Σε μία απόφαση – σταθμό προχώρησε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο. Πιο συγκεκριμένα, το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ δικαίωνει Πολωνούς δανειολήπτες με ενυπόθηκα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, σε μια μακροχρόνια υπόθεση για την οποία η πολωνική ρυθμιστική αρχή έχει προειδοποιήσει ότι θα μπορούσε να κοστίσει στις τράπεζες της 100 δισ. ζλότι (24 δισ. δολάρια).
Όπως μετέδωσε την Πέμπτη το Reuters, εκατοντάδες χιλιάδες Πολωνοί έλαβαν στεγαστικά δάνεια σε ξένο νόμισμα, κυρίως σε ελβετικό φράγκο, προσελκυόμενοι από τα χαμηλότερα επιτόκια. Πλέον όμως καλούνται να τα αποπληρώνουν καταβάλλοντας πολύ μεγαλύτερες δόσεις από ό,τι αναμενόταν, μετά την εκτίναξη του ελβετικού φράγκου έναντι του ζλότι και μετά τις αυξήσεις των επιτοκίων στην Ελβετία.
Τι συνέβη στην Πολωνία
Στην Πολωνία, καταναλωτές συνήψαν ενυπόθηκα δάνεια σε ελβετικό φράγκο (CHF) με σκοπό την αγορά ακινήτων. Κατ’ ουσίαν, τα δάνεια αυτά υπολογίστηκαν σε CHF και το ποσό τους εκταμιεύθηκε στους καταναλωτές σε πολωνικά ζλότι (PLN) αφού μετατράπηκε βάσει της τιμής αγοράς του CHF έναντι του PLN. Αντιθέτως, κατά την αποπληρωμή των μηνιαίων δόσεων των δανείων, η μετατροπή γινόταν βάσει της τιμής πώλησης του CHF έναντι του PLN.
Η απόφαση του ευρωδικαστηρίου που ανακοινώθηκε την Πέμπτη σημαίνει ότι οι τράπεζες δεν μπορούν να χρεώνουν το κόστος κεφαλαίου για δάνεια σε ξένο νόμισμα τα οποία κρίθηκαν άκυρα επειδή περιείχαν καταχρηστικούς όρους, μια απόφαση που αναμενόταν από τους αναλυτές.
«Αντιθέτως, αποκλείει την τράπεζα από το να επικαλεστεί παρόμοιες αξιώσεις έναντι των καταναλωτών».
Αν και το κόστος για τον πολωνικό τραπεζικό τομέα θα είναι μεγάλο, οι αναλυτές δήλωσαν ότι θα είναι σε θέση να απορροφήσει τις ζημιές.
Το δικαστήριο ανέφερε στην ανακοίνωσή του ότι το επιχείρημα σχετικά με τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών δεν είναι σχετικό στο πλαίσιο της ερμηνείας της οδηγίας, η οποία αποσκοπεί στην προστασία των καταναλωτών.
Ο γενικός εισαγγελέας του CJEU Άντονι Μάικλ Κόλινς έχει εκδώσει ήδη από το Φεβρουάριο μη δεσμευτική γνωμάτευση, σύμφωνα με την οποία έκρινε ότι σε περιπτώσεις όπου οι αμφισβητούμενες συμβάσεις στεγαστικών δανείων ακυρώνονται από τα τοπικά δικαστήρια, οι δανειστές δεν μπορούν να διεκδικήσουν πληρωμές πέρα από την επιστροφή του κεφαλαίου του δανείου.
Η απόφαση αναμένεται να αποτελέσει οδηγό για χιλιάδες Ευρωπαίους δανειολήπτες, ανάμεσα τους και ελληνικά νοικοκυριά, τα οποία έχουν λάβει αντίστοιχα δάνεια. Από το 2006 έως το 2009 χορηγήθηκαν στην Ελλάδα, από τα πιστωτικά ιδρύματα σε 85.000 περίπου οικογένειες, στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο.
