Σχέδιο Τραμπ για την Ουκρανία: Οι Ευρωπαίοι αναζητούν χρόνο και «ρόλο», ενώ ο Ζελένσκι είναι με το «πιστόλι στον κρόταφο»

Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας θα επιδιώξουν να «ενισχύσουν» το σχέδιο των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία όταν συναντηθούν σήμερα στη σύνοδο κορυφής της G20 στη Νότια Αφρική, δήλωσε ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ.

Η διήμερη σύνοδος των κρατών της ομάδας των 20 μεγαλύτερων οικονομιών (G20) ξεκινά σήμερα στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής, επισκιασμένη από την απουσία πολλών ηγετών καθώς και τις δύσκολες διαβουλεύσεις σχετικά με το αμερικανικό σχέδιο για την ειρήνη στην Ουκρανία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Reuters: Οι ΗΠΑ απειλούν την Ουκρανία για μείωση βοήθειας για να δεχθεί το ειρηνευτικό σχέδιο

Αυτή τη φορά η πίεση που ασκείται από την Ουάσινγκτον είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε προηγούμενη φάση ειρηνευτικών συνομιλιών

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ καθώς και οι ηγέτες της Ρωσίας και της Κίνας –Βλαντίμιρ Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ– είναι μεταξύ αυτών που ακύρωσαν τη συμμετοχή τους στην πρώτη σύνοδο της G20 στην αφρικανική ήπειρο. Απόντες θα είναι επίσης οι ηγέτες του Μεξικού και της Αργεντινής.

Η κυβέρνηση του Τραμπ μποϊκοτάρει τελείως τις συνομιλίες, καθώς κατηγορεί την κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής ότι καταπιέζει τους λευκούς γαιοκτήμονες. Η Νότια Αφρική απορρίπτει τις κατηγορίες ως αβάσιμες.

Ο οικοδεσπότης της συνόδου, ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Σίριλ Ραμαφόζα, ρίχνει το βάρος των διαβουλεύσεων στα θέματα της αλληλεγγύης, της ισότητας και της βιωσιμότητας.

Οι βασικές του προτεραιότητες περιλαμβάνουν τη χαλάρωση του βάρους χρέους στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες, μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, τη δίκαιη και καθαρή χρήση σπάνιων ορυκτών, τον δίκαιο διαμοιρασμό του βάρους για την προστασία του Κλίματος και την επισιτιστική ασφάλεια.

Χθες ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε τα μέλη της G20 να «χρησιμοποιήσουν την επιρροή και τις φωνές τους για να τερματίσουν τις συγκρούσεις που προκαλούν τόσο θάνατο, καταστροφή και αποσταθεροποίηση σε όλο τον κόσμο». Η Ουκρανία πάντως θα είναι το κυρίαρχο θέμα, όπως και το τελεσίγραφο Τραμπ στο Κίεβο.

Ο μόνος που δεν βιάζεται είναι ο Πούτιν

Όλα αυτά την ώρα που ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρέλαβε το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία , σύμφωνα με δηλώσεις του στο ρωσικό Συμβούλιο Ασφαλείας, σημειώνοντας ότι μπορεί να αποτελέσει βάση για την τελική επίλυση.

Το κείμενο δεν συζητήθηκε με τη δική μας πλευρά, είπε ο Ρώσος πρόεδρος, προσθέτοντας ότι το Κίεβο διάκειται αρνητικά στην πρόταση.

«Είμαστε έτοιμοι για ειρηνική επίλυση», υπογράμμισε ο Πούτιν, «αλλά οι λεπτομέρειες του σχεδίου πρέπει να συζητηθούν».

Η ρωσική πλευρά, από τη μεριά της, φαίνεται να μη βιάζεται. Δείχνει να θέλει να αξιοποιήσει τις μετατοπίσεις της αμερικανικής θέσης, εξ ου και ότι δεν έχει εμφανιστεί ρητά απορριπτική αλλά χωρίς να κάνει παραχωρήσεις, την ώρα που γνωρίζει ότι υπάρχει αρκετός δρόμος μέχρι και την αναγνώριση των δικών της θέσεων και την πλήρη κατοχύρωση όσων διεκδικεί. Από την άλλη, πρέπει να σταθμίσει το κόστος από τις αμερικανικές δευτερογενείς κυρώσεις αλλά και την ίδια την παράταση των πολεμικών συγκρούσεων. Σε αυτό το πλαίσιο ενδεικτική είναι η δήλωση του ίδιου του Πούτιν ότι η πρόταση αυτή μπορεί να «αποτελέσει μια βάση για μια οριστική διευθέτηση» του πολέμου.

Η αλήθεια πάντως είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο για την Ουκρανία, ώστε να επεξεργαστούν νέο πλαίσιο κατάπαυσης του πυρός με τη Ρωσία, μετά από διορία μίας εβδομάδας που έθεσε η κυβέρνηση Τραμπ για συμφωνία με όρους που το Κίεβο απέρριψε.

Η σύνοδος κορυφής της G20 ξεκινά μια ημέρα αφότου ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποίησε ότι η Ουκρανία αντιμετωπίζει «μία από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία μας» λόγω πιέσεων να αποδεχτεί το σχέδιο – οι διαρροές λεπτομερειών του οποίου έχουν θεωρηθεί ευνοϊκές για τη Μόσχα.

