Ο ελληνικός τουρισμός αλλάζει, από τα ρεκόρ στην αναβάθμιση της αξίας

Με αφορμή το σημερινό Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank (29 Αυγούστου 2025), που επιμελείται ο οικονομολόγος Παναγιώτης Καπόπουλος, ο ελληνικός τουρισμός εμφανίζει όχι μόνο αντοχή αλλά και ποιοτική αναβάθμιση. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν 11% σε ετήσια βάση, ενώ οι αφίξεις από το εξωτερικό κινήθηκαν οριακά πάνω από τα ιστορικά υψηλά του 2024 και 24,3% υψηλότερα από το 2019, το προ πανδημίας σημείο αναφοράς.

Το μοτίβο της χρονιάς εστιάζει λιγότερο στο «κυνήγι» του όγκου και περισσότερο στην αξία ανά ταξίδι. Οι εισπράξεις (εξαιρουμένης της κρουαζιέρας) ανήλθαν σε €7,3 δισ. έναντι €6,6 δισ. το 2024, με το κλειδί να είναι η σημαντική άνοδος της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι στα €622,7 (+10,1% ετήσια μεταβολή). Οι αφίξεις διαμορφώθηκαν στα 11,7 εκατ., μόλις κατά 67 χιλιάδες περισσότερες σε σχέση με πέρυσι (+0,6%). Με άλλα λόγια, το ταμείο «γράφει» πρωτίστως χάρη στη δαπάνη και λιγότερο χάρη στον όγκο.

Παράλληλα, το μίγμα προέλευσης αλλάζει. Οι αφίξεις από την ΕΕ-27 μειώθηκαν 6,3% (με την πτώση να προέρχεται από χώρες εκτός Ευρωζώνης, -27,5%), ενώ οι αφίξεις από λοιπές χώρες αυξήθηκαν 10,5%. Η κρουαζιέρα συνέχισε ισχυρά, με εισπράξεις +16,3% στο πρώτο εξάμηνο.

Οι αγορές-κλειδιά και τα μηνύματα της ζήτησης
Οι παραδοσιακοί «πρωταθλητές»—Γερμανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο—κινούνται ανοδικά και εξακολουθούν να συνεισφέρουν πάνω από το ένα τρίτο αφίξεων και εισπράξεων. Η αμερικανική αγορά ξεχωρίζει: +20% στις αφίξεις και +29,4% στις εισπράξεις, επιβεβαιώνοντας ότι η προσέλκυση ταξιδιωτών υψηλής δαπάνης κάνει τη διαφορά. Αξιοσημείωτη είναι και η επάνοδος της ρωσικής αγοράς (+91,8% αφίξεις, +74% εισπράξεις), μετά τη διετή υποχώρηση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Αντίθετα, από τη Γαλλία οι εισπράξεις αυξήθηκαν οριακά (+2,1%), αλλά οι αφίξεις μειώθηκαν σχεδόν 10%.

Ενδιαφέρον έχει και η ενδοετήσια κατανομή: οι καλές επιδόσεις του πρώτου τετραμήνου «σήκωσαν» το σύνολο, ενώ Μάιος–Ιούνιος κινήθηκαν χαμηλότερα από το 2024 (-2,7% και -1,7% αντίστοιχα). Αυτό μπορεί να υποδηλώνει σταδιακή επιμήκυνση της σεζόν—μια υπόθεση που χρειάζεται επιβεβαίωση στο μεσοπρόθεσμο.

Αερομεταφορές και κρατήσεις: συνεχόμενη ώθηση στο καλοκαίρι
Οι ροές προς την Ελλάδα παραμένουν ισχυρές και στο τρίτο τρίμηνο. Στο αεροδρόμιο της Αθήνας οι διεθνείς αφίξεις έφθασαν τα 13,5 εκατ. το επτάμηνο Ιαν.-Ιούλ. 2025, πάνω από κατά 1 εκατ. σε σχέση με πέρυσι. Τον Ιούλιο η διεθνής επιβατική κίνηση αυξήθηκε 5,4% στην Αθήνα και 2,9% στα περιφερειακά αεροδρόμια, όπου συνολικά από την αρχή του έτους οι διεθνείς επιβάτες ήταν κατά περίπου 3% περισσότεροι. Επιπλέον, στο τέλος Ιουνίου οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις προς την Ελλάδα για τη θερινή περίοδο ήταν +5,7% ετησίως, έναντι +2,8% στην Ισπανία και μείωσης σε Ιταλία και Πορτογαλία.

Φήμη και εμπειρία: το «άλφα και ωμέγα» της ανταγωνιστικότητας
Στον δείκτη Net Sentiment Index (NSI), που μετρά τη διαδικτυακή φήμη και την εμπειρία, η Ελλάδα καταλαμβάνει την τέταρτη θέση τον χειμώνα, μετά Κροατία, Πορτογαλία και Ιταλία, με την Ισπανία τελευταία μεταξύ των συγκεκριμένων χωρών. Τα θετικά σχόλια αφορούν κυρίως πολιτισμό, φιλοξενία, γαστρονομία και – όλο και περισσότερο – βιωσιμότητα. Η συνολική ικανοποίηση των επισκεπτών παραμένει υψηλή (9,2) έναντι μέσου όρου Ευρώπης 8,9, με ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο να δίνουν τις υψηλότερες βαθμολογίες.

Στον ξενοδοχειακό κλάδο, η Ελλάδα διατήρησε την πρώτη θέση στον Γενικό Δείκτη Ικανοποίησης (GRI) την χειμερινή περίοδο 2024–2025, με 87%, μπροστά από Κύπρο και Ιταλία (86%), Ισπανία (85%), Τουρκία (84%) και Γαλλία (81%). Ισχυρότερα σημεία: καθαριότητα, εξυπηρέτηση, τοποθεσία. Περιθώρια βελτίωσης: σχέση ποιότητας-τιμής, συντήρηση εγκαταστάσεων, ποιότητα F&B.

Οι μεγάλες προκλήσεις του «επόμενου βήματος»
Το στοίχημα της επόμενης φάσης είναι τριπλό: πράσινη μετάβαση, ψηφιακός μετασχηματισμός, βιωσιμότητα. Το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» και οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι κρίσιμοι για υποδομές που θα αναβαθμίσουν το προϊόν, θα αναδείξουν νέους προορισμούς και θα επιμηκύνουν τη σεζόν. Ήδη τα ελληνικά ξενοδοχεία κινούνται προς πιο βιώσιμα και τεχνολογικά ώριμα μοντέλα: από το ~€1 δισ. επενδύσεων του 2024, περίπου 20% κατευθύνθηκε σε δράσεις βιωσιμότητας, ενώ 34% των ξενοδοχείων χρησιμοποιεί κάποια εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης και σχεδόν 10% επιπλέον σκοπεύει να ακολουθήσει.

Το μεγαλύτερο «κρυφό» ρίσκο είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Οι ελλείψεις προσωπικού αντιστοιχούν σταθερά σε περίπου 20% των οργανικών θέσεων την τελευταία τετραετία, με 53.817 κενές θέσεις το 2024—μια υστέρηση που, αν δεν αντιμετωπιστεί, απειλεί την ποιότητα υπηρεσιών.

Εδώ το Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων