψη 1.200 δημοτικών αστυνομικών το 2025.
• Μόνιμη χρηματοδότηση 700.000 ευρώ ετησίως για το μητροπολιτικό πάρκο του Δήμου Παύλου Μελά.
• Επίλυση του ζητήματος αποζημιώσεων για τα θύματα των φονικών πυρκαγιών του 2007 στην Ηλεία.

Κριτική και προβληματισμοί

Η Αντιπολίτευση καταψήφισε στο σύνολο το νομοσχέδιο, υποστηρίζοντας ότι:

• Ενισχύει την κυβερνητική επιρροή στα πειθαρχικά όργανα,
• Περιθωριοποιεί τη φωνή των εργαζομένων,
• Θέτει ζητήματα συνταγματικότητας.

Η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής είχε επισημάνει σημεία που χρήζουν ερμηνευτικής προσοχής, ιδίως ως προς τη συνταγματική κατοχύρωση της αμεροληψίας

Τι λέει το υπ. Εσωτερικών

Με το Μέρος Α, τίθεται το νέο θεσμικό πλαίσιο για την απονομή της Πειθαρχικής Δικαιοσύνης στη δημόσια διοίκηση που συνιστά μέρος της ολιστικής μεταρρύθμισης που εξελίσσεται από το 2019 και εξής, αποβλέποντας:

• στην ταχύτερη, αρτιότερη και αποτελεσματικότερη απονομή πειθαρχικής Δικαιοσύνης τόσο για τους δημοσίους υπαλλήλους όσο και για τους υπαλλήλους των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ
• στον πλήρη εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου και στην τυποποίηση της πειθαρχικής δικαιοδοσίας
• στην επικαιροποίηση των πειθαρχικών παραπτωμάτων και των επισυρόμενων ποινών με βάση τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, καθώς και
• στην αντιμετώπιση του αισθήματος ατιμωρησίας στη δημόσια διοίκηση.

Στο πλαίσιο αυτό, για πρώτη φορά θεσπίζεται ενιαίο πειθαρχικό όργανο με τη συμμετοχή 60 λειτουργών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, το Πειθαρχικό Συμβούλιο Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα, στο οποίο προβλέπεται πλήρης και αποκλειστική απασχόλησή τους, προκειμένου να επιταχυνθεί ο ρυθμός εξέτασης και διεκπεραίωσης των πειθαρχικών υποθέσεων.

Ακόμη, τίθενται δικλείδες ασφαλείας ως προς τη διαφάνεια και την αντικειμενικότητα της διαδικασίας, ενώ προβλέπεται η επικαιροποίηση του καταλόγου των πειθαρχικών παραπτωμάτων, ώστε η δημόσια διοίκηση να μπορεί να διαχειριστεί παραβατικές καταστάσεις που ανακύπτουν τον 21ο αιώνα.

Σημαντική καινοτομία αποτελεί η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, προκειμένου να απλουστευθεί και να επιταχυνθεί δραστικά η διαδικασία.

Με το Μέρος Β, προβλέπεται η δημιουργία ενός νέου νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, που αποβλέπει στη μεταφορά τεχνογνωσίας που αποκτήθηκε τα προηγούμενα χρόνια αναφορικά με τη διοικητική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα. Πρόκειται για έναν φορέα εξωστρέφειας που δημιουργείται με δεδομένο ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στον στενό πυρήνα των χωρών της Ε.Ε. που έχουν ενσωματώσει νέες τεχνολογίες, αλλά και έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία σειρά διοικητικών μεταρρυθμίσεων, συμβάλλοντας καταλυτικά στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη, αλλά και στην υποστήριξη του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.

Τέλος, στο Μέρος Γ, περιλαμβάνονται βελτιωτικές διατάξεις ως προς τη διαδικασία κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας και αναφορικά με θέματα του Ειδικού Ληξιαρχείου, ενώ υπάρχουν και ευεργετικές διατάξεις σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού, όπως για:

• την ενίσχυση της στελέχωσης των υπηρεσιών στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου και των φορέων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας
• τη συνυπηρέτηση υπαλλήλων του δημόσιου τομέα με τον/την σύζυγο που εργάζεται εκτός δημόσιου τομέα
• τη διευκόλυνση μετάταξης αποσπασμένων υπαλλήλων στους φορείς όπου υπηρετούν
• την παράταση ισχύος της βαθμολογίας των επιτυχόντων στον γραπτό διαγωνισμό του Μαρτίου 2023,
• την επιτάχυνση ανάληψης υπηρεσίας του ειδικού ένστολου προσωπικού της Δημοτικής Αστυνομίας, βάσει της 1Κ/2024 προκήρυξης του ΑΣΕΠ.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, από το βήμα της Ολομέλειας της Βουλής, ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος ανέφερε τα εξής:

 «Το εν λόγω νομοσχέδιο έρχεται να επιβραβεύσει τους άξιους και ικανούς δημοσίους υπαλλήλους, θέτοντας, μεταξύ άλλων, τέλος στην “ομηρία” που δημιουργούσε η οποιαδήποτε εκκρεμής πειθαρχική διαδικασία αποτελώντας τροχοπέδη για την εύρυθμη λειτουργία του ανθρώπινου δυναμικού και εν γένει της Δημόσιας Διοίκησης. Εν έτη 2025, δεν νοείται δημόσιος κρατικός λειτουργός ο οποίος δεν αξιολογείται. Αυτό που επιδιώκουμε με το παρόν νομοσχέδιο είναι με βάση συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια, μετρήσιμα αποτελέσματα, στοιχεία που υπάρχουν, να οδηγηθούμε σε μία αντικειμενική αξιολόγηση, η οποία να μπορεί να δώσει μεγαλύτερη δυνατότητα ώστε οι καλοί δημόσιοι υπάλληλοι να επιβραβεύονται, αλλά και όσοι υστερούν να κάνουμε αυτά που χρειάζονται για να βελτιωθούν».

Αντίστοιχα, η υφυπουργός Εσωτερικών Βιβή Χαραλαμπογιάννη σημείωσε: «Η Πειθαρχική Δικαιοσύνη στο Δημόσιο αποκτά πλέον τυποποιημένη μορφή, ισχυρά εχέγγυα για την επιτάχυνση έκδοσης των αποφάσεων και πάνω από όλα αδιαμφισβήτητες δικλείδες ασφαλείας, προκειμένου να μην αδικηθεί κανείς δημόσιος υπάλληλος, αλλά και ταυτόχρονα να μην αδικείται η πλειοψηφία του προσωπικού του δημόσιου τομέα». Και συμπλήρωσε: «Το Υπουργείο Εσωτερικών αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που όχι μόνο εκσυγχρονίζουν τη Δημόσια Διοίκηση, ενισχύουν την εξωστρέφεια του Δημοσίου και βελτιώνουν την καθημερινότητα του πολίτη».