Τι αναφέρει η απόφαση
Η φράση – «κλειδί» στην απόφαση του Δικαστηρίου είναι η εξής:
«Σε περίπτωση ακυρώσεως συμβάσεως ενυπόθηκου δανείου η οποία περιέχει καταχρηστικές ρήτρες, το δίκαιο της Ένωσης δεν αντιτίθεται σε αίτημα των καταναλωτών για την καταβολή αποζημίωσης από την τράπεζα, επιπλέον της επιστροφής των ποσών των μηναίων δόσεων που κατέβαλαν. Αντιθέτως, το δίκαιο της Ένωσης αντιτίθεται στην προβολή από την τράπεζα ανάλογων αξιώσεων σε βάρος των καταναλωτών».
Το ιστορικό
Το 2008 ένας καταναλωτής και η σύζυγός του συνήψαν σύμβαση ενυπόθηκου δανείου με την Bank M. Το δάνειο ήταν συνδεδεμένο με το ελβετικό φράγκο (CHF) και οι μηνιαίες δόσεις ήταν καταβλητέες σε πολωνικά ζλότι (PLN) κατόπιν μετατροπής βάσει της τιμής πώλησης του ελβετικού φράγκου σύμφωνα με τον πίνακα συναλλαγματικών ισοτιμιών της Bank M. κατά την ημερομηνία καταβολής κάθε μηνιαίας δόσης.
Εκτιμώντας ότι οι ρήτρες μετατροπής που καθορίζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία είναι καταχρηστικές και ότι η σύμβαση αυτή η οποία τις περιέχει καθίσταται άκυρη στο σύνολό της, ο καταναλωτής άσκησε αγωγή κατά της Bank M. ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου Βαρσοβίας. Ζητεί την καταβολή χρηματικού ποσού το οποίο αντιστοιχεί στο ήμισυ του κέρδους που αποκόμισε η Bank M., κατά τη διάρκεια ορισμένης χρονικής περιόδου, χρησιμοποιώντας τα ποσά των μηνιαίων δόσεων του δανείου που είχαν καταβληθεί σε εκτέλεση της σύμβασης.
Προς στήριξη της αγωγής του, ο καταναλωτής προβάλλει ότι η Bank M. εισέπραξε τα ποσά αυτά χωρίς νόμιμη
αιτία.
Το πολωνικό δικαστήριο ερωτά το Δικαστήριο αν η οδηγία που αφορά τις καταχρηστικές ρήτρες 1 καθώς και οι αρχές της αποτελεσματικότητας, της ασφάλειας δικαίου και της αναλογικότητας παρέχουν στους συμβαλλομένους, στην περίπτωση σύμβασης ενυπόθηκου δανείου που ακυρώνεται διότι δεν μπορεί να εξακολουθήσει να υφίσταται χωρίς τις καταχρηστικές ρήτρες, το δικαίωμα να ζητήσουν αποζημίωση επιπλέον της επιστροφής των ποσών που έχουν καταβληθεί βάσει της συμβάσεως αυτής και της καταβολής νόμιμων τόκων υπερημερίας από την ημερομηνία όχλησης.
Τι γίνεται με την Ελλάδα
Η Ελλάδα ανήκει στην κατηγορία εκείνων των χωρών μελών της Ε.Ε. που ούτε τα δικαστήρια πρόκριναν δυναμική ερμηνεία των σχετικών κοινοτικών οδηγιών για τα δάνεια σε ξένο νόμισμα, ούτε στάθηκε δυνατή η θεσμοθέτηση ανακουφιστικών μέτρων παρά το γεγονός ότι ήταν σαφές πως αρκετοί δεν είχαν καταλάβει τους όρους των δανείων και τι θα σήμαιναν οι μεταβολές στη συναλλαγματική ισοτιμία.
Τον Απρίλιο του 2019 το Ανώτατο Ελληνικό Δικαστήριο απέρριψε μια κίνηση η οποία ζητούσε να αποπληρώσουν σε ευρώ σύμφωνα με τη συναλλαγματική ισοτιμία την εποχή που πήραν το δάνειο. Το Ελληνικό Δικαστήριο το απέρριψε αυτό, κρίνοντας ότι οι τράπεζες είχαν δώσει επαρκείς προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο λήψης δανείου σε ελβετικό νόμισμα.
Δείτε την απόφαση:
https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2023-06/cp230099el.pdf
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ:
Ακολουθήστε το financialreport.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
