ΓΣΕΒΕΕ: Να αποσυρθεί ο «Οδικός Χάρτης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια»

Την έντονη ανησυχία της αναφορικά με τις παρεμβάσεις που περιλαμβάνει ο “Οδικός Χάρτης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια” του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας εκφράζει η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) με επιστολή της προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου και ζητά την απόσυρση του και ενδελεχή διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Η ΓΣΕΒΕΕ αφού μελέτησε τον «Οδικό χάρτη για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια» (ΦΕΚ αρ.φ. 3686, 15/7/2025) εκφράζει την βαθιά της ανησυχία τόσο για την λογική που διαπερνά τον Οδικό χάρτη, όσο και για συγκεκριμένες προβλέψεις του. Υπογραμμίζει επίσης ότι ο εν λόγω “Οδικός Χάρτης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια ” δεν συνάδει με διαδικασίες καλής νομοθέτησης καθώς η συγκεκριμένη απόφαση εκδόθηκε χωρίς να προηγηθεί κάποιου είδους διαβούλευση .

“‘Έρχεται να διαταράξει και να ανατρέψει ένα μοντέλο χρηματοδότησης που έχει δοκιμαστεί και λειτουργήσει επιτυχημένα, όπως βεβαιώνουν τα προγράμματα Εξοικονόμησης που υλοποιούνται από το 2011. Η παρεμβολή και η διαμεσολάβηση τριών κλάδων (τράπεζες, πάροχοι ενέργειας και Εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών – ESCO) μεταξύ της προσφοράς υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθμισης (τεχνικά επαγγέλματα) και της ζήτησης (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) μόνο επιπλέον κόστη, αδιαφάνεια, αβεβαιότητα και περιττούς αποκλεισμούς έχει να επιφέρει” , τονίζει στην επιστολή της η ΓΣΕΒΕΕ.

Διατυπώνει ακόμα την έντονη ανησυχία της για τις πιθανές επιπτώσεις των επιμέρους διατάξεων του Οδικού χάρτη σε πέντε σημεία :

Πρώτο, η διαχείριση δημόσιων (κρατικών ή ευρωπαϊκών) πόρων από ιδιωτικούς φορείς ενδέχεται να αυξήσει τα περιστατικά αυθαιρεσίας και αδιαφάνειας, μιας και δεν προβλέπεται κανένα καθεστώς εποπτείας παρότι εισάγονται εργαλεία χρηματοοικονομικής μηχανικής υψηλού κινδύνου.

Δεύτερο, η αγορά της ενέργειας, που ήδη πάσχει από υψηλό βαθμό μονοπώλησης, ενδέχεται να μονοπωληθεί περαιτέρω καθώς δίνεται η δυνατότητα σε πάροχους ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου να προσφέρουν υπηρεσίες ενεργειακής αναβάθμισης στους πελάτες τους διευρύνοντας τα μερίδια αγοράς τους και καθετοποιώντας τις υπηρεσίες τους. Επίσης, με την διαχείριση εκ μέρους των παρόχων, των τραπεζών και των ESCO των κονδυλίων εξοικονόμησης ενέργειας ενδέχεται τα τεχνικά έργα που λειτουργούν σε συνθήκες ανταγωνισμού, με ένα πλήθος αδειούχων εργολάβων εγκαταστατών, να περάσουν σε συνθήκες ολιγοπώλησης.

Τρίτο, νοικοκυριά, επιχειρήσεις και τεχνικές εταιρείες ή εργολάβοι θα εξαρτώνται πλέον από τις απαιτήσεις άλλων ιδιωτικών εταιρειών, οι οποίες μπορεί εκουσίως ή ακουσίως να θέτουν κριτήρια ή προϋποθέσεις που να αποκλείουν ένα μεγάλο μέρος εν δυνάμει δικαιούχων. Δημιουργείται, δηλαδή, σοβαρός κίνδυνος να μην καταστεί εφικτό να αναβαθμιστούν κτίρια χαμηλής αποδοτικότητας και υψηλής κατανάλωσης λόγω πχ του πιστοληπτικού προφίλ του ιδιοκτήτη τους.

Κάτι που αφορά κυρίως τα πιο φτωχά και ευάλωτα νοικοκυριά. Αναθέτοντας το νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ 2026 στις τράπεζες και τους πάροχους είναι πιθανό να αποκλειστούν όσοι έχουν την μεγαλύτερη ανάγκη.

Τέταρτο, ο Οδικός χάρτης αναφέρει ότι έχει ως στόχο να αυξήσει τα κεφάλαια προς διάθεση μέσω της μόχλευσης και τους ωφελούμενους. Παρόλα αυτά δεν αναφέρεται κάποιος ποσοτικός στόχος με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος ο στόχος της μόχλευσης να μην αποδώσει, ενώ οι πόροι των χρηματοδοτήσεων να καταλήξουν στα ταμεία τραπεζών, παρόχων ενέργειας και ESCO. Επίσης, δεν υπάρχει καμία εκτίμηση για το κόστος των υπηρεσιών που θα προσφέρουν τράπεζες, πάροχοι ενέργειας και ESCO, σαν να προσφέρουν το έργο τους δωρεάν. Ο κίνδυνος είναι στο τέλος της ημέρας υψηλές τιμολογήσεις υπηρεσιών να μειώσουν σημαντικά τα προς διάθεση κεφάλαια.

Πέμπτο, ο κίνδυνος των καταχρηστικών συμπεριφορών αυξάνεται επικίνδυνα επειδή εισάγονται μοντέλα και εργαλεία τα οποία θα προσφερθούν έναντι μακροχρόνιων δεσμεύσεων σε νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που στερούνται των αναγκαίων μέσων για την αξιολόγησή τους. Δεν υπάρχουν μέτρα για την προστασία των νοικοκυριών από δελεαστικές προσφορές που ενδέχεται να αποδειχθούν εξωπραγματικές ή καταχρηστικές.

Η ΓΣΕΒΕΕ υπογραμμίζει ότι η χρηματοδότηση βάσει επιχορηγήσεων, αντί των προτεινόμενων χρηματοοικονομικών εργαλείων, παρέχει την μεγαλύτερη εγγύηση για την αναγκαία επίτευξη των στόχων μείωσης των επικίνδυνων ρύπων που συμβάλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ενώ λειτουργεί χωρίς αποκλεισμούς και ως εκ τούτου χωρίς να διευρύνει περαιτέρω τις ανισότητες.

Με βάση όλα τα παραπάνω η ΓΣΕΒΕΕ ζητά να αποσυρθεί ο εν λόγω Οδικός Χάρτης γιατην εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια και να ξεκινήσετε άμεσα ενδελεχή διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.