Novartis: Στα €394 εκατ. οι πωλήσεις το 2024 εκ των οποίων €159 εκατ. rebates/clawback

Η μία μετά την άλλη φαρμακευτική εταιρεία  προχωρούν στη δημοσιοποίηση των οικονομικών καταστάσεων του 2024, μετά την παράταση που έλαβαν από τις εποπτικές αρχές προκειμένου οι φορείς του δημοσίου (νοσοκομεία) να στείλουν οικονομικά στοιχεία εκπτώσεων για το claw back και το rebate.

Η Novartis Hellas θυγατρική του ομώνυμου ελβετικού ομίλου, έκλεισε το 2024 με ενισχυμένη κερδοφορία σε μια χρονιά που συνδυάστηκε με ισχυρή ανάπτυξη στα καινοτόμα φάρμακα, απόσχιση του κλάδου γενοσήμων και βιοομοειδών και έντονη δραστηριότητα σε κλινική έρευνα.

Σύμφωνα με τις δημοσιευμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε 394,438 εκατ. ευρώ αυξημένα 6,5% ένανι 370,184 εκατ. ευρώ το 2023. Αν από το ποσό αφαιρεθούν οι εκπτώσεις – rebates (159,372 εκατ. ευρώ) και clawback (33,33 εκατ. ευρώ) τα έσοδα διαμορφώνονται σε 201,735 εκατ. ευρώ αυξημένα 12,37% έναντι 179,517 εκατ. ευρώ

Παρά την αύξηση των πωλήσεων, τα μικτά κέρδη της συνεχιζόμενης δραστηριότητας υποχώρησαν στα 38,7 εκατ. ευρώ από 45,3 εκατ. ευρώ, γεγονός που αντικατοπτρίζει την άνοδο του κόστους πωληθέντων, αλλά και την πίεση στο περιθώριο μικτού κέρδους (19,2% επί των πωλήσεων, έναντι 25,2% το 2023).

Η εικόνα βελτιώνεται σημαντικά σε επίπεδο λειτουργικών αποτελεσμάτων. Τα συνολικά λειτουργικά έξοδα (διάθεσης και διοίκησης) μειώθηκαν στα 38,4 εκατ. ευρώ από 46,8 εκατ. ευρώ, με πτώση περίπου 10,6%. Η διοίκηση αποδίδει τη μείωση αυτή κυρίως στον περιορισμό του κόστους καταστροφής αποθεμάτων και των σχετικών προβλέψεων, εξέλιξη που ενίσχυσε τη λειτουργική αποδοτικότητα της εταιρείας.

Παράλληλα, τα λοιπά έσοδα εκμετάλλευσης αυξήθηκαν σε 8,1 εκατ. ευρώ από 7,0 εκατ. ευρώ, ενισχυμένα μεταξύ άλλων από την πώληση του οικοπέδου και των κτιριακών εγκαταστάσεων της εταιρείας, συναλλαγή που απέφερε κέρδη περίπου 2,3 εκατ. ευρώ. Σε συνδυασμό με τη σημαντική μείωση των λειτουργικών εξόδων, τα αποτελέσματα εκμετάλλευσης εκτινάχθηκαν στα 8,4 εκατ. ευρώ από 5,4 εκατ. ευρώ (+54%).

Το καθαρό χρηματοοικονομικό αποτέλεσμα γύρισε σε θετικό, με καθαρά χρηματοοικονομικά έσοδα 0,69 εκατ. ευρώ έναντι καθαρών χρηματοοικονομικών εξόδων το 2023, γεγονός που συνέβαλε περαιτέρω στη βελτίωση της τελικής γραμμής.

Έτσι, τα κέρδη προ φόρων από τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες έφτασαν τα 9,09 εκατ. ευρώ, από 5,36 εκατ. ευρώ ένα χρόνο πριν.

Μετά τη φορολογία εισοδήματος, τα καθαρά κέρδη της συνεχιζόμενης δραστηριότητας ανήλθαν σε 6,08 εκατ. ευρώ, από 3,77 εκατ. ευρώ το 2023, σημειώνοντας αύξηση περίπου 61%.

Απόσχιση Sandoz, κέρδη από διακοπείσες δραστηριότητες και αναδιάρθρωση ισολογισμού

Καθοριστικό στρατηγικό βήμα για τη Novartis Hellas αποτέλεσε η ολοκλήρωση, τον Φεβρουάριο του 2024, της απόσχισης του κλάδου Γενοσήμων και Βιοομοειδών της Sandoz, εξέλιξη που είχε σημαντική επίδραση τόσο στα αποτελέσματα όσο και στη δομή του ισολογισμού.

