Προσφυγή για τη μεταφορά 9 υπουργείων στην «ΠΥΡΚΑΛ»

Κάτοικοι των περιοχών Δάφνης-Υμηττού και τοπικοί φορείς προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και ζητούν να ακυρωθεί η περιβαλλοντική έγκριση που δόθηκε για τη δημιουργία του κυβερνητικού πάρκου επικαλούμενοι πλήθος παραβάσεων εθνικών νόμων και ευρωπαϊκών οδηγιών.
Με την προσφυγή ζητείται η ακύρωση της απόφασης του υπουργείου Περιβάλλοντος με την οποία δόθηκε περιβαλλοντική έγκριση στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για τη δημιουργία κυβερνητικού πάρκου στις παλιές εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ στον Υμηττό, όπου σχεδιάζεται να μεταφερθούν 9 υπουργεία και 4 Ανεξάρτητες Αρχές, των οποίων οι υπηρεσίες σήμερα στεγάζονται σε 127 κτίρια, απασχολούν 14.000 υπαλλήλους και δέχονται ένα πλήθος εξυπηρετούμενων πολιτών. Η μεταφορά του παραπάνω όγκου διοίκησης, πέρα από το «τσιμέντωμα» του Υμηττού, αναμένεται να προκαλέσει και μια σειρά επιπτώσεων στις γειτονιές της Δάφνης και του Υμηττού, οι οποίες όμως δεν προσδιορίζονται, δεν αξιολογούνται ή ακόμη δεν αναφέρονται στη σχετική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), παρά μόνο «παρατίθενται γενικού χαρακτήρα εντοπισμοί και αξιολογήσεις των επιπτώσεων, χωρίς επιστημονική μεθοδολογία», εξηγείται στην αίτηση ακύρωσης που υποβλήθηκε στο ΣτΕ.

Η ΣΜΠΕ αναγνωρίζει ότι από τις μετακινήσεις των υπαλλήλων και των πολιτών θα προκύψει κυκλοφοριακός φόρτος στην περιοχή, όμως δεν προσδιορίζει ποσοτικοποιημένα ποια θα είναι η επιβάρυνση, τονίζεται στην προσφυγή. Η δε κυκλοφοριακή μελέτη «δεν ασχολείται µε τις εκπομπές ρύπων στην ατμόσφαιρα, τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και στην υγεία του ανθρώπου». Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με την προσφυγή, απουσιάζει πλήρως όποια αναφορά για την επακόλουθη εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, «ενώ ήταν υποχρεωτικό να υπάρχει στη ΣΜΠΕ εκτίμηση των άμεσων και έμμεσων εκπομπών».

Στην προσφυγή σημειώνεται ότι τα παραπάνω αποτελούν παραβίαση της ευρωπαϊκής οδηγίας 2001/42 περί στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης. Επιπροσθέτως αναφέρεται ότι «η Ελλάδα είναι από τα πολύ λίγα κράτη-µέλη της Ε.Ε. όπου οι εκπομπές CO2 [διοξειδίου του άνθρακα] και CH4 [μεθανίου] έχουν έντονη αυξητική τάση µεταξύ των ετών 1990 και 2019, πράγμα που καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την εκτίμηση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου».

Ακόμη, στην προσφυγή τονίζεται ότι δεν υπάρχει καμία εκτίμηση για την τρωτότητα του σχεδίου στην κλιματική αλλαγή (π.χ. κίνδυνοι για τα νέα κτίρια από πλημμύρες και λήψη των κατάλληλων µέτρων), όπως απαιτεί ο ν.4936/2022 (Εθνικός Κλιματικός Νόμος). «Η ΣΜΠΕ περιορίζεται απλώς σε µια γενική αναφορά στην εθνική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Επισημαίνει απλώς ότι ο προτεινόμενος σχεδιασμός λαµβάνει υπόψη τις κύριες κατευθύνσεις της ως άνω εθνικής στρατηγικής χωρίς να προσδιορίζει συγκεκριμένα μέτρα προσαρμογής που να αφορούν αποκλειστικά το υπό κρίση σχέδιο», περιγράφεται στην προσφυγή.

Ελλείψεις

Περαιτέρω, η προσφυγή θίγει ένα σύνολο ελλείψεων της ΣΜΠΕ. Μεταξύ άλλων:

● Δεν περιγράφει το περιεχόμενο των στόχων του κυβερνητικού σχεδίου και της σχέσης του µε άλλα σχέδια (π.χ. αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αττική κ.ά.).

● Δεν αναφέρει τους στόχους περιβαλλοντικής προστασίας που έχουν τεθεί σε διεθνές ή κοινοτικό επίπεδο, οι οποίοι αφορούν το σχέδιο και τον τρόπο µε τον οποίο οι στόχοι αυτοί καθώς και τα περιβαλλοντικά ζητήματα που έχουν τεθεί έχουν ληφθεί υπόψη κατά την προετοιμασία του (π.χ. οδηγία 2008/50 για την ατμοσφαιρική ρύπανση, οδηγία 2000/60 για τα ύδατα, οδηγία 2008/98 για τη διαχείριση των αποβλήτων, οδηγία 92/43 για τους οικότοπους, οδηγία 2009/147 για τα άγρια πουλιά κ.λπ.) [σ.σ. Ο Υμηττός φιλοξενεί σπάνια και προστατευόμενα είδη φυτών και ζώων και πλησίον της περιοχής του πρότζεκτ βρίσκονται δύο προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000].

● Δεν αναφέρει συγκεκριμένα µέτρα πρόληψης, περιορισμού και κατά το δυνατόν εξουδετέρωσης οποιωνδήποτε σημαντικών δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον από την εφαρμογή του σχεδίου.

● Δεν αναφέρει τους περιβαλλοντικούς λόγους για τους οποίους προτιμήθηκε η προτεινόμενη λύση από τις άλλες εναλλακτικές δυνατότητες που εξετάστηκαν.

Ελλειμμα διαβούλευσης

Στην προσφυγή αναφέρεται και η διαδικασία της διαβούλευσης. Από το περιεχόμενο της υπουργικής απόφασης «δεν προκύπτει ότι ελήφθησαν υπόψη δεόντως τα αποτελέσματα και οι πληροφορίες που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας αδειοδότησης», ούτε περιλαμβάνεται «η ενημέρωση των Αρχών και του κοινού που έλαβαν μέρος στη διαδικασία διαβούλευσης». Τα παραπάνω, επισημαίνεται στην προσφυγή, παραβαίνουν και τη «Σύμβαση Ααρχους», που κατοχυρώνει το δικαίωμα των πολιτών στην πρόσβαση περιβαλλοντικών πληροφοριών και διασφαλίζει τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων.

Το έργο αδειοδοτήθηκε κατόπιν μιας ελλιπούς εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε μια προσπάθεια να προσαρμοστούν σε προειλημμένες αποφάσεις, είναι το συμπέρασμα όποιου διαβάσει την προσφυγή των κατοίκων, που επί χρόνια διεκδικούν να δημιουργηθεί στις παλιές εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ ένα πάρκο-πνεύμονας πρασίνου και πολιτισμού, ανοιχτό σε όλους.

Προσφυγή στο ΣτΕ κατά της απαλλοτρίωσης του ακινήτου από το Δημόσιο έχει κατατεθεί και από το Σωματείο Εργαζομένων στα «Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα» (ιδιοκτήτης του ακινήτου).