Μάχη για την «ψυχή» του ΠΑΟΚ μεταξύ Σαββίδη και Μυστακίδη μετά τα δύο κρίσιμα κομμάτια του παζλ

Η μάχη για την «ψυχή» του ΠΑΟΚ δεν παίζεται πια μόνο στο χορτάρι και στο παρκέ. Παίζεται, όσο κι αν ακούγεται κλισέ στα γραφεία, στις αίθουσες συνεδριάσεων και στα funds δύο δισεκατομμυριούχων με αποτύπωμα πολύ πέρα από τα ελληνικά σύνορα, του Ελληνορώσου Ιβάν Σαββίδη και του Ελληνοβρετανού Αριστοτέλη (Τέλη) Μυστακίδη.

Τις τελευταίες ημέρες το παζλ απέκτησε δύο κρίσιμα κομμάτια:

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Πειραιάς και Θεσσαλονίκη στη δίνη του γεωπολιτικού ανταγωνισμού ΗΠΑ, Κίνας, Ρωσίας

Σκληρή κινεζική αντίδραση στο αμερικανικό «αντίβαρο» της Ελευσίνας του νέου «χρυσού παίκτη» της Ελλάδας, Πάνου Ξενοκώστα

η Νέα Τούμπα φαίνεται να «κλειδώνει» στα χέρια του Ιβάν Σαββίδη,

ενώ η ΚΑΕ ΠΑΟΚ περνά στη σφαίρα επιρροής του Τέλη Μυστακίδη.

Η ιστορική στροφή: Νέα Τούμπα από τον Ιβάν Σαββίδη
Την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου, το διοικητικό συμβούλιο του ΑΣ ΠΑΟΚ ενέκρινε ομόφωνα (15-0) το μνημόνιο συναντίληψης που κατέθεσε η ΠΑΕ για τη Νέα Τούμπα.

Πρόκειται για κείμενο που διαμορφώθηκε μετά από εβδομάδες διαβουλεύσεων και προβλέπει ότι το νέο γήπεδο θα κατασκευαστεί από τον Ιβάν Σαββίδη και την ΠΑΕ ΠΑΟΚ, ανοίγοντας τον δρόμο να ξεμπλοκάρει ένα έργο-σύμβολο για τον σύλλογο ενόψει και των 100 χρόνων από την ίδρυσή του.

Στην κοινή ανακοίνωση ΠΑΕ και ΑΣ γίνεται λόγος για «νέα μέρα» για τον ΠΑΟΚ και για γεφύρωση του «χάσματος» που είχε δημιουργηθεί από το καλοκαίρι με την εμφάνιση του Αριστοτέλη Μυστακίδη στο project του γηπέδου.

Η εικόνα είναι σαφής: ο Σαββίδης, που από το 2012 είναι ο ισχυρός άνδρας της ΠΑΕ, έχοντας αγοράσει το πλειοψηφικό πακέτο και επενδύοντας έκτοτε σε τίτλους αλλά και υποδομές – ανακτά πλήρως τον έλεγχο του σημαντικότερου έργου της «επόμενης μέρας» του συλλόγου.

Πώς φτάσαμε ως εδώ: από τον «σεισμό» Μυστακίδη στο comeback του Ιβάν
Το φετινό καλοκαίρι, η υπόθεση της Νέας Τούμπας έμοιαζε να αλλάζει χέρια. Στις 16 Ιουνίου ο Ερασιτέχνης ΠΑΟΚ ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι συμφώνησε με τον Αριστοτέλη Μυστακίδη, ο οποίος δεσμεύτηκε να χρηματοδοτήσει εξ ολοκλήρου το νέο γήπεδο με ίδια κεφάλαια.

Στην ανακοίνωσή του, ο ΑΣ άφηνε σαφείς αιχμές προς την ΠΑΕ και τον Ιβάν Σαββίδη, σημειώνοντας ότι μετά από τη γενική συνέλευση της ΠΑΕ και την «αδυναμία υλοποίησης» του γηπέδου από τη μεριά της, ο σύλλογος αναζήτησε επενδυτή και τον βρήκε στον Μυστακίδη.

Ο ίδιος ο Μυστακίδης δήλωνε «τιμή και χαρά» που θα πραγματοποιήσει «το κοινό όραμα» για μια Νέα Τούμπα με προδιαγραφές UEFA, «ένα από τα πιο σύγχρονα γήπεδα της Ευρώπης».

