Παρέμβαση ΗΠΑ στην Ελλάδα κατά Cosco για το λιμάνι του Πειραιά

Σημερινό (Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου) ρεπορτάζ του Reuters περιγράφει μια ευρεία, συντονισμένη πρωτοβουλία της κυβέρνησης Τραμπ να περιορίσει την κινεζική επιρροή σε λιμένες-κλειδιά ανά τον κόσμο, με στόχο περισσότεροι στρατηγικοί τερματικοί σταθμοί να περάσουν υπό δυτικό έλεγχο. Κεντρικό σκεπτικό είναι ότι το Πεκίνο μπορεί να αξιοποιήσει μετοχικές θέσεις ή δικαιώματα εκμετάλλευσης για κατασκοπεία, στρατιωτικά πλεονεκτήματα ή αποδιοργάνωση εφοδιαστικών αλυσίδων σε κρίσεις. Υπό εξέταση βρίσκονται σενάρια στήριξης ιδιωτικών αμερικανικών/δυτικών ομίλων για εξαγορά κινεζικών συμμετοχών σε λιμένες, με παράδειγμα την προτεινόμενη απόκτηση των λιμενικών περιουσιακών στοιχείων της CK Hutchison από κοινοπραξία υπό τη BlackRock.
Το πακέτο μέτρων συνοδεύεται από ενίσχυση της αμερικανικής ναυπηγικής βάσης, αλλαγές σε νηολόγια υπό αμερικανικό έλεγχο και αξιολόγηση «σημείων πνιγμού» της παγκόσμιας ναυτιλίας. Η Κίνα απαντά ότι οι συνεργασίες της είναι απολύτως νόμιμες και κατηγορεί τις ΗΠΑ για «εξαναγκασμό» και υπερβολή της «απειλής της Κίνας».

Στο πλαίσιο αυτό, ο Πειραιάς βρίσκεται στο μικροσκόπιο. Το λιμάνι αναφέρεται ως κομβικός κρίκος στον διάδρομο Ευρώπης-Αφρικής-Ασίας, με την COSCO, έναν από τους μεγαλύτερους κινεζικούς ομίλους λιμένων και ναυτιλίας να κατέχει το 67% της ΟΛΠ Α.Ε.
Η Ουάσινγκτον εξετάζει πώς θα αντιμετωπίσει τα κινεζικά συμφέροντα στην Ελλάδα, ενώ πλευρές της κινεζικής επενδυτικής κοινότητας εκφράζουν ανησυχία ότι οι δραστηριότητες της COSCO στον Πειραιά μπορεί να στοχοποιηθούν. Ελληνικές αρχές έχουν μεταφέρει στο Reuters ότι δεν έχουν ενημερωθεί για σχέδια αλλαγής ελέγχου στο λιμάνι.

Η κλιμάκωση εντάσσεται σε μια ευρύτερη εικόνα. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του Council on Foreign Relations, μέχρι τον Αύγουστο του 2024 κινεζικές οντότητες είχαν εμπλοκή (μετοχική ή/και επιχειρησιακή) σε 129 έργα λιμένων παγκοσμίως. Παράλληλα, δημόσιες εκτιμήσεις στις ΗΠΑ μεταξύ άλλων έκθεση του Congressional Research Service, αναφέρουν ότι η κινεζική ναυπηγική ικανότητα είναι περίπου 230 φορές μεγαλύτερη από την αμερικανική (σε ολική χωρητικότητα/μονάδα χρόνου), στοιχείο που τροφοδοτεί τις ανησυχίες για την ταχύτητα με την οποία η Κίνα μπορεί να ανανεώνει/υποστηρίζει στόλους και εμπορικά πλοία.
Ως δείγμα της κατεύθυνσης που επιδιώκουν οι ΗΠΑ, το Reuters υπενθυμίζει την υπό συζήτηση αποεπένδυση της CK Hutchison από μεγάλο μέρος του παγκόσμιου λιμενικού της χαρτοφυλακίου—43 λιμένες σε 23 χώρες, περιλαμβανομένων δύο τερματικών και στα δύο άκρα της Διώρυγας του Παναμά, μέσω κοινοπραξίας με επικεφαλής τη BlackRock,  ένα deal που προωθείται, αλλά αντιμετωπίζει σύνθετες πολιτικές/ρυθμιστικές προϋποθέσεις και χρονοδιαγράμματα.

Το ρεπορτάζ σημειώνει ότι το Πεντάγωνο ενέταξε την κρατική COSCO στον κατάλογο εταιρειών με φερόμενους δεσμούς με τον κινεζικό στρατό στις αρχές Ιανουαρίου 2025—μια κίνηση που δεν συνεπάγεται αυτόματα απαγορεύσεις, αλλά λειτουργεί αποτρεπτικά για αμερικανικές συνεργασίες και σηματοδοτεί πιθανή περαιτέρω δράση.

Να σημειωθεί πως οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει τα ίδια και για το λιμάνι  της Θεσσαλονίκης, το οποίο ελέγχεται από τον Ιβάν Σαββίδη. Σε αυτό το πλαίσιο η ευρωπαϊκή εταιρεία Dreyfus πρσπάθησε να αποκτήσει το 20% των μετοχών της ΟΛΘ, μέσω δημόσιας πρότασης, η οποία απέτυχε το τίμημα που προσφέρθηκε ήταν πολύ χαμηλό σε σχέση με την τιμή της μετοχής.

Εδώ το ρεπορτάζ του Reuters