Ο Ζελένσκι είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Κιρ Στάρμερ και τους ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας, Μακρόν και Μερτς την Παρασκευή. Στη συνέχεια, ο Βρετανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι οι «φίλοι και εταίροι» της Ουκρανίας παραμένουν προσηλωμένοι στην εξασφάλιση μιας «διαρκούς ειρήνης μια για πάντα», όπως μεταδίδει το BBC.

Ούτε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ούτε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν θα παραστούν στη σύνοδο της G20.

Όπως σημειώνει το Bloomberg, o Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς μίλησε με τον Πρόεδρο Τραμπ και συμφώνησαν ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν τις επόμενες ημέρες σε επίπεδο συμβούλων εθνικής ασφάλειας. Αυτό θα σημαίνει εμπλοκή του Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος κατέχει αυτή τη θέση αλλά και του υπουργού Εξωτερικών, και έχει περιγράψει το σχέδιο όχι ως αυστηρό κείμενο όρων, αλλά ως πρόταση για παραγωγή νέων ιδεών. Ωστόσο, ο Πρόεδρος Τραμπ κράτησε σκληρή στάση όταν ρωτήθηκε σχετικά το βράδυ της Παρασκευής: αν η Ουκρανία δεν συμφωνήσει, έδειξε έτοιμος να αποστασιοποιηθεί από τη σύγκρουση.

«Θα πρέπει να του αρέσει — κι αν δεν του αρέσει, τότε ας συνεχίσουν να πολεμούν υποθέτω», δήλωσε ο Τραμπ, προσθέτοντας για τον Ζελένσκι ότι «κάποια στιγμή θα πρέπει να δεχτεί κάτι».

Παρόλα αυτά, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών άφησε περιθώρια ευελιξίας στο χρονοδιάγραμμα, σημειώνοντας σε συνέντευξη στο Fox News ότι ενώ θεωρεί την 27η Νοεμβρίου ως κατάλληλο σημείο για απόφαση, «αν τα πράγματα πάνε καλά, τείνεις να παρατείνεις τις προθεσμίες».

Με το… πιστόλι στον κρόταφο ο Ζελένσκι

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία αντιμετωπίζει μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία της, αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ απαίτησε από το Κίεβο να αποδεχτεί εντός ημερών ένα «ειρηνευτικό σχέδιο» που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και το οποίο θα την αναγκάσει να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία και να κάνει άλλες επώδυνες παραχωρήσεις, όπως αναφέρει ο Guardian

Ο Τραμπ επιβεβαίωσε το πρωί της Παρασκευής ότι η επόμενη Πέμπτη – η Ημέρα των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ – θα ήταν μια «αποδεκτή» προθεσμία για τον Ζελένσκι να υπογράψει τη συμφωνία, την οποία Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν χαρακτηρίσει ως «συνθηκολόγηση».

Σε μια ζοφερή δεκάλεπτη ομιλία έξω από το προεδρικό του μέγαρο, ο Ζελένσκι είπε ότι η χώρα του είχε μια αδύνατη επιλογή. Θα μπορούσε να διατηρήσει την εθνική της αξιοπρέπεια ή να διακινδυνεύσει να χάσει έναν σημαντικό εταίρο, μια κυβέρνηση των ΗΠΑ, προφανώς αποφασισμένη να τερματίσει τη σύγκρουση με τους βάναυσους όρους της Μόσχας.

Η συμφωνία με το αμερικανορωσικό σχέδιο θα μπορούσε να αφήσει την Ουκρανία «χωρίς ελευθερία, αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη», είπε. Θα σήμαινε επίσης ότι πρέπει να πιστέψουμε «κάποιον που μας έχει ήδη επιτεθεί δύο φορές», είπε, προσθέτοντας ότι δεν θα θυσιάσει ποτέ τα συμφέροντα της Ουκρανίας ούτε θα πάει ενάντια στο σύνταγμά της. «Δεν προδώσαμε την Ουκρανία τότε [το 2022] και δεν θα το κάνουμε τώρα», δήλωσε.

Μιλώντας στο ραδιόφωνο του Fox, ο Τραμπ δήλωσε ότι πίστευε ότι η Πέμπτη ήταν η «κατάλληλη στιγμή» για τον Ζελένσκι να υπογράψει τη συμφωνία και είπε ότι πίστευε ότι η Ουκρανία δεν μπορούσε να εμποδίσει τον ρωσικό στρατό να καταλάβει τα εδάφη του Ντονμπάς με τη βία.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιδιώκει ένα «επιθετικό χρονοδιάγραμμα» για τον τερματισμό της σύγκρουσης, ανέφεραν Αμερικανοί αξιωματούχοι, και σκοπεύει να ασκήσει πρωτοφανή πίεση στο Κίεβο.

Ο Τραμπ απειλεί επίσης να διακόψει την ανταλλαγή ζωτικής σημασίας πληροφοριών και την προμήθεια όπλων προς την Ουκρανία, εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, σύμφωνα με δημοσιεύματα.

Ένας Αμερικανός αξιωματούχος, όταν ρωτήθηκε αν οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να διακόψουν την ανταλλαγή πληροφοριών ή την υλικοτεχνική υποστήριξη εάν το Κίεβο δεν υπέγραφε τη συμφωνία, δήλωσε: «Υπονοήθηκε έντονα στους Ουκρανούς ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν να συμφωνήσουν σε μια ειρηνευτική συμφωνία. Οποιεσδήποτε αλλαγές θα αποφασιστούν από τον ίδιο τον πρόεδρο».