Ζελένσκι: Αποκλείει παραχώρηση γης και ετοιμάζει νέο ειρηνευτικό σχέδιο

Η Ουκρανία ετοιμάζεται να παρουσιάσει ένα αναθεωρημένο ειρηνευτικό σχέδιο στο Λευκό Οίκο, με βασικό στόχο να αποφύγει οποιεσδήποτε εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία.
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ξεκαθαρίσει επανειλημμένα ότι δεν προτίθεται να παραδώσει ουκρανικά εδάφη. Όπως είπε, δεν έχει «κανένα νόμιμο δικαίωμα» να το κάνει, ούτε βάσει του ουκρανικού Συντάγματος ούτε βάσει του διεθνούς δικαίου, αλλά ούτε και «ηθικό δικαίωμα». Υπενθυμίζει επίσης ότι οποιαδήποτε αλλαγή συνόρων θα πρέπει να εγκριθεί από τον ουκρανικό λαό μέσω δημοψηφίσματος.
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν κατά τη διάρκεια συνάντησης με Ευρωπαίους ηγέτες και στελέχη του ΝΑΤΟ τη Δευτέρα. Στόχος της συνάντησης ήταν να αποφευχθεί η υιοθέτηση από τις ΗΠΑ μιας ειρηνευτικής συμφωνίας που θα απαιτούσε σημαντικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία, κάτι που οι σύμμαχοι φοβούνται ότι θα την άφηνε εκτεθειμένη σε μελλοντική ρωσική επίθεση.
Την ίδια ώρα, η πόλη Σούμι στη βορειοδυτική Ουκρανία έμεινε χωρίς ρεύμα στη διάρκεια της νύχτας μετά από επίθεση με ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Σύμφωνα με τον τοπικό κυβερνήτη, περισσότερα από δώδεκα drones έπληξαν κρίσιμες ενεργειακές υποδομές. Δεν αναφέρθηκαν θάνατοι, αλλά ήταν ακόμη μία από τις επαναλαμβανόμενες νυχτερινές επιθέσεις της Ρωσίας.

Μαραθώνιες διαπραγματεύσεις χωρίς κατάληξη
Η νέα αυτή διπλωματική περιοδεία του Ζελένσκι στην Ευρώπη ακολουθεί εντατικές, αλλά άκαρπες, συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών και Ουκρανών διαπραγματευτών το Σαββατοκύριακο. Οι διαπραγματεύσεις δεν κατέληξαν σε πρόταση που να μπορεί να αποδεχτεί το Κίεβο. Ο Ζελένσκι επρόκειτο να ενημερωθεί τη Δευτέρα για τις κλειστές αυτές συνομιλίες από τον στενό συνεργάτη και επικεφαλής διαπραγματευτή του, Ρουστέμ Ούμεροφ, ο οποίος είχε απευθείας επαφές με την αμερικανική πλευρά αλλά και συζητήσεις που αφορούσαν τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η ομάδα του θα μπορούσε να στείλει ένα νέο, τροποποιημένο ειρηνευτικό σχέδιο στις ΗΠΑ ήδη από την Τρίτη. Το αρχικό σχέδιο 28 σημείων, το οποίο είχε παρουσιαστεί από τις ΗΠΑ και απορρίφθηκε από το Κίεβο και αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες ως υπερβολικά ευνοϊκό για τη Ρωσία, έχει πλέον περιοριστεί σε 20 σημεία. Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι δεν αφαιρέθηκαν σημεία που ευνοούν την Ουκρανία, αλλά ούτε υπήρξε «συμβιβασμός» στα ζητήματα εδαφικής ακεραιότητας.
Ως «πιο ευαίσθητα» θέματα ανέδειξε τον έλεγχο της περιοχής του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία και του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Σύμφωνα με προηγούμενες διαρροές του αμερικανοϋποστηριζόμενου σχεδίου, είχε προταθεί η Ουκρανία να παραδώσει τον πλήρη έλεγχο του Ντονμπάς στη Ρωσία, παρά το γεγονός ότι η Μόσχα δεν έχει κατορθώσει να καταλάβει πλήρως την περιοχή μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου. Για τον σταθμό της Ζαπορίζια, το προσχέδιο προέβλεπε ότι η παραγόμενη ενέργεια θα μοιραζόταν μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Παρά τις σοβαρές διαφωνίες, Ευρωπαίοι ηγέτες και Κίεβο αναγνωρίζουν ότι έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στη διαμόρφωση του σχεδίου τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ δεν λείπουν οι έπαινοι προς την κυβέρνηση Τραμπ για τις προσπάθειές της να μεσολαβήσει στον τερματισμό των συγκρούσεων.

