Xάσμα στα δίκτυα ηλεκτροδότησης της ΕΕ εντοπίζει η Κομισιόν

Σημαντικό χάσμα μεταξύ των αναγκών επέκτασης του δικτύου και των τρεχόντων έργων ανάπτυξής του εντοπίζει η Κομισιόν, ενώ προειδοποιεί ότι τα μισά από τα διασυνοριακά έργα ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτούνται για την τήρηση των στόχων για το 2030 δεν αντιμετωπίζονται επαρκώς, σε έγγραφο που δημοσιεύτηκε από την Κομισιόν με αφορμή την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης πάνω στο πακέτο μέτρων σήμερα 13 Μαΐου για τη  δέσμη μέτρων που αφορά στα δίκτυα ηλεκτροδότησης.

Μέχρι το τέλος του έτους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει μια νέα δέσμη μέτρων για το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Συγκεκριμένα, στοχεύει να συμβάλει στην ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα διευκολύνοντας την πρόσβαση των επιχειρήσεων και των πολιτών σε οικονομικά προσιτή, ασφαλή και καθαρή ενέργεια, ενώ θα προτείνει μέτρα για την επιτάχυνση της αναβάθμισης, της ψηφιοποίησης και της επέκτασης της ευρωπαϊκής υποδομής δικτύου, την άρση των σημείων συμφόρησης και την αύξηση της συνολικής απόδοσης για ένα καλά διασυνδεδεμένο και ανθεκτικό ενεργειακό σύστημα.

Τα προβλήματα που εντοπίζει η Κομισιόν

Στο έγγραφο που δημοσίευσε η Κομισιόν, επισημαίνει τα κύρια προβλήματα που εντοπίζονται στο δίκτυο ηλεκτροδότησης πανευρωπαϊκά και αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για όλα τα κράτη-μέλη της.

Πιο ειδικά αναφέρεται ότι τα δίκτυα, παρά το διευρυμένο πεδίο εφαρμογής του υφιστάμενου κανονισμού για τα δίκτυα, εξακολουθεί να υπάρχει «ένα σημαντικό χάσμα μεταξύ των αναγκών επέκτασης του δικτύου και των τρεχόντων έργων ανάπτυξης του δικτύου», γεγονός που εμποδίζει την επίτευξη ενός απαλλαγμένου από τις ανθρακούχες εκπομπές, οικονομικά προσιτού και ασφαλούς ενεργειακού συστήματος – τόσο σε επίπεδο δικτύου μεταφοράς όσο και σε επίπεδο δικτύου διανομής. Σχετικά με την ηλεκτρική ενέργεια, το έγγραφο αναφέρει ότι «το ήμισυ των διασυνοριακών αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας (32 από τα 66 GW) που απαιτούνται για την τήρηση των στόχων για το 2030 δεν αντιμετωπίζονται, και το χάσμα αυτό αναμένεται να αυξηθεί σε 37 GW έως το 2040».

Επιπρόσθετα, η Κομισιόν παρατηρεί ότι η υλοποίηση έργων παραγωγής και αποθήκευσης ανανεώσιμη ενέργειας είναι πολύ αργή. ενώ το κόστος ανακατανομής αυξάνεται σημαντικά, την ώρα που τα δίκτυα διανομής είναι υπερφορτωμένα, οδηγώντας σε πολυπληθείς ουρές στις αιτήσεις των όρων σύνδεσης. Μάλιστα, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι τα έργα δικτύου μεταφοράς παίρνουν κατά μέσο όρο 14 χρόνια για να καλύψουν τις ανάγκες της προσφοράς και της ζήτησης.

Τέλος, σημειώνει ότι η ασφάλεια των διασυνοριακών υποδομών είναι ανεπαρκής.

«Εάν δεν αντιμετωπιστούν, τα προβλήματα με την μη βέλτιστη και αργή ανάπτυξη των υποδομών θα εξακολουθήσουν να υφίστανται.», προειδοποιεί η Κομισιόν,

«Οι αρνητικές επιπτώσεις στη σχέση κόστους-οφέλους της ενεργειακής μετάβασης αναμένεται να επιδεινωθούν, καθιστώντας δυσκολότερη την επιτάχυνση της απεξάρτησης από τον άνθρακα και του εξηλεκτρισμού του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ», παρατηρεί επίσης.

Τα καλώδια αντικείμενο πολιτικών αντιπαραθέσεων

Η αλήθεια είναι πως τα διασυνοριακά καλώδια γίνονται όλο και περισσότερο αντικείμενα πολιτικών αντιπαραθέσεων σε όλη την Ευρώπη.

Το πιο πρόσφατο ήταν η Ισπανία που κατηγόρησε τη Γαλλία ότι μπλοκάρει τα καλώδια με αφορμή το γενικευμένο μπλακ άουτ, ενώ η Νορβηγία θέλει να καταργήσει τα καλώδια προς τη Δανία και η Σουηδία ακύρωσε ένα καλώδιο προς τη Γερμανία.

Από την άλλη, σε σχετικό ρεπορτάζ του Euractiv μάλιστα, αναφέρεται πως η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση από τις παραπάνω ενεργειακές αντιπαραθέσεις, καθώς έχει θέσει τα καλώδια ως προτεραιότητα μετά την περσινή αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας στα νοτιοανατολικά. Ενδεικτικά, αναφέρουμε την πρόσφατη υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας μεταξύ ΑΔΜΗΕ και ιταλικής Terna για το διασυνοριακό καλώδιο GRITA 2 στο πλαίσιο της συνεδρίασης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας με την Ιταλία, σε συνέχεια του GRITA 1 που λειτουργεί από το 2002.

Οι στόχοι του θεσμικού πλαισίου

Στο σχετικό έγγραφο που δημοσίευσε η Επιτροπή, αναφέρονται με λεπτομέρεια οι στόχοι του πλαισίου που τίθεται σε διαβούλευση ώστε να αντιμετωπίσει τα παραπάνω προβλήματα, ωστόσο πιο σημαντικό κρίνεται η βούληση για απλούστευση της γραφειοκρατίας.

Στα σημαντικά, η δέσμη μέτρων, αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο ότι θα επιδιώξει να επιταχύνει την υλοποίηση έργων για δίκτυα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αποθήκευση καθιστώντας τις διαδικασίες αδειοδότησης πιο σύντομες με τον εξορθολογισμό και την απλούστευση των διαδικασιών. Αυτό συγκεκριμένα περιλαμβάνει τον εξορθολογισμό των περιβαλλοντικών αξιολογήσεων, όπου χρειάζεται, και τη συντόμευση των προθεσμιών για τις άδειες.