Οι διακοπείσες δραστηριότητες κατέγραψαν το 2024 πωλήσεις 5,37 εκατ. ευρώ (για την περίοδο έως 31.1.2024) έναντι 52,3 εκατ. ευρώ το 2023, λόγω της περιορισμένης χρονικά λειτουργίας του κλάδου πριν την απόσχιση. Παρ’ όλα αυτά, τα καθαρά κέρδη από τις διακοπείσες δραστηριότητες εκτινάχθηκαν στα 3,99 εκατ. ευρώ από 0,91 εκατ. ευρώ, εξέλιξη που οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στα κέρδη από την απόσχιση.

Η υπεραξία που τιμολογήθηκε προς τη Sandoz Hellas S.A. ανήλθε σε 4,08 εκατ. ευρώ, με τα κέρδη από την απόσχιση του κλάδου να φτάνουν τα 4,09 εκατ. ευρώ προ φόρων και 3,19 εκατ. ευρώ μετά φόρων. Μαζί με το λειτουργικό αποτέλεσμα της διακοπείσας δραστηριότητας, αυτό διαμόρφωσε το προαναφερθέν καθαρό κέρδος 3,99 εκατ. ευρώ.

Σε ενοποιημένη βάση (συνεχιζόμενες και διακοπείσες δραστηριότητες), τα συνολικά καθαρά κέρδη μετά φόρων της Novartis Hellas ανήλθαν σε 10,08 εκατ. ευρώ, έναντι 4,69 εκατ. ευρώ το 2023,  αύξηση περίπου 115%, που καθιστά το 2024 μια από τις πιο κερδοφόρες χρήσεις των τελευταίων ετών για την εταιρεία.

Η επίδραση της απόσχισης Sandoz αποτυπώνεται και στον ισολογισμό. Τα περιουσιακά στοιχεία ενεργητικού κατεχόμενα προς πώληση, ύψους 31,9 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2023, εκμηδενίστηκαν το 2024 μετά τη μεταβίβασή τους, ενώ το σύνολο των υποχρεώσεων που σχετίζονταν με τον κλάδο (51,5 εκατ. ευρώ το 2023) επίσης μηδενίστηκε. Συνολικά, οι υποχρεώσεις της εταιρείας μειώθηκαν σε 85,7 εκατ. ευρώ από 179,3 εκατ. ευρώ, μια μείωση σχεδόν 94 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της πώλησης του κλάδου και της ανακατάταξης και συμψηφισμού προβλέψεων εκπτώσεων, rebate και clawback με απαιτήσεις.

Την ίδια στιγμή, τα ίδια κεφάλαια αυξήθηκαν από 149,98 εκατ. ευρώ σε 159,77 εκατ. ευρώ, καθώς τα κέρδη της χρήσης μεταφέρθηκαν στο «υπόλοιπο εις νέον», το οποίο ανήλθε σε 14,46 εκατ. ευρώ από 4,67 εκατ. ευρώ. Το μετοχικό κεφάλαιο παρέμεινε αμετάβλητο στα 141,67 εκατ. ευρώ.

Ταμειακές ροές, ρευστότητα και εξάρτηση από το Δημόσιο

Σε επίπεδο ταμειακών ροών, οι καθαρές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες παρέμειναν αρνητικές, αν και βελτιωμένες: -14,6 εκατ. ευρώ το 2024 έναντι -19,7 εκατ. ευρώ το 2023. Η βελτίωση αυτή οφείλεται σε μείωση αποθεμάτων και αύξηση των εισπράξεων από πελάτες και λοιπές απαιτήσεις, αντισταθμιζόμενη όμως από τη σημαντική μείωση των υποχρεώσεων προς προμηθευτές και λοιπά μέρη.

Οι επενδυτικές δραστηριότητες εμφάνισαν ισχυρές θετικές ροές 10,46 εκατ. ευρώ, χάρη κυρίως στην πώληση παγίων (5,7 εκατ. ευρώ) και τις καθαρές εισροές από την απόσχιση του κλάδου Sandoz (4,09 εκατ. ευρώ), με τις αγορές παγίων να παραμένουν οριακές. Έτσι, η συνολική καθαρή μείωση στα ταμειακά διαθέσιμα περιορίστηκε στα 4,68 εκατ. ευρώ (από σχεδόν 20 εκατ. ευρώ πέρυσι), με το υπόλοιπο στο τέλος της χρήσης να διαμορφώνεται στα 13,50 εκατ. ευρώ, έναντι 18,18 εκατ. ευρώ το 2023.

Η διοίκηση αποδίδει τη μείωση των διαθεσίμων κυρίως σε πληρωμές φόρων και στη μείωση απαιτήσεων από συνδεδεμένα μέρη, στο πλαίσιο συμφωνίας εκπτώσεων. Στο μέτωπο του πιστωτικού κινδύνου, η εταιρεία παραμένει στενά συνδεδεμένη με το Δημόσιο: το 51% των εσόδων του 2024 προέρχεται από πωλήσεις προς κρατικούς φορείς (έναντι 55% το 2023).

