Ξεκίνησε η κούρσα διαδοχής της Κριστίν Λαγκάρντ και συνολικά τεσσάρων μελών της ΕΚΤ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ετοιμάζεται για τον πιο εκτεταμένο κύκλο αλλαγών στην κορυφή της εδώ και δεκαετίες, έναν κύκλο που, βήμα-βήμα, θα κρίνει ποιος (ή ποια) θα διαδεχθεί την Κριστίν Λαγκάρντ στην προεδρία. Για το θέμα οι Financial Times έχουν ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο έως το τέλος του 2027, τέσσερις από τις έξι θέσεις του εκτελεστικού συμβουλίου θα έχουν αδειάσει.
Η αφετηρία είναι τον ερχόμενο Μάιο, όταν λήγει η θητεία του αντιπροέδρου Λουίς ντε Γκίντος. Ακολουθούν το 2027 η ίδια η Λαγκάρντ, ο επικεφαλής οικονομολόγος Φίλιπ Λέιν και η Ιζαμπέλ Σνάμπελ. Η κλιμάκωση των κενών τροφοδοτεί έναν αγώνα ισχύος ανάμεσα στις πρωτεύουσες της Ευρωζώνης για τις πιο επιδραστικές έδρες στη νομισματική αρχιτεκτονική του μπλοκ.

Η Φρανκφούρτη αναμένεται να κινήσει άμεσα τη θεσμική διαδικασία αντικατάστασης του ντε Γκίντος, με τις Βρυξέλλες να αναλαμβάνουν τα τυπικά. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης βάζουν ήδη στην ατζέντα το θέμα. Η μάχη για την αντιπροεδρία έρχεται χρονικά και με τις αλλαγές στην Ουάσιγκτον, όπου η θητεία του προέδρου της Fed, Τζερόμ Πάουελ, τον οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει κατά καιρούς επικρίνει με δριμύτητα, ολοκληρώνεται επίσης τον Μάιο.

Να σημειωθεί πως η προεδρία της ΕΚΤ παραμένει από τις πλέον αμειβόμενες θέσεις στη γραφειοκρατία της ΕΕ. Ο βασικός μισθός είναι 466.000 ευρώ ετησίως, επιδόματα και, επιπλέον, ένα εξαψήφιο ποσό για τη συμμετοχή στο συμβούλιο της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών.

Η γεωπολιτική ισορροπία που θα κρίνει τη διαδοχή
Η ταυτότητα (χώρα προέλευσης) και το προφίλ νομισματικής πολιτικής του νέου αντιπροέδρου θα βαρύνουν στη σκυτάλη για την κορυφή, δεδομένων των λεπτών ισορροπιών ανάμεσα στα 21 κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Άγραφος κανόνας αποθαρρύνει τη διπλή εκπροσώπηση μιας χώρας στο εκτελεστικό συμβούλιο, ενώ οι κυβερνήσεις επιδιώκουν μίγμα «γερακιών» και «περιστεριών». Παράλληλα, οι νεότεροι της λέσχης – κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής που υιοθέτησαν το ευρώ μετά το 2007 – διεκδικούν για πρώτη φορά ισχυρή φωνή. Η η Λετονία έχει ήδη καταστήσει σαφές το ενδιαφέρον της για έδρα.

Οι πρώτες υποψηφιότητες για την αντιπροεδρία
Η Φινλανδία έχει αποφασίσει να κατεβάσει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας Όλι Ρεν, πρώην επίτροπο της ΕΕ και από τις πιο «ήπιες» φωνές του Δ.Σ., που προειδοποιεί για τον κίνδυνο υποχώρησης του πληθωρισμού κάτω από τον στόχο του 2%. Η Κροατία, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, προωθεί τον διοικητή της, Μπόρις Βούιτσιτς.

Στο παρασκήνιο της μεγάλης κούρσας ακούγονται τρία βαριά ονόματα:
Κλάας Κνοτ, πρώην διοικητής της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας. Ξεκίνησε ως σκληρή φωνή στην κρίση χρέους, αλλά στη διαδρομή υιοθέτησε πιο σύνθετη στάση. Στήριξε εγκαίρως το «ό,τι χρειαστεί» του Μάριο Ντράγκι και υποστήριξε το -ακόμη αχρησιμοποίητο – Μέσο Προστασίας Μετάδοσης (TPI) που θεσπίστηκε το 2022 για να αποσοβήσει νέα κρίση από την άνοδο επιτοκίων. Κάποιοι στον Νότο, πάντως, θυμούνται τις αντιρρήσεις του απέναντι στην υπερ-χαλαρή πολιτική της εποχής Ντράγκι.

Γιοακίμ Νάγκελ, πρόεδρος της Bundesbank, που εντείνει τις επαφές του στο Βερολίνο. Έχει πολλαπλασιάσει τις δημόσιες παρεμβάσεις του στην Ευρώπη και εκτός – μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα – προβάλλοντας ατζέντα για τον «νέο ρόλο της Ευρώπης». Η Γερμανία, αν και βαρύτητα της Ευρωζώνης, δεν έχει ποτέ αναλάβει την προεδρία της ΕΚΤ· εμπόδιο θεωρείται και η ισχυρή γερμανική παρουσία σε άλλα κέντρα ισχύος (Επιτροπή, SSM, ESMA).

Πάμπλο Ερνάντες δε Κος, πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ισπανίας και σήμερα γενικός διευθυντής στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών. Με ακαδημαϊκό υπόβαθρο και θεσμική εμπειρία, λογίζεται πραγματιστής στο Δ.Σ. της ΕΚΤ. Η Ισπανία, που επίσης δεν έχει κατακτήσει την προεδρία, κινείται με το επιχείρημα ότι είναι η μόνη μεγάλη οικονομία της Ευρωζώνης με αξιοσημείωτη ανάπτυξη και ότι μετά την αποχώρηση του ντε Γκίντος θα μείνει χωρίς φωνή στο εκτελεστικό συμβούλιο.

Η ισόρροπη εκπροσώπηση παραμένει αδύναμος κρίκος. Από το 1998, μόλις το 19% των 26 μελών του εκτελεστικού συμβουλίου υπήρξαν γυναίκες. Η Γαλλία και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να δώσουν μεγάλη βαρύτητα στη διάσταση φύλου. Στη δεξαμενή ονομάτων ξεχωρίζουν η αναπληρώτρια διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Ανιές Μπενασί-Κερέ, η επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ Λόρενς Μπουν, η καθηγήτρια του LBS Ελέν Ρέι και, για την Ελλάδα, η Χριστίνα Παπακωνσταντίνου, υποδιοικήτρια στην Τράπεζας της Ελλάδος.