Μπαράζ έργων ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία: Ποιοι επενδύουν

Διαδοχικά έργα που συνδέονται με την ενέργεια αναμένεται να λάβουν χώρα μέσα στην επόμενη διετία στη Δυτική Μακεδονία, η οποία αναδεικνύεται σε πρωταγωνίστρια σε ό,τι αφορά την υποδοχή νέων project, κυρίως ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας.

Αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο στην οποία καταγράφεται άλμα στην παγκόσμια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με το energy snapshot του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), την ίδια ώρα, βέβαια, που το παγκόσμιο μείγμα της ηλεκτρικής ενέργειας εξακολουθούν να καταλαμβάνουν κατά 60% τα ορυκτά καύσιμα.

Ειδικότερα, κατά την Παγκόσμια Ενεργειακή Επισκόπηση του ΙΕΑ, η οποία παρέχει την πρώτη παγκόσμια αξιολόγηση των τάσεων σε ολόκληρο τον ενεργειακό τομέα το 2024, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε ασυνήθιστα γρήγορα πέρυσι. Σημείωσε ανοδική πορεία κατά σχεδόν 1.100 τεραβατώρες ή 4,3% – σχεδόν διπλάσια από τον ετήσιο μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας.

Tην ίδια στιγμή, φορείς που εκπροσωπούν νέες μορφές ενέργειας μιλούν για τη δυναμική της περιοχής σε projects που γίνονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Σύμφωνα με όσα δηλώνει ο εκτελεστικός διευθυντής του Συνδέσμου Εταιρειών Βιομεθανίου Βασίλης Σταμογιάννης στο Financial Report «η Θεσσαλία και η Μακεδονία μπορούν να γίνουν περιοχές όπου δύνανται να αναπτυχθούν τα επόμενα χρόνια εργοστάσια παραγωγής βιομεθανίου, πρώτη ύλη για την παραγωγή φυσικού αερίου, έχοντας, πλέον, το ρυθμιστικό πλαίσιο με βάση το πρόσφατα ψηφισμένο σχέδιο νόμου».

Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη δικτύου φυσικού αερίου στη Δυτική Μακεδονία και συγκεκριμένα στους Δήμους Βελβεντού, Βοΐου και Σερβίων, της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ανακοινώθηκε- και τυπικά-πριν από λίγα 24ώρα, με την απόφαση να δημοσιεύεται σε ΦΕΚ στις 10 Αυγούστου 2025 και να προβλέπει τη χρηματοδότηση του έργου με συνολικό προϋπολογισμό 12,4 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων το 64,7%, ήτοι 8 εκατομμύρια ευρώ, θα καλυφθούν από την επιχορήγηση. Το project αναλαμβάνει η εταιρεία Hengas AE και αφορά την ανάπτυξη δικτύων διανομής φυσικού αερίου, με την κατασκευή τεσσάρων σταθμών αποσυμπίεσης συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) στις περιοχές Σερβίων, Βελβεντού, Σιάτιστας και Νεάπολης. Τα δίκτυα χαμηλής πίεσης θα εξυπηρετούν περίπου 1.200 καταναλωτές, περιλαμβάνοντας οικιακούς, εμπορικούς και βιομηχανικούς χρήστες. Το συνολικό μήκος των δικτύων υπολογίζεται στα 41 χιλιόμετρα. Όπως τονίζεται στην ΚΥΑ, με την υλοποίηση του έργου αναμένεται να βελτιωθεί η ενεργειακή υποδομή στην περιοχή, ενώ το φυσικό αέριο θα προσφέρει μια πιο οικονομική και φιλική προς το περιβάλλον επιλογή θέρμανσης και ενέργειας για τους πολίτες των εν λόγω περιοχών.