Η πρώτη αντεπίθεση Σαββίδη
Η κίνηση αυτή προκάλεσε ισχυρό σοκ στην πλευρά της ΠΑΕ. Την επόμενη μέρα ο Ιβάν Σαββίδης εξέδωσε μακροσκελή ανακοίνωση, στην οποία:
εξέφραζε την έκπληξή του για την απόφαση του ΑΣ, «που βγήκε εν αγνοία» του,

υπενθύμιζε ότι «αυτός ξεκίνησε με πράξεις την ιδέα της Νέας Τούμπας και αυτός θα την ολοκληρώσει»,

τόνιζε ότι δεν θα ρίξει «νερό στον μύλο του διχασμού»,

άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεπένδυσης, αλλά με εκείνον επικεφαλής του εγχειρήματος.

Ουσιαστικά, έστελνε μήνυμα ότι η Τούμπα – ως γηπεδική, αλλά και πολιτική -συμβολική έδρα του συλλόγου – δεν μπορεί να περάσει στα χέρια άλλου χωρίς τη δική του βούληση.

Ο «εμφύλιος» και η απόφαση προτεραιότητας

Η ένταση κλιμακώθηκε τον Ιούλιο. Σε επεισοδιακό Δ.Σ. του ΑΣ, η ΠΑΕ μίλησε για «ημέρα ντροπής», κατηγορώντας τον Ερασιτέχνη ότι αντιμετώπισε τον Σαββίδη «σαν ξένο». Στο παρασκήνιο, υπενθυμιζόταν ότι ο ΑΣ είχε ήδη προχωρήσει σε συμφωνία-πλαίσιο για το γήπεδο με τον Μυστακίδη.

Λίγο αργότερα, σύμφωνα με ρεπορτάζ, το Δ.Σ. του ΑΣ ΠΑΟΚ αποφάσισε ότι προτεραιότητα στο έργο της Νέας Τούμπας έχει ο Ιβάν Σαββίδης, λόγω της μέχρι σήμερα προσφοράς του, υπό την αυστηρή όμως προϋπόθεση ότι έως τις 31/12/2025 θα προσκομίσει συγκεκριμένες οικονομικές εγγυήσεις.

Η απόφαση αυτή άνοιξε τον δρόμο για τις διαπραγματεύσεις που κατέληξαν στο προχθεσινό μνημόνιο συναντίληψης – και στο ουσιαστικό comeback του Σαββίδη ως αποκλειστικού φορέα υλοποίησης του γηπέδου.

Το μπάσκετ στον Τέλη Μυστακίδη
Ενώ το γήπεδο του ποδοσφαίρου γυρίζει οριστικά στην τροχιά Σαββίδη, το μπάσκετ περνά στην εποχή Μυστακίδη.

Στις 2 Σεπτεμβρίου η ΚΑΕ ΠΑΟΚ γνωστοποίησε επίσημα ότι δέχθηκε ενδιαφέρον από τον Αριστοτέλη Μυστακίδη για την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών. Ακολούθησε συνάντηση με τον εκπρόσωπό του, υπογραφή εγγράφων εμπιστευτικότητας και ένα πρώτο due diligence στα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας.

Στις 18 Νοεμβρίου ο φάκελος της εξαγοράς κατατέθηκε στην Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού (ΕΕΑ). Σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα, με την έγκριση της ΕΕΑ ο Τέλης Μυστακίδης θα αποκτήσει το 60,81% των μετοχών της ΚΑΕ, ποσοστό που θα προέλθει από τους σημερινούς βασικούς μετόχους Θανάση Χατζόπουλο, Βαγγέλη Γαλατσόπουλο και Ηλία Βιολίδη.

Η τυπική ολοκλήρωση είναι «θέμα χρόνου». Η εικόνα που διαμορφώνεται, όπως την περιέγραψε χαρακτηριστικά τοπική ιστοσελίδα, είναι:

Ιβάν Σαββίδης στην ΠΑΕ και στο νέο γήπεδο,

Αριστοτέλης Μυστακίδης στην ΚΑΕ,

ένας Ερασιτέχνης πιο οικονομικά ανεξάρτητος, με έσοδα από πολλαπλές κατευθύνσεις.

