Aρθρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – Γ. Ρούσβαλ: Ευκαιρία για την ΕΕ η επένδυση στη φύση

Η επένδυση στη φύση είναι μια ευκαιρία που η ΕΕ οφείλει να αξιοποιήσει», είναι ο τίτλος του άρθρου, το οποίο συνυπογράφουν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η επίτροπος Περιβάλλοντος, Ανθεκτικότητας των Υδάτων και Ανταγωνιστικής Κυκλικής Οικονομίας, Γιέσικα Ρούσβαλ.

Το άρθρο δημοσιεύεται σήμερα σε μέσα μαζικής ενημέρωσης των κρατών μελών της ΕΕ και στην Ελλάδα, από το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Το πλήρες κείμενο του άρθρου έχει ως εξής:

Η επένδυση στη φύση είναι μια ευκαιρία που η ΕΕ οφείλει να αξιοποιήσει

Των Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν & Γιέσικα Ρούσβαλ*

Τα τρία τέταρτα όλων των επιχειρήσεων εξαρτώνται από τη φύση, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Για πρώτες ύλες, όπως το ξύλο, το βαμβάκι και οι καλλιέργειες. Για οικοσυστημικές υπηρεσίες, όπως τα μικρόβια και οι αποικοδομητές που διατηρούν βιώσιμη τη γεωργική γη. Για την προστασία από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι ακτογραμμές και οι πλημμυρικές περιοχές που προστατεύουν τις πολύτιμες υποδομές.

Όλα αυτά, βέβαια, σημαίνουν ότι, όταν η φύση ευδοκιμεί, ευδοκιμούν και οι επιχειρήσεις. Όταν η φύση υποφέρει, υποφέρουν και οι επιχειρήσεις.

Σήμερα, αυτό το βλέπουμε πολύ καθαρά. Λόγω του κλιματικού κινδύνου, τα ασφάλιστρα έχουν αυξηθεί ραγδαία. Οι πλημμύρες έχουν διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού και έχουν καταστρέψει κρίσιμες υποδομές. Η μείωση των πληθυσμών των επικονιαστών έχει πλήξει τη γεωργική παραγωγή. Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, οι κλιματικοί κίνδυνοι μπορεί να κοστίσουν στις επιχειρήσεις που δεν προσαρμόζονται έως και το 7 % των ετήσιων κερδών τους την επόμενη δεκαετία — περίπου το ισοδύναμο μιας πανδημίας COVID-19 ανά δύο χρόνια.

Το τίμημα αυτό είναι πολύ μεγάλο. Ήρθε η στιγμή να συμπεριλάβουμε τη φύση στους ισολογισμούς μας. Να την αναγνωρίσουμε και να επενδύσουμε σ’ αυτήν αναγνωρίζοντάς την ως πολύτιμο κεφάλαιο — ένα κεφάλαιο που είναι αποδοτικό, τώρα και στο μέλλον.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της έχουν διαθέσει σημαντική χρηματοδότηση για τη φύση και θα συνεχίσουν να το κάνουν. Ωστόσο, οι δημόσιες επενδύσεις από μόνες τους δεν αρκούν. Χρειάζεται να δημιουργήσουμε ένα σύστημα που να ενθαρρύνει τον ιδιωτικό τομέα να επενδύσει στη φύση. Χρειαζόμαστε μια λειτουργική αγορά που να ανταμείβει τις επιχειρήσεις, τους γεωργούς και τους επενδυτές, επειδή φροντίζουν τη γη, τη θάλασσα και τον ουρανό μας.

Οι πιστώσεις για τη φύση αναδεικνύονται ως ένα υποσχόμενο και καινοτόμο εργαλείο που θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο εκτιμάμε τη φύση. Στον πυρήνα τους, δημιουργούν μια επιχειρηματική ευκαιρία για επενδύσεις στη φύση, ενισχύοντας τη βιοποικιλότητα, προστατεύοντας τους οικοτόπους ή δημιουργώντας νέους. Σε αντάλλαγμα, αυτές οι επενδύσεις παράγουν έσοδα για όσους εργάζονται για την προστασία της φύσης. Για τους γεωργούς που διαφοροποιούν τις καλλιέργειές τους. Για τους ιδιοκτήτες γης που στηρίζουν τα οικοσυστήματα υγροτόπων τους. Για τους δασοκόμους που προστατεύουν τα απειλούμενα αποθέματα άνθρακα.

Γνωρίζουμε ότι αυτό το μοντέλο μπορεί να λειτουργήσει, γιατί έχουμε ήδη απτές αποδείξεις. Πριν από είκοσι χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησε μια αποτελεσματική αγορά άνθρακα. Η λογική είναι απλή. Όποιος ρυπαίνει, πληρώνει. Όποιος θέλει να αποφύγει τις πληρωμές, καινοτομεί. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα αποδοτικό εργαλείο που βασίζεται στην αγορά και ωθεί τον ιδιωτικό τομέα στην κατεύθυνση της καινοτομίας. Και αυτό λειτούργησε. Μέσα σ’ αυτές τις δύο δεκαετίες, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη μειώθηκαν σχεδόν κατά 50%, ενώ η οικονομία αναπτύχθηκε. Η τιμή που θέσαμε στον άνθρακα απέφερε 180 δισ. ευρώ, τα οποία επενδύονται εκ νέου σήμερα σε κλιματικά έργα και στην καινοτομία.