Aντλησιοταμίευση

Καθώς η αντλησιοταμίευση αναδεικνύεται ζωτικός παράγοντας για τα έργα πράσινης μετάβασης, μέσα στο 2026 αναμένεται να ξεκινήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο project αντλησιοταμίευσης μέγιστης ισχύος 290 MW στη Δυτική Μακεδονία και συγκεκριμένα στα Γρεβενά από τον όμιλο Enercoplan σε σύμπραξη με την ZSV Wind Force. Πρόκειται για ένα έργο το οποίο έχει δρομολογηθεί εδώ και κάποιους μήνες από την εταιρεία, ωστόσο, πλέον βρίσκεται και σε διαβούλευση, μέχρι και τις 26 Αυγούστου, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία το αφορά και καθορίζει τους όρους με τους οποίους θα δημιουργηθεί. Το εν λόγω έργο θα αναπτυχθεί σε γήπεδο στη θέση «Πετρωτό», ΔΕ Δεσκάτης, Δήμου Δεσκάτης, ΠΕ Γρεβενών, Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η συνολική έκταση είναι 3.520.956 m2 και εντός αυτής θα χωροθετηθεί η εγκατάσταση για την αντλησιοταμίευση. Η δυναμικότητα της εγκατάστασης θα είναι μέγιστης ισχύος έγχυσης 290MW και εγγυημένης χωρητικότητας 2300MWh. Με βάση, δε, την ίδια μελέτη, η κατασκευή του έργου θα διαρκέσει περίπου 10-12 μήνες και έτος προβλεπόμενης λειτουργίας τον επόμενο χρόνο από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η προετοιμασία του.

Εξάλλου, τέσσερα χρόνια περίπου μετά τη διακοπή λειτουργίας του και μετά από μήνες αναμονής, βγήκε τις προηγούμενες ημέρες στον αέρα η προκήρυξη από τη ΔΕΗ για τον ανάδοχο, ο οποίος θα αναλάβει να φέρει εις πέρας το σχεδιασμό, την προμήθεια εξοπλισμού και την κατασκευή της μονάδας αντλησιοταμίευσης στο πρώην λιγνιτωρυχείο Καρδιάς. Πρόκειται για το επόμενο βήμα αξιοποίησης του χώρου, μετά και από την περιβαλλοντική άδεια που έλαβε η ΔΕΗ από το ΥΠΕΝ για να υλοποιήσει το έργο. Το εν λόγω έργο αφορά μονάδα αντλησιοταμίευσης με δύο ταμιευτήρες (Άνω και Κάτω Ταμιευτήρα), σήραγγα προσαγωγής, σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αποχέτευση επιφανειακών και υπόγειων απορροών και γραμμή διασύνδεσης. Σύμφωνα με τους όρους αδειοδότησης, η διασύνδεση του Σταθμού Παραγωγής με το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ γίνεται μέσω νέου Υποσταθμού 33/400kV του ΑΗΣ Καρδιάς. Η, δε, μέση ισχύς παραγωγής είναι στα 130 MW, με μέγιστη τα 148 MW και χρόνο διαρκούς λειτουργίας σε μέση ισχύ τις 8 ώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η υλοποίηση του έργου θα γίνει μέσω δύο ξεχωριστών αναθέσεων: Η πρώτη, με βάση την τωρινή πρόσκληση, αφορά τις γεννήτριες και το λοιπό εξοπλισμό, ενώ άλλος ανάδοχος θα είναι αυτός που θα αναλάβει τις εργασίες εδάφους και πολιτικού μηχανικού, ενώ η προθεσμία υποβολής προσφορών είναι η 20η Οκτωβρίου 2025.

Επιχείρηση Υδρογόνο

Τον περασμένο Μάιο, εξάλλου, έλαβε μετά από δύο χρόνια ανακοίνωσης του έργου, έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Hellenic Hydrogen, κοινοπραξία της Motor Oil και της ΔΕΗ, για την εγκατάσταση και λειτουργία μονάδας παραγωγής ηλεκτρολυτικού υδρογόνου, δυναμικότητας 15.500t ετησίως και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας 100 MW, εντός του πρώην ΑΗΣ Αμυνταίου – Φιλώτα στην Κοζάνη. Το έργο συνολικά θα περιλαμβάνει μια μονάδα παραγωγής ηλεκτρολυτικού υδρογόνου, δυναμικότητας 100 MW (Power to-Gas), εντός του πρώην Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΗΣ) Αμυνταίου – Φιλώτα, καθώς και έναν αγωγό διοχέτευσης παραγόμενου υδρογόνου προς αγωγό φυσικού αερίου υψηλής πίεσης του ΔΕΣΦΑ. Ειδικότερα, η μονάδα παραγωγής υδρογόνου, θα παράγει «πράσινο» υδρογόνο (“Green” Ηydrogen) εκτιμώμενης μέγιστης ποσότητας περίπου 15.500.000 kg/έτος, το οποίο θα παράγεται με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης του νερού, χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια προερχόμενη από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Το παραγόμενο υδρογόνο θα εγχέεται στο δίκτυο Φυσικού Αερίου του ΔΕΣΦΑ και θα μπορεί να χρησιμοποιείται (ως μείγμα φυσικού αερίου & υδρογόνου) από διάφορους βιομηχανικούς καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο το φυσικό αέριο.