Ανθρώπινο δυναμικό, R&D και εταιρική υπευθυνότητα

Η αναδιάρθρωση χαρτοφυλακίου και η απόσχιση του κλάδου Sandoz άφησαν το αποτύπωμά τους και στο ανθρώπινο δυναμικό. Ο αριθμός των εργαζομένων μειώθηκε σε 225 από 288 το 2023, με τη διοίκηση να αποδίδει τη μείωση σχεδόν αποκλειστικά στη μεταφορά προσωπικού στο πλαίσιο της απόσχισης.

Παρά τη μείωση του προσωπικού, η Novartis Hellas συνέχισε να επενδύει έντονα στους ανθρώπους της: το 67% του συνόλου των εργαζομένων είναι γυναίκες, εφαρμόστηκε υβριδικό μοντέλο εργασίας και πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 22.400 ώρες εκπαίδευσης και επιμόρφωσης μέσα στη χρονιά, με έμφαση στη διαφορετικότητα και την καταπολέμηση των διακρίσεων.

Στον τομέα της Έρευνας & Ανάπτυξης, η εταιρεία διατήρησε ισχυρή δραστηριότητα, με περίπου 56 κλινικές μελέτες σε εξέλιξη στην Ελλάδα το 2024, σε συνεργασία με δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία και ερευνητές.
Η παρουσία αυτή στην κλινική έρευνα ενισχύει τον ρόλο της Novartis Hellas ως κόμβου για την εισαγωγή και αξιολόγηση καινοτόμων θεραπειών στην ελληνική αγορά.

Εταιρική Υπευθυνότητα

Στο πεδίο της εταιρικής υπευθυνότητας, η εταιρεία κινήθηκε σε πολλαπλά μέτωπα –  εργαζόμενοι, κοινωνία, περιβάλλον και ασθενείς. Η εμβληματική πρωτοβουλία «Κανένας Μόνος» συνέχισε το 2024 να στηρίζει την ψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής ηλικιωμένων, ενισχύοντας 18 δομές φροντίδας, προσφέροντας εθελοντικές ώρες από εργαζομένους της εταιρείας, φρέσκα γεύματα και εξατομικευμένα πακέτα στήριξης για ευάλωτα άτομα τρίτης ηλικίας.

Η δράση αυτή, μαζί με άλλες ασθενοκεντρικές πρωτοβουλίες, αναγνωρίστηκε με πολλαπλά βραβεία σε θεσμούς όπως τα Patient Partnership Awards και τα Healthcare Awards, ενώ η Novartis Hellas πιστοποιήθηκε ως Great Place to Work για την περίοδο 2024-2025. Παράλληλα, η εταιρεία βρέθηκε ξανά στη λίστα Fortune «Most Admired Companies in Greece 2024», καταλαμβάνοντας την 20ή θέση και εντασσόμενη στο Hall of Fame του θεσμού, μετά από επανειλημμένες διακρίσεις την τελευταία δεκαετία.

Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε και στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με δέσμευση για ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα, νερού και πλαστικού έως το 2030. Στο ελληνικό σκέλος, η εταιρεία έχει ήδη απομακρύνει τα πλαστικά μιας χρήσης από τις εγκαταστάσεις της (πλην ορισμένων ειδικών τμημάτων) και επενδύει σε πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης αποβλήτων.

Νομικά μέτωπα και προοπτικές

Σε επίπεδο νομικών εκκρεμοτήτων, η Novartis Hellas εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο διεκδικήσεων του Ελληνικού Δημοσίου, κυρίως λόγω της πολύκροτης υπόθεσης που συνδέεται με τον εξωδικαστικό συμβιβασμό στις ΗΠΑ. Η αγωγή του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους 214 εκατ. ευρώ για ηθική βλάβη, απορρίφθηκε σε πρώτο βαθμό ως αόριστη, με το Δημόσιο να ασκεί έφεση. Η διοίκηση, σε συνεργασία με τους νομικούς της συμβούλους, θεωρεί ότι η υπόθεση δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίπτωση στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις και δεν έχει σχηματίσει σχετική πρόβλεψη.

Μετά την ημερομηνία του ισολογισμού, το 2025, η εταιρεία ήρθε αντιμέτωπη και με νέα αγωγή από τον ΕΟΠΥΥ, ύψους 228,6 εκατ. ευρώ, επίσης σε συνάρτηση με τον αμερικανικό συμβιβασμό. Και σε αυτή την περίπτωση, η διοίκηση εκτιμά ότι δεν συντρέχει λόγος σχηματισμού πρόβλεψης. Παράλληλα, η Γενική Συνέλευση του Ιουνίου 2025 ενέκρινε σημαντική μείωση μετοχικού κεφαλαίου κατά περίπου 85,15 εκατ. ευρώ, κίνηση που εντάσσεται σε ευρύτερη αναδιάρθρωση της κεφαλαιακής βάσης της εταιρείας.