Όσο επιτυχημένη κι αν ήταν αυτή η εμπειρία, γνωρίζουμε ότι η φύση είναι πιο σύνθετη και πιο ποικιλόμορφη από τον άνθρακα. Τι κοινό έχουν το ελληνικό ελαιόλαδο και τα φινλανδικά έλατα; Πώς συγκρίνεται ένα έργο στήριξης υγροτόπων με μια αναδάσωση; Από τη δημιουργία αυτού του νέου συστήματος προκύπτει μια σειρά νέων και δύσκολων ερωτημάτων — π.χ. πώς μετριέται και αξιολογείται ο αντίκτυπος που έχουν οι θετικές για τη φύση δράσεις;

Για να είναι επιτυχημένες οι πιστώσεις για τη φύση, χρειαζόμαστε ένα αυστηρό σύστημα μέτρησης και ουσιαστικές μεθοδολογίες για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων. Χρειαζόμαστε ισχυρές δομές διακυβέρνησης και δίκαιη πρόσβαση για τους τοπικούς φορείς. Χρειαζόμαστε προβλεψιμότητα για να προσελκύσουμε τοπικούς επενδυτές. Χρειαζόμαστε συστήματα επαλήθευσης και πραγματική διαφάνεια, ώστε να αποφύγουμε τις προβολές ψευδοοικολογικής ταυτότητας. Και πρέπει να αποφύγουμε τον επαχθή διοικητικό φόρτο, ώστε η συμμετοχή να είναι εύκολη και ελκυστική.

Τα ερωτήματα αυτά είναι πολύπλοκα, αλλά έχουν λύση. Και, το σημαντικότερο, οι συγκυρίες μάς ευνοούν. Η ζήτηση για πιστώσεις για τη φύση αυξάνεται, τόσο στην ΕΕ όσο και παγκοσμίως. Η ΕΕ στηρίζει πλέον πιλοτικά έργα στη Γαλλία και την Εσθονία, και θα ακολουθήσουν κι άλλα. Ορισμένα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει τα δικά τους συστήματα. Παράλληλα, σε όλο τον κόσμο, οι τοπικές αρχές και οι εταιρείες υλοποιούν νέα έργα. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η παγκόσμια ζήτηση πιστώσεων για τη φύση θα μπορούσε να φτάσει τα 180 δισ. δολάρια έως το 2050. Το φάσμα των δυνητικών αγοραστών είναι ευρύ, καθότι οι προοπτικές είναι ελκυστικές. Καθώς οι πλημμύρες και οι ξηρασίες γίνονται συχνότερες, οι εταιρείες αναζητούν τρόπους για να μειώσουν τους κινδύνους στις αλυσίδες εφοδιασμού, να περιορίσουν τα ασφάλιστρα και να προωθήσουν θετικές για τη φύση δράσεις. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους για τη βιοποικιλότητα ως βασικό χρηματοοικονομικό κίνδυνο που πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Αυτήν την εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε έναν χάρτη πορείας για τις πιστώσεις για τη φύση, με σκοπό να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια και να δημιουργήσει νέες πηγές εσόδων για τις επιχειρήσεις. Θέλουμε να αναπτύξουμε αυτήν την αγορά βήμα-βήμα, από τη βάση, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες και τους ενδιαφερόμενους φορείς. Η ΕΕ —με την ενιαία αγορά της που συνδέει 450 εκατομμύρια άτομα και 25 εκατομμύρια επιχειρήσεις— βρίσκεται στην ιδανική θέση για να επεκτείνει αυτές τις καινοτόμες αγορές, να ενισχύσει το ενδιαφέρον των επενδυτών και να διασφαλίσει την ακεραιότητα της αγοράς.

Για πολύ καιρό κοστολογούσαμε την καταστροφή της φύσης, αντί να την αποκαθιστούμε. Ωστόσο, με τις σωστές επενδύσεις και τα κατάλληλα κίνητρα, μπορούμε να οικοδομήσουμε πιο έξυπνες και αμοιβαία επωφελείς λύσεις. Ωφέλιμες για τη φύση, ωφέλιμες για τις επιχειρήσεις και, εν τέλει, ωφέλιμες για τους ανθρώπους.

* Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

* Η Γιέσικα Ρούσβαλ είναι επίτροπος Περιβάλλοντος, Ανθεκτικότητας των Υδάτων και Ανταγωνιστικής Κυκλικής Οικονομίας.