Σταθμοί αποθήκευσης ενέργειας και φωτοβολταϊκά από τη ΔΕΗ

Τον περασμένο Μάιο, δε, ανακοινώθηκε ότι η ΔΕΗ ξεκινά την κατασκευή δύο νέων σταθμών αποθήκευσης ενέργειας (BESS) στη Δυτική Μακεδονία. Πρόκειται για το σταθμό «Μελίτης 1» συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 48 MW και χωρητικότητας 96 MWh, ο οποίος θα κατασκευαστεί κοντά σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς που αναπτύσσει η εταιρεία στη Δυτική Μακεδονία, ενώ ο δεύτερος είναι ο «Πτολεμαΐδα 4» με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 50 MW και χωρητικότητα 100 MWh στην περιοχή των πρώην ορυχείων της Πτολεμαΐδας. Για την κατασκευή των δύο σταθμών θα χρησιμοποιηθούν υγρόψυκτες συστοιχίες μπαταριών, καινοτόμου τεχνολογίας LFP, μεγιστοποιώντας τόσο την αξιοποιούμενη ενέργεια όσο και την ασφάλεια κατά τη λειτουργία. Η κατασκευή του «Μελίτης 1» και του «Πτολεμαΐδα 4» αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός της χρονιάς. Οι εν λόγω σταθμοί αποσκοπούν στην υποστήριξη της λειτουργίας των παρακείμενων φωτοβολταϊκών σταθμών και συμβάλουν στην ευστάθεια του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η ΔΕΗ επενδύει, επίσης, 1.2 δισ. στην κατασκευή φωτοβολταϊκών στις παλιές περιοχές των ορυχείων, που θα σηματοδοτήσουν το μεγαλύτερο σύμπλεγμα φωτοβολταϊκών στην Ευρώπη: Από το Αμύνταιο μέχρι τον Άγιο Δημήτριο, στην ευρύτερη περιοχή των ορυχείων της Πτολεμαΐδας και του Αμυνταίου, κατασκευάζονται συνολικά 2.130MW φωτοβολταϊκά που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες 715 χιλιάδων σπιτιών και επιχειρήσεων.

Αυτή η κινητικότητα, εξάλλου, συμβαίνει σε μια περίοδο όταν, κατά την Aurora Energy Research, χώρες όπως η Ιταλία, η Βρετανία και η Γερμανία είναι οι πιο δελεαστικές αγορές για την αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, βρίσκεται ανάμεσα στις αγορές που βρίσκονται σε ανάπτυξη, μαζί με κράτη όπως το Βέλγιο και η Ουγγαρία. Σημειώνεται ότι συνολικά στην Ευρώπη οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης μπαταριών βρίσκονταν πέρυσι τον Οκτώβριο στα 10,3 GW και αναμένεται να πενταπλασιαστούν στα 55 GW το 2030 και έπειτα να φτάσουν τα 126 GW το 2050. Από τα στοιχεία, μάλιστα, που παρουσιάζονται στη μελέτη, προκύπτει ότι η Ιταλία στοχεύει σε εγκαταστάσεις 50 GWh ως το 2030, τη στιγμή που η Βρετανία διαθέτει, ήδη, εγκαταστάσεις 4,3 GW με πρόβλεψη για διπλασιασμό σε 10,6 GW τα επόμενα χρόνια.