Politico: Η ΕΕ θα εγκρίνει την ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ

 Η ΕΕ θα εγκρίνει σύντομα την προσπάθεια της Βουλγαρίας να υιοθετήσει το ευρώ ήδη από την 1η Ιανουαρίου 2026, καθιστώντας την το 21ο μέλος της νομισματικής ένωσης του μπλοκ.

Μετά από χρόνια αναμονής, αρκετοί αξιωματούχοι δήλωσαν στο Politico ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται να δώσουν επιτέλους την έγκρισή τους σε μια έκθεση που θα δημοσιευτεί την επόμενη Τετάρτη.  

Η ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ θα βοηθούσε τη χώρα να ενισχύσει το εμπόριο με την υπόλοιπη ένωση, να μειώσει το κόστος συναλλαγών και να ενισχύσει την επιρροή της στις Βρυξέλλες.

«Η ένταξη στο ευρώ θα ενισχύσει μόνο την [κυριαρχία] της Βουλγαρίας — θα συμμετάσχουμε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ», δήλωσε στο POLITICO ο Ατανάς Πεκάνοφ, Βούλγαρος οικονομολόγος και πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός της χώρας.

Για δεκαετίες, το λεβ — το τοπικό νόμισμα — ήταν συνδεδεμένο με το ευρώ, αλλά η χώρα δεν είχε λόγο στις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, καθώς δεν ήταν μέλος. Εάν η Βουλγαρία ενταχθεί στο ενιαίο νόμισμα όπως έχει προγραμματιστεί το 2026, ο κεντρικός τραπεζίτης της Βουλγαρίας θα λάβει επίσημη θέση στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Ωστόσο, καθώς θα είναι μόνο το 13ο μεγαλύτερο μέλος της ένωσης, αντιπροσωπεύοντας λιγότερο από το 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της, η επιρροή της στο Συμβούλιο θα είναι περιορισμένη.

Οι ανησυχίες παραμένουν

Οι επικριτές προειδοποιούν, ωστόσο, ότι η κίνηση αυτή δεν είναι χωρίς κινδύνους. Η υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος θα μπορούσε, για παράδειγμα, να προκαλέσει τουλάχιστον μια εφάπαξ αύξηση των τιμών — πλήττοντας ιδιαίτερα τα φτωχότερα νοικοκυριά στις αγροτικές περιοχές — καθώς οι επιχειρήσεις εκμεταλλεύονται τη μετάβαση.

Μεσοπρόθεσμα, οι χαμηλές εγχώριες τιμές τείνουν επίσης να προσαρμόζονται σε υψηλότερα ευρωπαϊκά πρότυπα χάρη στην αύξηση του εμπορίου εντός της ένωσης. Αυτό ήταν το πρότυπο για τις πρόσφατα υιοθετημένες χώρες όπως η Σλοβακία, η Εσθονία και η Λιθουανία, οι οποίες αρχικά παρουσίασαν αυξήσεις στον πληθωρισμό.

Υπάρχουν φόβοι ότι ο οξύς πληθωρισμός θα πλήξει βασικά αγαθά όπως τα λαχανικά, ειδικά στις αγροτικές περιοχές όπου οι καταναλωτές έχουν λιγότερες επιλογές.

«[Οι αγροτικοί ψηφοφόροι είναι σκεπτικιστές] όχι επειδή είναι ευρωσκεπτικιστές, αλλά λόγω φόβων για αύξηση του κόστους ζωής», δήλωσε ο Πεκάνοφ, ο οποίος είναι μεγάλος υποστηρικτής της ένταξης στο ευρώ.

Συντονισμένος με τέτοιες ανησυχίες, ο Βούλγαρος πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ προκάλεσε σοκ σε όλη τη χώρα, αφού ανακοίνωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι ήθελε να διεξαγάγει εθνικό δημοψήφισμα για την αναβολή της ένταξης της χώρας στο ευρώ.

Αυτό, ωστόσο, είναι απίθανο να γίνει δεκτό από το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας, το οποίο έχει ήδη αποφανθεί σε προηγούμενες περιπτώσεις ότι μια τέτοια ψηφοφορία θα ήταν αντισυνταγματική.

Η ανακοίνωση του Ράντεφ δεν είναι επίσης δημοφιλής στο Κοινοβούλιο, όπου η πλειοψηφία των βουλγαρικών κομμάτων υποστηρίζει την υιοθέτηση του ευρώ.

Μιλώντας την Τρίτη, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Ρόσεν Τζελιάζκοφ, δήλωσε: «Δεν έχει νόημα, σε μια εποχή που το έθνος θα έπρεπε να είναι σίγουρο ότι η εισαγωγή του ευρώ θα ωφελήσει μόνο την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, να εισάγουμε μια συζήτηση που στην πραγματικότητα χειραγωγεί τους ανθρώπους και τους ενσταλάζει φόβο».

Η Σόφια βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε καλό δρόμο για να εκπληρώσει τα κριτήρια ένταξης στην ευρωζώνη, αφού μείωσε τον πληθωρισμό στο στοχευμένο ποσοστό – ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στη διαδικασία μέχρι στιγμής.

Για να ενταχθεί η Βουλγαρία στο ευρώ, ο μέσος πληθωρισμός της από τον Απρίλιο του 2024 έως τον Απρίλιο του 2025 πρέπει να είναι εντός 1,5 ποσοστιαίας μονάδας από τον ρυθμό των τριών χωρών της ΕΕ με τον χαμηλότερο πληθωρισμό.

Το 2024 αυτές ήταν η Ιρλανδία (1%), η Ιταλία (1,4%) και το Λουξεμβούργο (1,6%).

Ο πληθωρισμός στη Βουλγαρία μειώθηκε από 4,7% το 2023 σε 2,6% το 2024. Ωστόσο, αναμένεται να αυξηθεί στο 3,6% φέτος — πολύ πάνω από το ποσοστό 2,1% της ευρωζώνης για το 2025 — κυρίως λόγω της αύξησης του ΦΠΑ σε πολλά είδη στις αρχές του έτους.