Όμιλοι επιχειρήσεων: Λίγοι σε αριθμό, μεγάλοι σε αποτύπωμα

Για πρώτη φορά, η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) δημοσιοποίησε τη Δευτέρα 29 Δεκεμβρίου 2025 πειραματικές στατιστικές για τους Ομίλους Επιχειρήσεων και τη σχέση τους με την παγκοσμιοποίηση, χαρτογραφώντας το οικονομικό βάρος των επιχειρήσεων που λειτουργούν ως ανεξάρτητες μονάδες, όσων ανήκουν σε εθνικούς ομίλους (με παρουσία μόνο στην Ελλάδα) και όσων εντάσσονται σε πολυεθνικούς ομίλους, είτε ελέγχονται από την Ελλάδα είτε από το εξωτερικό.

Η μεγάλη εικόνα με στοιχεία 2023: 932,5 χιλ. επιχειρήσεις, 411 δισ. τζίρος, 102 δισ. προστιθέμενης αξίας

Στους τομείς βιομηχανίας, κατασκευών, εμπορίου και υπηρεσιών, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιήθηκαν στην Ελλάδα το 2023 έφτασαν τις 932.549 (από 917.441 το 2022), απασχολώντας 3.488.073 άτομα (από 3.407.815). Ο συνολικός κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε σε 411,0 δισ. ευρώ (από 404,9 δισ.) και η προστιθέμενη αξία σε 102,0 δισ. ευρώ (από 90,9 δισ.).

Το 2023, τη μεγαλύτερη συμβολή στον κύκλο εργασιών είχαν οι ανεξάρτητες επιχειρήσεις με 56% ή 230,3 δισ. ευρώ. Ακολουθούν οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε πολυεθνικούς ομίλους που ελέγχονται από την Ελλάδα με 24,1% ή 99,2 δισ. ευρώ ενώ οι πολυεθνικοί όμιλοι με έλεγχο από το εξωτερικό συγκεντρώνουν 16% (65,9 δισ.) και οι εθνικοί όμιλοι 3,8% (15,6 δισ.). Η κατάταξη είναι παρόμοια και το 2022.

Στην προστιθέμενη αξία του 2023, οι ανεξάρτητες επιχειρήσεις παραμένουν πρώτες με 56,6% ή 57,8 δισ. ευρώ. Όμως ξεχωρίζει η ενίσχυση των πολυεθνικών με ελληνικό έλεγχο, οι οποίες φτάνουν στο 25,5% ή 26,0 δισ. ευρώ, από 18,8% (17,0 δισ.) το 2022. Οι πολυεθνικές με έλεγχο από το εξωτερικό βρίσκονται στο 14,1% (14,3 δισ.) και οι εθνικοί όμιλοι στο 3,8% (3,9 δισ.).

Απασχόληση: η «ραχοκοκαλιά» παραμένει στις ανεξάρτητες επιχειρήσεις
Στην αγορά εργασίας, η εικόνα είναι ακόμα πιο συγκεντρωμένη στις ανεξάρτητες επιχειρήσεις. Το 2023 απασχολούν το 84,5% των εργαζομένων (2.948.914 άτομα). Οι πολυεθνικές με ελληνικό έλεγχο απασχολούν 7,1% (249.242), οι πολυεθνικές με έλεγχο από το εξωτερικό 6,1% (211.881) και οι εθνικοί όμιλοι 2,2% (78.036).

Το πιο εντυπωσιακό εύρημα: Ελάχιστοι ως πλήθος, δυσανάλογα μεγάλο οικονομικό αποτύπωμα

Παρότι οι επιχειρήσεις πολυεθνικών ομίλων είναι αριθμητικά λίγες, η συμβολή τους σε τζίρο και αξία είναι ισχυρή. Το 2023, οι ανεξάρτητες είναι 99,54% των ενεργών επιχειρήσεων, οι εθνικοί όμιλοι μόλις 0,02%, οι πολυεθνικοί με ελληνικό έλεγχο 0,10% και οι πολυεθνικοί με έλεγχο από το εξωτερικό 0,34%. Κι όμως, αθροιστικά οι δύο κατηγορίες πολυεθνικών αντιστοιχούν περίπου στο 40% του τζίρου και κοντά στο 40% της προστιθέμενης αξίας.

Κλάδοι
Σε επίπεδο κλάδων (NACE Rev.2), η ΕΛΣΤΑΤ δείχνει ότι στην πλειονότητα των δραστηριοτήτων (12 από 16), τη μεγαλύτερη συμμετοχή στον κύκλο εργασιών έχουν οι ανεξάρτητες επιχειρήσεις (π.χ. κατασκευές, εμπόριο, μεταφορά/αποθήκευση, καταλύματα-εστίαση, επαγγελματικές/επιστημονικές δραστηριότητες). Αντίθετα, σε μεταποίηση, ενέργεια (ηλεκτρικό ρεύμα/αέριο/ατμός), χρηματοπιστωτικά-ασφαλιστικά και τέχνες-διασκέδαση-ψυχαγωγία, το μεγαλύτερο μερίδιο τζίρου εμφανίζεται στις επιχειρήσεις που ανήκουν σε πολυεθνικούς ομίλους με έλεγχο από την Ελλάδα. Οι πολυεθνικές με έλεγχο από το εξωτερικό έχουν σημαντική συμμετοχή, μεταξύ άλλων, σε ορυχεία/λατομεία και διοικητικές-υποστηρικτικές δραστηριότητες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η σύνδεση ομίλων και μεγέθους. Το 2023 η προστιθέμενη αξία των επιχειρήσεων σε πολυεθνικούς ομίλους με ελληνικό έλεγχο προέρχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από μεγάλες επιχειρήσεις, με ποσοστό 91,8% (23,9 δισ.). Αντίστοιχα, στους εθνικούς ομίλους οι μεγάλες επιχειρήσεις δίνουν 80,9% (3,1 δισ.), ενώ στις πολυεθνικές με έλεγχο από το εξωτερικό οι μεγάλες επιχειρήσεις παράγουν 59,2% (8,5 δισ.). Στις ανεξάρτητες επιχειρήσεις, αντίθετα, τη μεγαλύτερη συνεισφορά κάνουν οι μικρομεσαίες (10–249 εργαζ.) με 51,0% (29,5 δισ.).

Δυναμική παγκοσμιοποίησης: Κερδίζουν έδαφος οι πολυεθνικοί όμιλοι με ελληνικό έλεγχο
Στο «εσωτερικό» του πολυεθνικού οικοσυστήματος, το 2023 αυξάνεται το μερίδιο των επιχειρήσεων που ανήκουν σε πολυεθνικούς ομίλους με έλεγχο από την Ελλάδα: από 21,5% σε 22,6% ως προς τον αριθμό επιχειρήσεων. Παράλληλα, ανεβαίνει η συμμετοχή τους εντός των πολυεθνικών τόσο στον κύκλο εργασιών (σε 60,1% από 59,6%) όσο και στην προστιθέμενη αξία (σε 64,5% από 53,3%), αλλά και στην απασχόληση (σε 54,1% από 48,3%).

Η ΕΛΣΤΑΤ τονίζει ότι οι νέες πειραματικές στατιστικές προέκυψαν από συνδυασμό επίσημων πηγών (Στατιστικές Διάρθρωσης Επιχειρήσεων – SBS, Μητρώο Ευρωπαϊκών Ομίλων – EGR, Εθνικό Στατιστικό Μητρώο – SBR) με τεχνικές MicroData Linking, χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση των επιχειρήσεων για παροχή νέων δεδομένων.

Συμπέρασμα: Τα πρώτα αυτά ευρήματα δείχνουν μια οικονομία όπου η καθημερινή απασχόληση και το πλήθος των επιχειρήσεων στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στις ανεξάρτητες μονάδες, αλλά ένα σημαντικό κομμάτι του τζίρου και  ακόμα περισσότερο της προστιθέμενης αξίας συνδέεται με εταιρικές δομές ομίλων και, ειδικά, με πολυεθνικούς ομίλους που ελέγχονται από την Ελλάδα.

Εδώ αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας της ΕΛΣΤΑΤ