Και ξαφνικά αλλάζει η σύμβαση Hellenic Train, Ελληνικού Δημοσίου με νέες υποσχέσεις

Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι αναθεωρείται η σύμβαση Ελληνικού Δημοσίου-Hellenic Train, δίχως όμως να γίνεται η παραμικρή αναφορά στις αξιώσεις που είχαν μέχρι τώτρα η εναντίον της άλλης πλευράς με αφορμή την προηγούμενη σύμβαση και το τραγικό πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών.
Η αναθεωρημένη σύμβαση προβλέπει συνολικές επενδύσεις 420 εκατ. ευρώ, αυστηρότερο πλαίσιο κυρώσεων για καθυστερήσεις και ακινητοποιήσεις, ενισχυμένη προστασία επιβατών με διπλασιασμό αποζημιώσεων και νέο, ψηφιακό μηχανισμό παρακολούθησης δρομολογίων μέσω συστήματος γεωεντοπισμού. Παράλληλα, υπογράφεται ταυτόχρονα και η επίσημη παραγγελία για 23 νέα ηλεκτροκίνητα τρένα από την Alstom, με χρονοδιάγραμμα παράδοσης έως το 2027.

Τα βασικά της συμφωνίας 

• Συνολικές νέες επενδύσεις: 420.000.000 ευρώ
  308 εκατ. ευρώ για 23 νέα τρένα
  112 εκατ. ευρώ για νέα αμαξοστάσια, αναβαθμίσεις και ψηφιακά συστήματα (περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, 20 εκατ. ευρώ για ανακαίνιση υφιστάμενου στόλου και 35 εκατ. ευρώ για υποδομές συντήρησης και συστήματα)

Ρήτρα καταγγελίας: για πρώτη φορά προβλέπεται δυνατότητα καταγγελίας της σύμβασης εάν τα νέα τρένα δεν βρίσκονται στην Ελλάδα εντός του 2027 (με εξάμηνο περιθώριο συμμόρφωσης).

Αυστηρότερες ρήτρες υπέρ του Δημοσίου για καθυστερήσεις, ακινητοποιήσεις και αθέτηση υποχρεώσεων συντήρησης/διαθεσιμότητας.

Διπλασιασμός αποζημιώσεων επιβατών σε περιπτώσεις ακινητοποιήσεων.

Ψηφιακή παρακολούθηση δρομολογίων μέσω γεωεντοπισμού, με διαφανή μηχανισμό πληρωμών (αντί του σημερινού έγχαρτου).

Από τη δήλωση προθέσεων στην υπογραφή παραγγελίας
Στις 12 Μαΐου 2025, παρουσία των Πρωθυπουργών Ελλάδας και Ιταλίας, Κυριάκου Μητσοτάκη και Τζόρτζια Μελόνι, υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής κυβέρνησης και της Ferrovie dello Stato (μητρικής της Hellenic Train), με στόχο νέες επενδύσεις σε τροχαίο υλικό με αποκλειστική δαπάνη της ιταλικής πλευράς.

Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις για τους όρους και τις εγγυήσεις υλοποίησης, ώστε οι δεσμεύσεις να συνοδευτούν από δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα και ρήτρες. Αυτό αποτυπώνεται πλέον στην αναθεώρηση της σύμβασης και στην υπογραφή της παραγγελίας των 23 νέων συρμών προς την Alstom.

Η επένδυση των 308 εκατ. ευρώ χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση που έχει υλοποιηθεί στις χερσαίες μεταφορές στη χώρα, ενώ πρόκειται για την πρώτη αγορά νέων τρένων από την προ-ολυμπιακή περίοδο του 2004.

Τα νέα τρένα: ηλεκτροκίνητοι συρμοί Coradia Stream
Στο ελληνικό δίκτυο εντάσσονται 23 νέοι ηλεκτροκίνητοι συρμοί Coradia Stream, σχεδιασμένοι για υπεραστικές και προαστιακές υπηρεσίες. Μεταξύ άλλων διαθέτουν:

Χαμηλό δάπεδο και επιβίβαση χωρίς σκαλιά

Χωρητικότητα: 335 θέσεις ανά υπεραστικό και 362 θέσεις ανά προαστιακό συρμό

Μεγάλες γυάλινες επιφάνειες, προσαρμοζόμενο LED φωτισμό

Χώρους για ποδήλατα, καρότσια και μεγάλες αποσκευές, καθώς και ενισχυμένη ηχομόνωση

Στον τομέα ασφάλειας και λειτουργίας ενσωματώνουν:

ETCS για έλεγχο κυκλοφορίας και ταχύτητας

TCMS για κεντρική διαχείριση κρίσιμων λειτουργιών, με συνεχή παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο και δυνατότητα αυτόματων παρεμβάσεων

Οι συρμοί έχουν μέγιστη ταχύτητα 160 χλμ./ώρα, με δυνατότητα αναβάθμισης όπου το δίκτυο το επιτρέπει, και εμφανίζουν έως 10% μειωμένη κατανάλωση ενέργειας. Η πλατφόρμα Coradia Stream έχει ευρεία διεθνή χρήση, με πάνω από 4.500 συρμούς σε λειτουργία σε Ευρώπη, Αφρική και Βόρεια Αμερική.

Κατανομή στόλου:

12 συρμοί για τον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη

11 συρμοί για την ενίσχυση των προαστιακών γραμμών Αττικής και Θεσσαλονίκης

Το κόστος για τους νέους συρμούς (308.000.000 ευρώ) καλύπτεται αποκλειστικά από τη Hellenic Train.

Έργα υποδομής και στόχος για Αθήνα–Θεσσαλονίκη κάτω από 3,5 ώρες
Σε εξέλιξη βρίσκονται τα έργα στον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, με στόχο από το καλοκαίρι του 2026 η διπλή γραμμή να διαθέτει 100% σηματοδότηση, 100% τηλεδιοίκηση, 100% ETCS (αυτόματο σύστημα πέδησης – δεν περιλαμβανόταν στη σύμβαση 717)

Στο τμήμα Θεσσαλονίκη-Ειδομένη τα ίδια συστήματα προβλέπεται να έχουν εγκατασταθεί έως Απρίλιο 2026, ενώ παράλληλα δημοπρατείται πλήρης ανακαίνιση του τμήματος Αχαρνές–Οινόη και προχωρούν έργα αποκατάστασης στον Δομοκό

Με την ολοκλήρωση των έργων και την ένταξη των νέων τρένων, το δρομολόγιο Αθήνα–Θεσσαλονίκη τίθεται ως στόχος να εκτελείται σε λιγότερο από 3,5 ώρες.

Τι προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί έως το 2027

Μεταξύ άλλων, έως το 2027 αναφέρονται:

• Υπογειοποίηση Σεπολίων
• Γραμμές Λάρισα-Βόλος και Παλαιοφάρσαλος–Καλαμπάκα (Έργα Daniel)
• Προαστιακός Δυτικής Αττικής (Λιόσια–Μέγαρα) και Δυτικής Θεσσαλονίκης (ΝΣΣ–Αγχίαλος, με δυνατότητα επέκτασης προς Γέφυρα)
• Ενεργοποίηση επέκτασης προς Πελοπόννησο έως Ψαθόπυργο (15 χλμ. από Πάτρα) και συνέχιση έργων προς Ρίο και Πάτρα
• Γραμμή Λουτράκι-Άγιοι Θεόδωροι

Ως επόμενες προτεραιότητες τίθενται η πλήρης ανάταξη γραμμών στη Βόρεια Ελλάδα, τα έργα στο τμήμα Αλεξανδρούπολη–Ορμένιο και η επέκταση προς Πάτρα. Επιπλέον, γίνεται αναφορά σε συμφωνία που υπεγράφη «πριν από τρεις εβδομάδες» για τον κάθετο άξονα Ελλάδας–Βουλγαρίας–Ρουμανίας.

