Τέλος χρόνου για Fed και ΕΚΤ: Ο κίνδυνος μιας βαθιάς ύφεσης πλησιάζει επικίνδυνα σε ΗΠΑ και Ευρώπη…

Οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες δεν πρέπει να επιδείξουν αδυναμία… καθώς δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για τις οικονομίες, με τη μέγγενη της ύφεσης να πλησιάζει επικίνδυνα σε ΗΠΑ και Ευρώπη…

Σε αυτό το πλαίσιο, η ομιλία Τζερόμ Πάουελ στο Jackson Hole είναι ίσως το γεγονός της χρονιάς για όποιον ενδιαφέρεται έστω και εξ αποστάσεως για τη νομισματική πολιτική και τις επιπτώσεις της στις κεφαλαιαγορές και την πραγματική οικονομία.

Αυτήν τη φορά το κοινό δεν χρειάστηκε να διαβάσει ανάμεσα στις γραμμές. Ο Πάουελ επέλεξε ασυνήθιστα σαφείς λέξεις για κεντρικό τραπεζίτη προκειμένου να καταστήσει σαφές ότι η Fed θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια και ότι η χαλάρωση δεν είναι στο… τραπέζι. Μια τόσο ξεκάθαρη ανακοίνωση ήταν η μοναδική ευκαιρία του Πάουελ.

Το χέρι των κεντρικών τραπεζιτών δεν πρέπει να τρέμει. Δεν πρέπει να δείχνουν κανένα σημάδι αδυναμίας στην καταπολέμηση του πληθωρισμού. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τη Fed, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και την Κριστίν Λαγκάρντ.

Και οι δύο διστάζουν για πολύ καιρό στην καταπολέμηση του πληθωρισμού.

Αυτό το λάθος μπορεί να είναι κατανοητό, αφού όλοι οι κεντρικοί τραπεζίτες έπρεπε να σταθμίσουν αν θα έπρεπε πραγματικά να διακινδυνεύσουν να καθυστερήσουν την ανάκαμψη μετά την κρίση του κορονοϊού με σημαντικές αυξήσεις επιτοκίων.

Ωστόσο, αυτός ο δισταγμός έχει συνέπειες: Εάν δεν θέλουν να θέσουν σε κίνδυνο την αξιοπιστία τους οριστικά, πρέπει να ενεργήσουν ακόμη πιο αποφασιστικά τώρα και, εάν έχουν αμφιβολίες, να αποδεχτούν επίσης μια ύφεση.

Το πρόβλημα αξιοπιστίας των κεντρικών τραπεζών φαίνεται στις ΗΠΑ, τη μεγαλύτερη κεφαλαιαγορά στον κόσμο. Πολύ πριν από την ομιλία του Πάουελ, οι αξιωματούχοι της Fed είχαν ξεκαθαρίσει ότι η Fed θα τηρούσε την αυστηρή της στάση, αλλά οι επενδυτές δεν ήθελαν να την ακούσουν.

Η Fed δεν έχει την πολυτέλεια να ποντάρει εναντίον της Fed

Οι αγορές μετοχών και ομολόγων έχασαν μέρος του ενθουσιασμού τους τον Αύγουστο. Αλλά οι τιμές εξακολουθούν να είναι πολύ πάνω από τα χαμηλά τους Ιουνίου – και η Fed δεν μπορεί να είναι χαρούμενη.

Υπάρχουν δύο λόγοι για αυτό: πρώτον, η αυστηροποίηση των συνθηκών χρηματοδότησης θα βοηθούσε στην καταπολέμηση του πληθωρισμού και δεύτερον, και αυτός είναι ο πιο σημαντικός λόγος, η Fed δεν έχει την πολυτέλεια να αφήσει τους επενδυτές να ποντάρουν εναντίον της.

Η Fed δεν έχει ακόμη καταφέρει να μεταφέρει πειστικά στους επενδυτές το μήνυμα ότι πραγματοποιεί μια αλλαγή παραδείγματος.

Τα χρόνια μετά την οικονομική κρίση, οι κεντρικές τράπεζες, με την εξαιρετικά χαλαρή νομισματική τους πολιτική, έσπευσαν επανειλημμένα να βοηθήσουν τις αγορές όταν τα πράγματα έγιναν στενά – πιο πρόσφατα κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Τώρα η Fed αλλά και η ΕΚΤ πρέπει να ξεκαθαρίσουν ότι η καταπολέμηση του πληθωρισμού αποτελεί ξεκάθαρα προτεραιότητα για αυτούς. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Πάουελ το είπε αυτό στο Jackson Hole, αλλά μέχρι στιγμής το μήνυμά του έχει περάσει μόνο σε περιορισμένο βαθμό.

Η Fed έχει ήδη τολμήσει δύο ασυνήθιστα μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες η καθεμία – θα μπορούσε τώρα να ακολουθήσει μια τρίτη.

Στην ΕΚΤ, οι υποστηρικτές μιας σημαντικής αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής γίνονται τουλάχιστον πιο δυνατοί.

Την Παρασκευή, αποκαλύφθηκε ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες του ευρώ θέλουν να συζητήσουν τουλάχιστον αύξηση επιτοκίων τουλάχιστον 75 μ.β. στην επόμενη συνάντησή τους.

Στην πραγματικότητα, αυτή δεν θα ήταν κακή στρατηγική για την ανάκτηση της αξιοπιστίας της ΕΚΤ στον αγώνα κατά του πληθωρισμού.

Ωστόσο, είναι απίθανο να γίνει λόγω της αντίστασης των νότιων.
Το έργο που αντιμετωπίζει η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ είναι πολύ πιο ευαίσθητο από αυτό του συναδέλφου της Πάουελ.

Ο κίνδυνος μιας βαθιάς ύφεσης είναι πολύ μεγαλύτερος στη νομισματική ένωση, επειδή η ενεργειακή κρίση πλήττει την Ευρώπη πιο σκληρά από τις ΗΠΑ.

Επιπλέον, οι απότομες αυξήσεις των επιτοκίων είναι δηλητήριο για τις υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ιταλία.

Η οξεία πολιτική κρίση στη χώρα καθιστά επιτέλους πραγματικό κίνδυνο την κρίση του ευρώ 2.0. Ίσως υπάρχει ακόμη μια πιθανότητα η ΕΚΤ να διαχειριστεί τη λεπτή πράξη εξισορρόπησης μεταξύ ύφεσης και πληθωρισμού.

Αλλά η πιθανότητα η κεντρική τράπεζα να πετύχει αυτό το κατόρθωμα χωρίς να κάνει ένα επικίνδυνο λάθος δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή.