Η περιουσία της Μπριτζίτ Μπαρντό και ποιος την κληρονομεί

Με το θάνατο της Μπριτζίτ Μπαρντό σε ηλικία 91 ετών, στο σπίτι της στο Σεν-Τροπέ, το ενδιαφέρον στρέφεται αναπόφευκτα σε ένα ερώτημα που συνόδευε για χρόνια την «B.B.». Τι θα γίνει με την περιουσία μιας γυναίκας που εγκατέλειψε την κορυφή της διασημότητας για να αφιερωθεί στα ζώα;
Η ίδια είχε χτίσει έναν μύθο. Από τη μία το σύμβολο της γαλλικής ποπ κουλτούρας των ’50s και ’60s· από την άλλη, η ιδρύτρια ενός από τα πιο αναγνωρίσιμα φιλοζωικά ιδρύματα της Ευρώπης. Η Μπαρντό αποσύρθηκε από τον κινηματογράφο το 1973, όμως το οικονομικό αποτύπωμα μιας διεθνούς καριέρας δεν εξαφανίζεται με την τελευταία ταινία. Τα έσοδα ενός τέτοιου μεγέθους σταρ συνήθως προέρχονται από παλαιότερα συμβόλαια, δικαιώματα προβολών και εκμετάλλευσης, εκδόσεις (βιβλία, απομνημονεύματα), αλλά και ακίνητη περιουσία στη Ριβιέρα, εκεί όπου το όνομά της έγινε σχεδόν συνώνυμο του Σεν-Τροπέ.

Το πιο εμβληματικό περιουσιακό στοιχείο που συνδέθηκε με το όνομά της ήταν η La Madrague στο Σεν-Τροπέ. Η La Madrague είναι η διάσημη παραθαλάσσια βίλα και το ομώνυμο τραγούδι της Brigitte Bardot στο Saint-Tropez της Γαλλίας, που έγινε σύμβολο της γοητείας της δεκαετίας του ’60 και ένας τόπος ελευθερίας, καλοκαιρινών διακοπών και ρομαντισμού. Το σπίτι, με τα μπλε παντζούρια, τους κήπους και την επαφή με τη θάλασσα, ήταν το καταφύγιό της και η έμπνευση για το μελαγχολικό τραγούδι που η ίδια ηχογράφησε το 1963, περιγράφοντας την ομορφιά του τέλους του καλοκαιριού.

Κι όμως, το κρίσιμο στοιχείο σύμφωνα με έκθεση του Cour des comptes (Γαλλικό Ελεγκτικό Συνέδριο), ήδη από το 1991 η Μπαρντό είχε κάνει δωρεά προς το ίδρυμά της την ψιλή κυριότητας της La Madrague, ώστε να ενισχύσει τη του ιδρύματος Fondation Brigitte Bardot και να διευκολύνει την αναγνώρισή του ως κοινωφελούς ιδρύματος.

Η ίδρυση του Fondation Brigitte Bardot (1986) συνδυάστηκε με τη χρηματοδότηση από την ίδια με κινήσεις υψηλού συμβολισμού: δημοπρασίες αντικειμένων, κοσμημάτων και προσωπικών κειμηλίων. Χαρακτηριστικά, ρεπορτάζ της εποχής κατέγραψαν ότι δημοπρασία αντικειμένων της έφτασε εκατομμύρια φράγκα, σε μια εκδήλωση που είχε και την αίσθηση «δημόσιου αποχαιρετισμού» προς την παλιά της ζωή.

Σε ποιον αφήνει την περιουσία της: Ίδρυμα vs οικογένεια
Το ίδρυμα Fondation Brigitte Bardot μετά το θάνατο της εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία εκφράζει τη συνέχιση του έργου και την «κληρονομιά» της ως αποστολή χωρίς να δημοσιοποιεί λεπτομέρειες διαθήκης.
Το ίδρυμα είναι θεσμικά «φτιαγμένο» για να δέχεται κληροδοσίες. Αναφέρει ότι είναι αναγνωρισμένο κοινωφελές (utilité publique) και μπορεί να λάβει κληροδοτήματα, δωρεές, ασφάλειες ζωής, με σημαντικές φορολογικές απαλλαγές.

Και ο γιος της;
Η Μπαρντό είχε έναν γιο, τον Νικολά-Ζακ Σαριέ, με τον οποίο η σχέση της περιγράφεται εδώ και χρόνια ως δύσκολη και αποστασιοποιημένη. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη κι αν η πρόθεσή της ήταν να στηρίξει πρωτίστως το ίδρυμα, ο γιος της διατηρεί νομικά κατοχυρωμένα δικαιώματα στο ελάχιστο που προβλέπει ο νόμος, εκτός αν υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις, προηγούμενες μεταβιβάσεις ή διαφορετική νομική διάρθρωση της περιουσίας (π.χ. ήδη μεταβιβασμένα δικαιώματα, δομές επικαρπίας/ψιλής κυριότητας κ.λπ.).

Η Μπαρντό αφήνει πίσω της και το σύζυγό της, Μπερνάρ ντ’Ορμάλ. Στη Γαλλία, όμως, η «αναγκαστική μερίδα» αφορά πρωτίστως τα παιδιά. Ο ή η σύζυγος γίνεται ο ίδιος «προστατευμένος κληρονόμος» μόνο όταν δεν υπάρχουν απόγονοι. Άρα το αν (και πόσο) κληρονομεί ο σύζυγος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαθήκη και το οικογενειακό περιουσιακό καθεστώς.

Οι ακριβείς απαντήσεις θα προκύψουν από τη διαδικασία της κληρονομικής διαδοχής. Απογραφή περιουσίας, εντοπισμός διαθήκης, έλεγχος προηγούμενων δωρεών και μεταβιβάσεων και όταν εμπλέκεται κοινωφελές ίδρυμα τυπικές διαδικασίες αποδοχής κληροδοσίας. Σε σχετική νομολογία στη Γαλλία, φαίνεται ότι κληροδοσίες υπέρ του Fondation Bardot (σε άλλες υποθέσεις) περνούν και από διοικητικό έλεγχο «μη αντίρρησης» της αρμόδιας αρχής.

Με δεδομένο ότι η ίδια είχε ήδη μεταφέρει κρίσιμα περιουσιακά στοιχεία στο ίδρυμα εν ζωή (όπως καταγράφεται από το Cour des comptes), δεν αποκλείεται το «προσωπικό υπόλοιπο» της περιουσίας να είναι μικρότερο απ’ όσο υπονοούν οι γενικές εκτιμήσεις του διεθνούς Τύπου.