Υπ. Ανάπτυξης για ασφαλιστικά συμβόλαια: Ο καθένας μπορεί να πάει στα δικαστήρια, μεμονωμένη η απόφαση του Πρωτοδικείου

Ανοιχτή πόρτα μεν σε όποιον ασφαλισμένο θέλει να διεκδικήσει χρήματα από υπερβολικές αυξήσεις ασφαλίστρων, σύμφωνα με τον δείκτη του ΙΟΒΕ, κατά στην πενταετία 2020-2025, αλλά με το κράτος να ”νίπτει τας χείρας του” δε, καθώς το δικαστήριο κρίνει κατά περίπτωση και με την απόφαση να ισχύει μόνο για συγκεκριμένο συμβόλαιο. Αυτό δηλώνει το Υπουργείο Ανάπτυξης σαν σχόλιο για την πρόσφατη απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών σε σχέση με τα πρωτοφανή ποσοστά ανόδου των ασφαλίστρων κατά την προηγούμενη πενταετία. 

Σύμφωνα με όσα αναφέρει στο Finacial Report,  ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης Σωτήρης Αναγνωστόπουλος  «το υπουργείο Ανάπτυξης δεν έχει λάβει ποτέ απόφαση που να επικυρώνει τον δείκτη του ΙΟΒΕ με τον οποίο υπολογίστηκαν οι αυξήσεις των ασφαλίστρων την περίοδο 2020-2025. Ο δείκτης αυτός υπήρχε και πριν από το 2020 και υπήρχε και μετά. Πρόκειται για μια πολύπλοκη υπόθεση και αυτό που πρέπει να αντιληφθούμε ότι στην προκειμένη περίπτωση το δικαστήριο κρίνει σχετικά με πραγματικά νούμερα και περιστατικά. Στην περίπτωση που η συγκεκριμένη σύμβαση, η οποία κρίθηκε από το δικαστήριο, είχε συγκεκριμένους όρους, το δικαστήριο προσπαθεί να βρει έναν ασφαλή δείκτη προκειμένου να μπορεί να επιλύσει τη διαφορά των δύο μερών και να υπάρξει μια δίκαιη αναπροσαρμογή. Είναι βεβιασμένο να μιλάμε για παράνομο ή μη παράνομο προσδιορισμό αύξησης ασφαλίστρων. Πρόκειται για συγκεκριμένη απόφαση του Πρωτοδικείου που αφορά συγκεκριμένη σύμβαση, δεν είναι erga omnes αποφάσεις αυτές και χρειάζεται προσοχή στην ερμηνεία τους».

O Σωτήρης Αναγνωστόπουλος

Ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας, βέβαια, τονίζει ότι όποιος καταναλωτής επιθυμεί μπορεί να πάει στα δικαστήρια και να διεκδικήσει τυχόν χρήματα από υπερβολικές αυξήσεις ασφαλίστρων, ανάλογα, όμως, με το δικό του συμβόλαιο: «Φυσικά και μπορεί, μπορεί να το κάνει στα δικαστήρια, με την συγκεκριμένη σύμβαση την οποία έχει υπογράψει, το κράτος δεν ρυθμίζει ιδιωτικές σχέσεις. Ο λόγος για τον οποίο έχει επέμβει το κράτος πλέον σε αυτήν την περίπτωση είναι επειδή οι όροι που είχαν συναφθεί σε αυτά τα συμβόλαια που μπορεί να ήταν ακόμα και από τη δεκαετία του 90’, δεν ήταν ξεκάθαροι, ήταν ασαφείς. Δηλαδή το δικαστήριο το ίδιο έκρινε τους όρους του εν λόγω συμβολαίου για το οποίο έγινε η δίκη, ότι ήταν ασαφείς. Αυτό στην καταναλωτική νομοθεσία σημαίνει ότι ο καταναλωτής πρέπει εξ αρχής να γνωρίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του. Αν αυτό δεν είναι σαφές και είναι ανοιχτό σε ερμηνεία, μπορεί να κριθεί από το δικαστήριο ως καταχρηστικό. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να κριθεί συλλήβδην για όλα τα συμβόλαια, αλλά κατά περίπτωση γιατί όλα τα συμβόλαια δεν είναι ίδια. Δεν είναι ασφαλές λοιπόν, να πούμε, ότι μία απόφαση συγκεκριμένη βασισμένη σε ένα συμβόλαιο, μπορεί να κρίνει όλα τα υπόλοιπα, μπορεί να εφαρμοστεί για όλους τους υπόλοιπους. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική».

Προσθέτει, δε, ότι «το κράτος δεν ρυθμίζει τα συμβόλαια, που ανάλογα με την περίπτωση, είναι διαφορετικά και προσαρμοσμένα στον κάθε πελάτη, αυτό που ρυθμίζει, όμως, είναι το συμβατικό δικαίωμα του καταναλωτή να είναι ενημερωμένος για όσα περιέχει το συμβόλαιό του. Αν αυτό δεν είναι ξεκάθαρο, τότε ενεργοποιείται το κράτος και η νομοθεσία».

Υπενθυμίζεται ότι πριν από μερικές εβδομάδες, το δρόμο για να διεκδικήσουν οι πελάτες των ασφαλιστικών εταιρειών τις πρωτοφανείς αυξήσεις στα ασφάλιστρα που επιβλήθηκαν στα συμβόλαια υγείας την περίοδο 2020-2025 ανάλογα με τον δείκτη του ΙΟΒΕ άνοιξε η απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών και εν συνεχεία του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία αποφαίνεται ότι τα συγκεκριμένα ποσοστά ανόδου των ασφαλίστρων δεν μπορούν να καθοριστούν από ιδιωτικό φορέα όπως είναι ο ΙΟΒΕ και άρα δεν είναι νόμιμα.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο κ. Δημήτρη Σπυράκο, πρόκειται για απόφαση που επί της ουσίας δεν νομιμοποιεί τις αυξήσεις, καθώς παρότι προέκυψαν μετά από νομοθετική διάταξη του πρώην υπουργού Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη το 2020 (ν. 4738/2020), στη συνέχεια η πολιτεία δεν φρόντισε να επικυρωθεί από το Δημόσιο. Εν προκειμένω από το Υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο είναι αρμόδιο για ό,τι σχετίζεται με τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα ασφάλιστρα που οφείλουν να καταβάλουν ετησίως οι ιδιωτικά ασφαλισμένοι.

Τί αναφέρει η Έκθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού

Το ζήτημα των ασφαλιστικών αυξήσεων δεν έχει σταματήσει να βρίσκεται στην επικαιρότητα τους τελευταίους μήνες. Εξάλλου, η αύξηση του κόστους των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας και των ασφαλιστικών συμβολαίων, η αδιαφάνεια στην τιμολόγηση και ο κίνδυνος στρεβλώσεων από τον νέο δείκτη ασφάλισης βρέθηκαν στο επίκεντρο της Τελικής Έκθεσης της Επιτροπής Ανταγωνισμού (ΕΑ), που δημοσιεύθηκε πριν από δύο ημέρες, για την αγορά παροχής ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας και συναφών υπηρεσιών ασφάλισης.

Μάλιστα, η έρευνα που διεξήχθη από την ΕΑ καλύπτει μια περίοδο αυξανόμενης πίεσης στο δημόσιο σύστημα υγείας και μετατόπισης της ζήτησης στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της έκθεσης, το σημερινό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από υψηλό και απρόβλεπτο κόστος, αδυναμία σύγκρισης τιμών και ασύμμετρη πληροφόρηση προς τον καταναλωτή.