Κομισιόν: Παρουσίασε τα μέτρα για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στο Στρασβούργο το «πρώτο στην ιστορία Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Προσιτή Στέγαση», με στόχο να αντιμετωπίσει μια από τις πιο «πιεστικές ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών, την πρόσβαση σε προσιτή, βιώσιμη και ποιοτική στέγαση».

Σύμφωνα με το Σχέδιο, η Επιτροπή αναλαμβάνει ευρωπαϊκή δράση για το στεγαστικό πρόβλημα, προσαρμοσμένη στις εθνικές πραγματικότητές, καθώς «εκατομμύρια Ευρωπαίοι δυσκολεύονται να βρουν κατοικία που να μπορούν να αντέξουν οικονομικά», λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών την τελευταία δεκαετία. Οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν άνω του 60% και των ενοικίων άνω του 20%, επηρεάζοντας αρνητικά την εργασία, την εκπαίδευση και τη δημιουργία οικογένειας.

Το Σχέδιο επικεντρώνεται στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών, στην ενεργοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, στην αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε περιοχές με στεγαστική πίεση και στη στήριξη των πλέον πληττόμενων ομάδων, νέων, φοιτητών, εργαζόμενων σε κρίσιμους τομείς, ατόμων χαμηλού εισοδήματος και άλλων ευάλωτων ομάδων.

Μέσω της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Κατασκευή Κατοικιών, η Κομισιόν προτείνει μέτρα για πιο παραγωγικό και καινοτόμο τομέα κατασκευών και ανακαινίσεων, ώστε να αντιμετωπιστεί η αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης κατοικιών.

Μέσα από τη σύσταση του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus (NEB), η ΕΕ θα στηρίξει έργα που συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση και την καινοτομία, ενώ θα χρηματοδοτεί βιώσιμα, προσιτά και ποιοτικά έργα, κυρίως στον τομέα των κτιρίων. Παράλληλα, η Ακαδημία του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus θα ενισχύσει τις δεξιότητες των εργαζομένων στον κλάδο των κατασκευών, προωθώντας βιώσιμες και κυκλικές πρακτικές. Επιπλέον, οι αναθεωρημένοι κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ θα διευκολύνουν τα κράτη-μέλη να στηρίζουν χρηματοδοτικά την προσιτή, καθώς και την κοινωνική, στέγαση.

Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές για την απλούστευση κανόνων και διαδικασιών που περιορίζουν την προσφορά κατοικιών, με ιδιαίτερη έμφαση στον χωροταξικό σχεδιασμό και τις αδειοδοτήσεις.

Στον σχεδιασμό προβλέπεται μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις που θα στηρίξει περιοχές που αντιμετωπίζουν έντονη στεγαστική πίεση.

Παράλληλα, θα αναπτυχθεί μια νέα Πανευρωπαϊκή Επενδυτική Πλατφόρμα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές τράπεζες και άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Παράλληλα, το σχέδιο περιλαμβάνει τον σχεδιασμό εργαλείων που βοηθήσουν τα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν αποτελεσματικότερες λύσεις για τους άστεγους, βασισμένες στις αρχές του «Housing First».

Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για τη Στέγαση

Στην παρουσίαση για το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Προσιτή Στέγαση στο Στρασβούργο επισημάνθηκε ότι μέχρι σήμερα η Επιτροπή έχει κινητοποιήσει σημαντικές επενδύσεις ύψους 43 δισ. ευρώ στον τομέα της στέγασης και θα συνεχίσει στο πλαίσιο του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ.

Το επόμενο διάστημα θα δημιουργηθεί μια νέα Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τη Στέγαση, που θα περιλαμβάνει κράτη-μέλη, πόλεις, περιφέρειες, θεσμικά όργανα της ΕΕ, οργανώσεις στέγασης και κοινωνικούς εταίρους, προωθώντας την υλοποίηση του Σχεδίου. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει έκθεση προόδου το επόμενο διάστημα, ενώ έχει ανακοινώσει την πρώτη στην ιστορία Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για τη Στέγαση το 2026.

Η ανακοίνωση της Κομισιόν – Τα μέτρα

Από το 2013, οι τιμές των κατοικιών στην ΕΕ έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 60%, ενώ τα μέσα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά περίπου 20%, με τα ενοίκια στις αστικές περιοχές να αυξάνονται ακόμη περισσότερο.

Η έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης και το αυξανόμενο κόστος αποτελούν σημαντική κοινωνική ανησυχία για τους πολίτες στις περισσότερες χώρες της ΕΕ.

Μόλις το 6-7% του αποθέματος κατοικιών στην ΕΕ είναι κοινωνικές κατοικίες, ενώ το 20% των κατοικιών παραμένουν κενές και οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 70% μεταξύ 2019 και 2024.

Η Επιτροπή έχει αναπτύξει ένα σχέδιο για την αύξηση της προσφοράς οικονομικά προσιτών, βιώσιμων και ποιοτικών κατοικιών, με συντονισμένη δράση σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Αύξηση της προσφοράς κατοικιών και προώθηση της καινοτομίας

Η Επιτροπή εκτιμά ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί να κατασκευάζει περισσότερα από δύο εκατομμύρια  κατοικίες κάθε χρόνο για να καλύψει την τρέχουσα ζήτηση — περίπου 650.000 επιπλέον κατοικίες ετησίως, επιπλέον των 1,6 εκατομμυρίων που κατασκευάζονται σήμερα. Η κατασκευή αυτών των επιπλέον κατοικιών θα απαιτούσε επένδυση περίπου 153 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, η Επιτροπή ανέπτυξε τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την κατασκευή κατοικιών , με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της καινοτομίας του τομέα. Η στρατηγική στοχεύει στην

• απλοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης
• εφαρμογή του ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντων (από το 2028) και των ψηφιακών ημερολογίων κτιρίων
• επιτάχυνση της ανάπτυξης εναρμονισμένων προτύπων για καινοτόμα προϊόντα, υλικά και μεθόδους δομικών κατασκευών

Επιπλέον, στο πλαίσιο του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους , η Επιτροπή θα ενισχύσει την έρευνα, θα αναπτύξει και θα αναβαθμίσει καινοτόμες λύσεις κτιρίων.

Υποστήριξη περιοχών που πλήττονται από έλλειψη στέγης

Τα καταλύματα σε πόλεις και τουριστικές περιοχές είναι συχνά ακριβά, γεγονός που δυσχεραίνει την εύρεση καλών θέσεων διαβίωσης για τους ντόπιους. Στο πλαίσιο του νόμου για την προσιτή στέγαση , που πρόκειται να θεσπιστεί το 2026, η Επιτροπή θα υποστηρίξει τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές για την αντιμετώπιση των ζητημάτων, ιδίως αυτών που σχετίζονται με τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις. Θα αντιμετωπίσει επίσης τις ανησυχίες σχετικά με τις κερδοσκοπικές πρακτικές και θα βοηθήσει τις χώρες της ΕΕ να προωθήσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Στηρίζοντας όσους έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση

Η έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης επηρεάζει ιδιαίτερα τις ομάδες χαμηλού εισοδήματος και τις μειονεκτούσες ομάδες της κοινωνίας μας. Η Επιτροπή σκοπεύει να υποστηρίξει τους νέους, τους φοιτητές και τους ασκούμενους, για παράδειγμα μέσω της πιλοτικής εφαρμογής ενός συστήματος εγγυήσεων για τη μείωση ή την εξάλειψη της ανάγκης για εγγύηση, καθώς και τους εργαζόμενους σε βασικές υπηρεσίες που δεν μπορούν να ζήσουν στις κοινότητες που εξυπηρετούν. Σκοπεύει επίσης να υποστηρίξει περαιτέρω δράσεις για την αντιμετώπιση των επίμονων και πολύπλοκων ζητημάτων της έλλειψης στέγης.

Ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης και ανακαίνισης

Το σχέδιο στοχεύει στη μείωση του κόστους μέσω της μείωσης των διοικητικών βαρών που συνδέονται με τους κανόνες στέγασης της ΕΕ. Θα προωθήσει επίσης τις βέλτιστες πρακτικές, όπως ο ψηφιακός σχεδιασμός και η αδειοδότηση, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης.

Στήριξη επενδύσεων και απλούστεροι κανόνες κρατικών ενισχύσεων

Το σχέδιο θα ενισχύσει τις επενδύσεις σε κοινωνικές και οικονομικά προσιτές κατοικίες, μεταξύ άλλων μέσω μιας νέας πανευρωπαϊκής πλατφόρμας επενδύσεων σε κατοικίες . Θα απλοποιήσει επίσης τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, διευκολύνοντας τις χώρες της ΕΕ να υποστηρίξουν οικονομικά προσιτές κατοικίες.

Βασικά στοιχεία

Επόμενα βήματα