Σε επίπεδο ισορροπιών, αυτό σημαίνει ότι ο ΠΑΟΚ μπαίνει στον δεύτερο αιώνα ζωής του με δύο βαριά επιχειρηματικά κέντρα γύρω από το brand του συλλόγου – ένα για το ποδόσφαιρο και τις μεγάλες υποδομές, ένα για το μπάσκετ.

Ποιοι είναι οι δύο «μονομάχοι»

Ιβάν Σαββίδης ο άνθρωπος που έκανε τον ΠΑΟΚ «οικογένεια»… και γεωπολιτικό θέμα
Ο Ιβάν Σαββίδης είναι Ελληνορώσος επιχειρηματίας, πρώην βουλευτής στη Δούμα, με ελληνική και ρωσική υπηκοότητα. Από το 2012 είναι ιδιοκτήτης και πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ, ενώ μέσω της Belterra Investments κατέχει και το 71,8% του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης ενός στρατηγικού περιουσιακού στοιχείου για τη βόρεια Ελλάδα και τα Βαλκάνια.

Παράλληλα, έχει επενδύσει σε ξενοδοχειακές μονάδες, στη βιομηχανία καπνού και στα media (τηλεοπτικός σταθμός Open κ.ά.), με αποτέλεσμα το όνομά του να συνδέεται πλέον με ένα ευρύ πλέγμα οικονομικής ισχύος στη Θεσσαλονίκη και όχι μόνο.

Σε διεθνές επίπεδο, το προφίλ του έχει αποκτήσει και γεωπολιτική φόρτιση. Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι υπέγραψε διάταγμα με κυρώσεις κατά 2.500 προσώπων που θεωρούνται «άνθρωποι του Πούτιν», ανάμεσά τους και ο Ιβάν Σαββίδης, απόφαση που περιλαμβάνει πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και απαγόρευση επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ουκρανία.
Ρεπορτάζ του EUobserver και ελληνικών μέσων έχουν κατηγορήσει τον Σαββίδη ότι εμπλέκεται σε επιχειρηματικές δραστηριότητες στην κατεχόμενη Κριμαία, θεωρώντας ότι οι ευρωπαϊκές αρχές κάνουν «τα στραβά μάτια» σε πιθανές παραβιάσεις του καθεστώτος κυρώσεων. Ελληνικά δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η «ιδιότυπη ασυλία» του, ειδικά λόγω του ελέγχου του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, έχει προκαλέσει δυσφορία σε αμερικανικούς κύκλους. Όλα αυτά τροφοδοτούν εδώ και χρόνια την αφήγηση ότι ο Σαββίδης δεν είναι απλώς ένας πλούσιος πρόεδρος ποδοσφαιρικής ομάδας, αλλά και φορέας ρωσικής επιρροής σε μια πόλη-κλειδί για τα ΝΑΤΟϊκά δίκτυα μεταφορών και ενέργειας.

Αριστοτέλης (Τέλης) Μυστακίδης: Ο «βασιλιάς του χαλκού» με τη δυτική διασύνδεση
Ο Τέλης Μυστακίδης είναι δισεκατομμυριούχος έμπορος μετάλλων, ελληνικής καταγωγής, γεννημένος στη Ρώμη το 1962, με ελληνική και βρετανική ιθαγένεια. Σπούδασε στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου (LSE) και έκανε καριέρα στο Λονδίνο και την Ελβετία. Αναδείχθηκε ως ένας από τους ισχυρότερους ανθρώπους της Glencore, του πολυεθνικού κολοσσού εμπορίας πρώτων υλών, αποκτώντας το παρατσούκλι «βασιλιάς του χαλκού». Παρότι αποχώρησε από τη διοίκηση το 2018, παραμένει μέτοχος με ποσοστό της τάξης του 2% σε μια εταιρεία που αποτιμάται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια.

Στην Ελλάδα έχει γράψει τη δική του ιστορία ως low profile αλλά πολύ ισχυρός επενδυτής:

συμμετείχε σε αυξήσεις κεφαλαίου της Εθνικής,

κατείχε επί χρόνια περί το 5% της Τράπεζας Πειραιώς,

πρόσφατα απέκτησε τον έλεγχο της ABB Bank,

επενδύει σε real estate σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και σε κλάδους όπως οι ιχθυοκαλλιέργειες.