Σταθμοί: ανακαινίσεις από το 2026 και αναβαθμίσεις σε όλη τη χώρα
Στις αρχές του 2026 εκκινεί η Α’ φάση ανακαίνισης των Σταθμών Αθήνας και Θεσσαλονίκης, με ολοκλήρωση έως το φθινόπωρο 2026. Παράλληλα δημοπρατείται η ανακαίνιση σταθμών του Προαστιακού Αττικής και Δυτικής Θεσσαλονίκης, παραδίδονται 4 νέοι σταθμοί στην Πελοπόννησο.
Με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, προβλέπονται αναβαθμίσεις σε 35 επιπλέον σταθμούς (αισθητικές και προσβασιμότητας ΑμεΑ)
Η Β’ φάση για τους κεντρικούς σταθμούς Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πειραιά βρίσκεται στο στάδιο αρχιτεκτονικών προτάσεων.

Ρήτρες και ποινές: αυστηρότερο πλαίσιο από 1/1/2026
Από 1η Ιανουαρίου 2026 ενεργοποιείται νέο πλαίσιο ποινών για ακινητοποιήσεις λόγω βλαβών. Προβλέπεται δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης από το Δημόσιο εφόσον διαταράσσεται άνω του 10% των ετήσιων δρομολογίων, υπό προϋποθέσεις (τουλάχιστον 2 συνεχόμενες ημέρες ή 5 ημέρες μέσα σε έναν μήνα). Οι ποινές μπορούν να φτάσουν έως 1 εκατ. ευρώ υπέρ του Δημοσίου, ενώ προβλέπεται και αύξηση αποζημιώσεων επιβατών.

Για την παράδοση των νέων τρένων, προβλέπεται εξάμηνο περιθώριο συμμόρφωσης μετά τη μη τήρηση χρονοδιαγράμματος, μετά το οποίο το Δημόσιο μπορεί να καταγγείλει οριστικά τη σύμβαση και να την αναθέσει σε άλλο πάροχο. Αντίστοιχα, σε περίπτωση μη έγκαιρης αποκατάστασης υποδομών, προβλέπεται αποζημίωση του παρόχου για ανεκτέλεστα δρομολόγια.

Οικονομικό σκέλος και ψηφιακή διαφάνεια
Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σύμβαση, η Hellenic Train λαμβάνει 21 εκατ. ευρώ από το ανώτατο πλαφόν των 50 εκατ. ευρώ, με τα υπόλοιπα 29 εκατ. ευρώ να επιστρέφουν στο Ελληνικό Δημόσιο (τέλη δικτύου ΟΣΕ και μισθώματα τροχαίου υλικού και εγκαταστάσεων). Επισημαίνεται επίσης ότι όσο περισσότερα δρομολόγια εκτελούνται από τη Hellenic Train και άλλες επιχειρήσεις, τόσο περισσότερα τέλη δικτύου εισπράττει ο ΟΣΕ.

Στο σκέλος διαφάνειας, η παρακολούθηση της εκτέλεσης δρομολογίων και ο υπολογισμός αποζημιώσεων κόστους μεταβαίνουν από τις έγγραφες αναφορές σε ψηφιακές καταγραφές του νέου συστήματος γεωεντοπισμού (νομοθετήθηκε τον Ιούλιο 2025 και υλοποιείται από τον ΟΣΕ).

Δηλώσεις
Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης σημείωσε ότι στον σιδηρόδρομο επιχειρείται «μια νέα αρχή» με έργα στον άξονα Αθήνα–Θεσσαλονίκη, προηγμένα συστήματα ασφαλείας και νέα τρένα, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για την πρώτη παραγγελία καινούργιων τρένων εδώ και δύο δεκαετίες, με κόστος που καλύπτεται εξ ολοκλήρου από τη Ferrovie dello Stato.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης ανέφερε ότι, μετά από έξι μήνες διαπραγματεύσεων, «γυρίζουμε σελίδα» για τον ελληνικό σιδηρόδρομο, τονίζοντας πως η σημερινή υπογραφή μεταφράζεται σε παραγγελία νέων τρένων και εκταμίευση 308 εκατ. ευρώ με χρονοδιάγραμμα έως το 2027, ενώ χαρακτήρισε την κίνηση ως τη μεγαλύτερη ξένη επένδυση χερσαίων μεταφορών στην ιστορία της χώρας.