Η Ευρώπη στηρίζει 
Η έκτακτη σύνοδος κορυφής στη Ντάουνινγκ Στριτ τη Δευτέρα με τη συμμετοχή του Ζελένσκι, του Βρετανού πρωθυπουργού σερ Κιρ Στάρμερ, του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Γερμανού καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, θεωρήθηκε ευρέως ως σαφές μήνυμα στήριξης προς την Ουκρανία, την ώρα που η χώρα προσπαθεί να αντισταθεί στις πιέσεις από την Ουάσιγκτον.
Η Ντάουνινγκ Στριτ ανακοίνωσε ότι οι ηγέτες συμφώνησαν πως οι συνομιλίες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ αποτελούν μια «κρίσιμη στιγμή» για την ενίσχυση της υποστήριξης προς την Ουκρανία. Επανέλαβαν επίσης το αίτημα για μια «δίκαιη και διαρκή ειρήνη» που θα συνοδεύεται από «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας».
Το τι ακριβώς θα περιλαμβάνουν αυτές οι μελλοντικές εγγυήσεις παραμένει ανοικτό ζήτημα. Γίνονται προσπάθειες να συγκροτηθεί ένας διεθνής συνασπισμός που θα είναι έτοιμος να παρέχει σταθερή στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας, χωρίς όμως να είναι ακόμα ξεκάθαρο με ποια μορφή. Η Βρετανία και η Γαλλία έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο ανάπτυξης διεθνών δυνάμεων στην Ουκρανία, όμως σημαντικοί ευρωπαίοι παράγοντες, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, αντιμετωπίζουν αυτή την ιδέα με σκεπτικισμό. Ερωτηματικό παραμένει επίσης σε ποιο βαθμό οι ΗΠΑ θα είναι διατεθειμένες να υποστηρίξουν τέτοιες ρυθμίσεις.
Μετά τις συνομιλίες στο Λονδίνο, ο Ζελένσκι μετέβη στις Βρυξέλλες για συναντήσεις με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Την Τρίτη έχει προγραμματιστεί να συναντηθεί και με την πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.
Από τη δική της πλευρά, η Μόσχα υποστηρίζει ότι οι συνομιλίες με τον Λευκό Οίκο είναι «εποικοδομητικές», παρότι δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι έχει πετύχει κάποιον από τους στόχους που είχε θέσει όταν ξεκίνησε την ευρείας κλίμακας εισβολή της τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, από την άλλη, άφησε να εννοηθεί την Κυριακή ότι θεωρεί τον Ζελένσκι κύριο εμπόδιο στην επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, την οποία έχει θέσει ως κεντρικό στόχο της εξωτερικής του πολιτικής και ισχυρίζεται ότι θα μπορούσε να επιτύχει γρήγορα. Δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η Ρωσία είναι «εντάξει» με το ειρηνευτικό σχέδιο που συζητήθηκε με την αμερικανική πλευρά, αλλά εξέφρασε την «απογοήτευσή» του επειδή ο Ζελένσκι «δεν το έχει διαβάσει ακόμη».
Την ίδια στιγμή, ο Ζελένσκι ανέφερε ότι περιμένει λεπτομερή ενημέρωση από τον επικεφαλής διαπραγματευτή του, Ρουστέμ Ούμεροφ, ο οποίος μόλις είχε ολοκληρώσει τριήμερες συνομιλίες με Αμερικανούς αξιωματούχους στο Μαϊάμι. Όπως είπε, «ορισμένα ζητήματα μπορούν να συζητηθούν μόνο αυτοπροσώπως», υπογραμμίζοντας τη σημασία των απευθείας επαφών σε αυτή την κρίσιμη φάση των διαπραγματεύσεων.