Το προφίλ του παραπέμπει σε καθαρά «δυτικό» κεφάλαιο, απόλυτα ενταγμένο στα χρηματοοικονομικά κέντρα του City και της Ελβετίας, χωρίς γνωστές εμπλοκές με ρωσικά συμφέροντα ή καθεστώτα κυρώσεων.

Αόρατο γεωπολιτικό παιχνίδι ή απλή σύγκρουση επιχειρηματικών συμφερόντων;
Δεν υπάρχει δημόσιο στοιχείο που να αποδεικνύει ότι η κόντρα γύρω από τον ΠΑΟΚ οργανώνεται ή κατευθύνεται από κυβερνήσεις, μυστικές υπηρεσίες ή διεθνείς οργανισμούς. Οι κινήσεις που βλέπουμε είναι κινήσεις ιδιωτών επενδυτών γύρω από ένα πανίσχυρο brand με τεράστια συναισθηματική και εμπορική αξία.

Ωστόσο, το πλαίσιο μέσα στο οποίο εξελίσσονται κάνει πολλούς να μιλούν για ένα «αόρατο γεωπολιτικό παιχνίδι»:

Από τη μία, ο Σαββίδης με το ρωσικό πολιτικό παρελθόν, τις επενδύσεις και τις σχέσεις που του έχουν κολλήσει τη ρετσινιά του «ολιγάρχη του Πούτιν» σε ουκρανικά και ευρωπαϊκά δημοσιεύματα. Από την άλλη, ο Μυστακίδης, ανθρωπος της βρετανικής χρηματοοικονομικής ελίτ, με περιουσία δισεκατομμυρίων, διασυνδεδεμένος με funds, τράπεζες και διεθνείς αγορές.

Σε μια Θεσσαλονίκη που φιλοδοξεί να γίνει κέντρο logistics και ενέργειας για τη ΝΑ Ευρώπη, σε μια περίοδο όπου το ΝΑΤΟ χρησιμοποιεί εντατικά τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας και ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει μετατρέψει κάθε ρωσικό κεφάλαιο σε «ύποπτο», είναι αναμενόμενο η σύγκρουση δύο τόσο διαφορετικών τύπων πλούτου να διαβάζεται και πολιτικά.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον ΠΑΟΚ και τον κόσμο του

Σε καθαρά αγωνιστικό-οικονομικό επίπεδο, ο ΠΑΟΚ βρίσκεται μπροστά σε μια μοναδική ευκαιρία αλλά και σε λεπτή ισορροπία. Μια Νέα Τούμπα, χρηματοδοτημένη από έναν ιδιοκτήτη που έχει αποδείξει ότι βάζει χρήματα, μπορεί να απογειώσει τα έσοδα της ΠΑΕ, να ενισχύσει τη διεθνή εικόνα του συλλόγου και να αλλάξει τον χάρτη των ελληνικών γηπέδων.

Ένας κολοσσός όπως ο Μυστακίδης στην ΚΑΕ, εφόσον επενδύσει σοβαρά, μπορεί να βγάλει το μπάσκετ από τη «μεσαία τάξη» και να το επαναφέρει στο επίπεδο που είχε τη δεκαετία του ’90.

Από την άλλη, η συνύπαρξη δύο τόσο ισχυρών οικονομικών κέντρων γύρω από τον ίδιο σύλλογο κρύβει κινδύνους. Συγκρούσεις για το brand, για κοινούς χορηγούς, για τον τρόπο που μοιράζονται έσοδα και επιρροή μέσα στον οργανισμό ΠΑΟΚ.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι, είτε το δει κανείς σαν επιχειρηματικό θρίλερ, είτε σαν τοπικό «ψυχρό πόλεμο» Ανατολής-Δύσης, ο ΠΑΟΚ μπαίνει στα 100 του χρόνια ως πεδίο όπου διασταυρώνονται μεγάλα κεφάλαια και μεγάλα αφηγήματα.

Το αν τελικά θα «κερδίσουν» οι επενδυτές ή ο ίδιος ο σύλλογος, θα το κρίνουν – όπως πάντα – το τερέν, οι κερκίδες και οι αόρατοι άνθρωποι… των δύο πλευρών.